Polega ona na stworzeniu kompleksowego obrazu zagrożeń, przygotowaniu obywateli, w tym poprzez zwiększenie ich świadomości ryzyka, zacieśnienie współpracy cywilno-wojskowej oraz ściślejszą współpracę z partnerami zewnętrznymi, w tym z NATO.
KE i Wysoki Przedstawiciel uruchamiają strategię Unii Gotowości, aby wspierać państwa członkowskie i zwiększać zdolność Europy do zapobiegania pojawiającym się zagrożeniom i reagowania na nie.
Wynika to z faktu, że Unia Europejska stoi w obliczu coraz bardziej złożonych kryzysów i wyzwań, których nie można zignorować. Od rosnących napięć i konfliktów geopolitycznych, zagrożeń hybrydowych i cyberbezpieczeństwa, zagranicznych manipulacji informacjami i ingerencji w informacje, po zmianę klimatu i nasilające się klęski żywiołowe, UE musi być gotowa do ochrony swoich obywateli i kluczowych funkcji społecznych, które mają kluczowe znaczenie dla demokracji i życia codziennego.
Konkretnie rzecz ujmując, strategia obejmuje 30 kluczowych działań i szczegółowy plan działania na rzecz realizacji celów Unii Gotowości, a także rozwijanie kultury „przygotowania na etapie projektowania” we wszystkich obszarach polityki UE.
Nowe realia wymagają nowego poziomu gotowości w Europie. Nasi obywatele, nasze państwa członkowskie i nasze przedsiębiorstwa potrzebują odpowiednich narzędzi do działania zarówno w celu zapobiegania kryzysom, jak i szybkiego reagowania w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej. Rodziny mieszkające w strefach powodziowych powinny wiedzieć, co robić, gdy wody wzrosną. Systemy wczesnego ostrzegania mogą zapobiec utracie cennego czasu przez regiony dotknięte pożarami. Europa jest gotowa wspierać państwa członkowskie i zaufanych partnerów w sąsiedztwie w ratowaniu życia i źródeł utrzymania. Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej
Obecnie stoimy w obliczu coraz większej liczby wyzwań w zakresie bezpieczeństwa zewnętrznego i coraz większej liczby ataków hybrydowych w naszej wspólnej europejskiej przestrzeni. Oczywiste jest, że Europa musi być silniejsza na wszystkich frontach i na każdym poziomie społeczeństwa. Zawsze lepiej zapobiegać kryzysom niż radzić sobie z ich konsekwencjami. Nasza strategia polega na stworzeniu kompleksowego obrazu zagrożeń, przed którymi stoimy, przygotowaniu obywateli, w tym poprzez zwiększenie ich świadomości ryzyka, zacieśnienie współpracy cywilno-wojskowej oraz ściślejszą współpracę z partnerami zewnętrznymi, w tym z NATO. Gotowość jest wyzwaniem dla całej administracji rządowej i całego społeczeństwa – dziś opowiadamy się za zbiorową reakcją.Kaja Kallas, wysoka przedstawicielka Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz wiceprzewodnicząca Komisji
Niniejsza strategia jest skierowana do ludzi i społeczeństw, aby pomóc zapewnić, że w przypadku kryzysu wszystko działa tak, jak powinno, a my jesteśmy gotowi działać szybko i skutecznie. W tym celu potrzebujemy nowego sposobu myślenia o gotowości, aby każdy wiedział, co robić w każdej sytuacji awaryjnej, bez względu na jej charakter. Europa musi działać sprawnie, ściśle współpracując z państwami członkowskimi w celu zwiększenia wydajności, zaoszczędzenia czasu i ratowania życia. Ta strategia jest naszą polisą ubezpieczeniową, więc jesteśmy gotowi dbać o naszych ludzi, gdy najbardziej tego potrzebują.Roxana Mînzatu, wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw praw socjalnych, umiejętności, pracy wysokiej jakości oraz do spraw gotowości
Gotowość musi być wpleciona w tkankę naszych społeczeństw – każdy ma do odegrania swoją rolę. Dzisiejsze zagrożenia są szybkie, złożone i wzajemnie powiązane; nasza reakcja musi być bardziej proaktywna, bardziej zintegrowana i lepiej skoordynowana na szczeblu europejskim. Wykorzystując energię naszych instytucji, przedsiębiorstw i obywateli, możemy budować odporność i zapewnić, że Europa wyjdzie silniejsza z kryzysów.Hadja Lahbib, komisarz do spraw równości, gotowości i zarządzania kryzysowego
Główne cele i działania strategii obejmują:
Ochrona podstawowych funkcji społecznych Europy:
Opracowanie minimalnych kryteriów gotowości dla podstawowych usług, takich jak szpitale, szkoły, transport i telekomunikacja.
