Z Widokiem na wybory europejskie

Na pierwszym wydarzeniu, które odbyło się 18 października pod tytułem Parlament Europejski- historia, znaczenie, przywódcy gościem był Piotr Maciej Kaczyński, członek Team Europe, zespołu współpracującego z Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej w Polsce oraz wykładowca Europejskiego Instytutu Administracji Publicznej w Maastricht. Prelegent w swoim wystąpieniu skupił się na strukturze wewnętrznej europejskiej izby ustawodawczej, na jej relacjach z innymi instytucjami UE oraz problemach, jakie musi rozwiązać, miedzy innymi tak zwany „deficyt demokracji”, czyli kwestię nieproporcjonalnej reprezentacji poszczególnych państw w Parlamencie, oraz „wędrujący cyrk”, czyli kosztowne utrzymywanie kilku siedzib PE.

Podczas drugiego spotkania, 9 listopada, rolę eksperta pełnił Hubert Taładaj, prezes zarządu Parlamentu Młodych Rzeczpospolitej Polskiej, a także członek Rady Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Dyskusja dotyczyła specyfiki i różnorodności systemów przeprowadzania wyborów do Parlamentu Europejskiego w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Prelegent wytłumaczył, jakie zmiany w ordynacji wyborczej do PE były planowane przez polski rząd, z jakiego powodu zostały one porzucone, a także dlaczego obecna sytuacja prawna sprzyja obecności w Parlamencie małych partii.

W trzeciej z kolei debacie wzięła udział poseł do Parlamentu Europejskiego Lidia Geringer de Oedenberg z grupy Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów, która zgodziła się wystąpić w Domu Europy 23 listopada. Inspiracją do rozmowy w temacie spotkania Drogi Europosła: od wyboru do reelekcji, była książka Martina Kovacsa pt. How to rule the European Parliament, opisująca zakulisowe procesy polityczne w tej instytucji oraz strategię przetrwania dla posłów do PE. W trakcie spotkania uczestnicy mogli dowiedzieć się, na czym polega tzw. geoblocking towarów w Unii Europejskiej, a więc główny obszar ostatnich działań pani poseł, a także jak wyglądała droga Lidii Geringer de Oedenberg do Parlamentu Europejskiego. Obecnie posłanka pełni funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Parlamentarnej JURI i jest to najwyższe z możliwych do uzyskania stanowisko dla obywateli polskich w sytuacji, w której Polacy zajmują już określoną liczbę stanowisk przewodniczących pozostałych komisji. Na koniec dyskusji posłanka opisała nam swoje doświadczenia jako europejskiej obserwator wyborów prezydenckich na Madagaskarze i propozycje pomocy krajom rozwijającym się realizowaną przez Unię Europejską.

Ostatnie, podsumowujące cykl spotkanie odbyło się 14 grudnia. Gośćmi tej debaty była dr Karolina Borońska-Hryniewiecka, specjalistka Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych oraz wykładowczyni Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Karol Przywara, dyrektor Wydziału Współpracy z Zagranicą Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, dr Filip Skawiński, analityk polityczny Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, a także Paweł Bącal, Marszałek Senior Parlamentu Dzieci i Młodzieży Województwa Lubelskiego oraz członek zarządu Stowarzyszenia Thirty Five. Pierwszą kwestią, którą omawiali paneliści, były scenariusze współpracy europejskiej po planowanym wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE. Doktor Borońska-Hryniewiecka podkreślała, że wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej nie jest przesądzone, z czym nie zgodzili się Karol Przywara i Paweł Bącal. Filip Skawiński prezentował alternatywną możliwość opóźnienia procesu, w związku z wolą znalezienia rozwiązania bardziej satysfakcjonującego obie strony. Kolejną kwestią poddaną dyskusji były obawy związane ze zwiększonym udziałem sił eurosceptycznych w debacie publicznej. Wszyscy eksperci byli zgodni, co do tego, że nawet w przypadku osiągnięcia przez eurosceptyków 1/3 miejsc w Parlamencie, nie oznacza to możliwości blokowania przez nich prac tej instytucji, a z racji głębokich podziałów w tym środowisku bardzo mało prawdopodobnym jest utworzenie wspólnego frontu przez radykalne grupy i partie.

Uczestnicy przewidywali także, iż ze względu na olbrzymią pomoc, jaką przy wyborze ostatniego przewodniczącego Parlamentu Europejskiego dostarczyło Europejskiej Partii Ludowej ALDE, to właśnie z tego liberalnego ugrupowania może zostać wyłoniony jeden z tzw. wielkiej trójki przywódców unijnych (przewodniczący PE, przewodniczący KE, przewodniczący RE). Na stanowisku szefa Rady Europejskiej pan Paweł Bącal widziałby Marka Rutte, natomiast na „unijnego premiera” wskazany został Manfred Weber, faworyt i przewodniczący grupy Europejskiej Partii Ludowej. W rozmowie na temat budżetu prelegenci byli zgodni, co do tego, że Polska dostanie mniej środków w następnej perspektywie budżetowej, zarówno przez wzgląd na niektóre decyzje rządu, jak i warunki gospodarcze - część polskich regionów nie potrzebuje już wyrównywania ich poziomu do średnich unijnych, więc w tej kwestii odpowiedzialność powinna spoczywać na Polsce. W tym momencie goście wskazali na problem społecznej niechęci wobec nowych podatków i związanych z nim brak możliwości rozbudowy programów społecznych czy też poprawy sytuacji w służbie zdrowia.

Jako potencjalne źródło państwowych środków w tym zakresie wskazano podatki obejmujące międzynarodowe korporacje. Przy ostatniej omawianej kwestii, czyli wpływie wyborów w 2019 roku na Polskę, Karol Przywara uznał, że niewiele zmieni się w przypadku regionów, z tą właśnie różnicą, że państwo będzie musiało samo opłacać część dotacji dla województw, które nadal potrzebują pomocy finansowej i infrastrukturalnej. Karol Przywara stwierdził także, podobnie jak doktor Borońska-Hryniewiecka, iż należy podjąć wszelkie starania w celu przekonania społeczeństwa do uczestnictwa w wyborach, jak również, że bardzo dobrym rozwiązaniem byłaby kampania informacyjna.

Eksperci zgodzili się, że akcje takie jak cykl „Z widokiem na wybory europejskie”, a więc inicjatywy oddolne i edukacyjne, są najlepszym przykładem tego, w jaki sposób można działać na rzecz zwiększenia frekwencji w wyborach do Parlamentu Europejskiego.