Usprawnienie gromadzenia zapasów krytycznego sprzętu i materiałów.
Zwiększenie przystosowania się do zmiany klimatu i dostępności krytycznych zasobów naturalnych, takich jak woda.
Promowanie gotowości ludności:
Zachęcanie społeczeństwa do przyjęcia praktycznych środków, takich jak utrzymanie podstawowych dostaw przez co najmniej 72 godziny w nagłych przypadkach.
Włączenie lekcji gotowości do szkolnych programów nauczania i wprowadzenie Dnia Gotowości UE.
Wzmocnienie koordynacji reagowania kryzysowego:
Utworzenie unijnego centrum kryzysowego w celu poprawy integracji między istniejącymi strukturami kryzysowymi UE.
Wzmocnienie współpracy cywilno-wojskowej:
Prowadzenie regularnych ogólnounijnych ćwiczeń w zakresie gotowości, jednoczenia sił zbrojnych, ochrony ludności, policji, bezpieczeństwa, pracowników służby zdrowia i strażaków.
Ułatwianie inwestycji w produkty podwójnego zastosowania.
Wzmocnienie zdolności prognozowania i przewidywania:
Opracowanie kompleksowej oceny ryzyka i zagrożeń na szczeblu UE, która pomoże zapobiegać kryzysom takim jak klęski żywiołowe lub zagrożenia hybrydowe.
Zwiększenie współpracy publiczno-prywatnej:
Utworzenie publiczno-prywatnej grupy zadaniowej ds. gotowości.
Sformułuj protokoły awaryjne z firmami, aby zapewnić szybką dostępność podstawowych materiałów, towarów i usług oraz zabezpieczyć krytyczne linie produkcyjne.
Zacieśnienie współpracy z partnerami zewnętrznymi:
Współpraca ze strategicznymi partnerami, takimi jak NATO, w zakresie mobilności wojskowej, klimatu i bezpieczeństwa, powstających technologii, cyberprzestrzeni, przestrzeni kosmicznej i przemysłu obronnego.
Ogólnie rzecz biorąc, przyjmując proaktywne podejście do gotowości, UE dąży do zbudowania bardziej odpornego i bezpiecznego kontynentu, lepiej przygotowanego do sprostania wyzwaniom XXI wieku.
Kontekst
W sprawozdaniu Niinistö w sprawie gotowości i gotowości UE stwierdzono, że zwiększenie gotowości cywilnej i wojskowej Europy oraz jej gotowości do sprostania dzisiejszym rosnącym wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa – w dziedzinie zdrowia, migracji, bezpieczeństwa technologicznego, klimatu, obrony lub gospodarki – jest kwestią pilną. W sprawozdaniu wezwano do głębokiej zmiany sposobu myślenia oraz zmiany sposobu, w jaki rozumiemy i priorytetowo traktujemy gotowość w całej Unii Europejskiej. Uznała również, że gotowość jest nie tylko odpowiedzialnością krajową, ale wspólnym europejskim przedsięwzięciem wymagającym silniejszej roli Unii w koordynowaniu i wspieraniu państw członkowskich w tej dziedzinie.
Strategia koncentruje się zatem na zintegrowanym podejściu uwzględniającym wszystkie zagrożenia , podejściuobejmującym całą administrację rządową, któreskupia wszystkie odpowiednie podmioty na wszystkich szczeblach sprawowania rządów (lokalnym, regionalnym, krajowym i unijnym) oraz podejściu obejmującym całe społeczeństwo, skupiającym obywateli, społeczności lokalne i społeczeństwo obywatelskie, przedsiębiorstwa i partnerów społecznych, a także środowiska naukowe i akademickie.
Ponadto, ściśle współpracując z państwami członkowskimi, Unia jest w stanie stawić czoła przyszłym kryzysom i może zapewnić obywatelom i społeczeństwom istotne i skuteczne rozwiązania. Wydarzenia i zagrożenia, przez które Unia Europejska przeszła w ostatnich latach, oraz zdecydowana i skuteczna reakcja na pandemię COVID-19 pokazały, w jaki sposób ścisła współpraca między Unią Europejską a państwami członkowskimi pozwala osiągnąć lepsze wyniki dla ludzi i społeczeństw.
