Tymczasowe ramy kryzysowe- pomoc państwa

Dostosowanie tymczasowych ram kryzysowych ma uwzględniać cele planu REPowerEU i przyczyniać się do ich osiągnięcia.

Komisja Europejska przekazała państwom członkowskim do konsultacji projekt wniosku w sprawie dostosowania tymczasowych kryzysowych ram pomocy państwa, które przyjęto w pierwotnej wersji 23 marca 2022 r., aby wesprzeć gospodarkę w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę.

Wiceprzewodnicząca wykonawcza Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, powiedziała: Trwa niczym nieuzasadniona agresja wojskowa Rosji wobec Ukrainy. Także skutki tej agresji są dalej odczuwane przez Ukraińców i naszą unijną gospodarkę. Dlatego proponujemy dostosowanie tymczasowych ram kryzysowych, tak aby uwzględniały one cele planu REPowerEU i przyczyniały się do ich osiągnięcia. Te ważne i pilne cele obejmują przyspieszenie dywersyfikacji dostaw energii w celu jeszcze szybszego uniezależnienia się od paliw kopalnych. Dopóki trwa kryzys, proponujemy również zwiększenie maksymalnego poziomu pomocy, którą można przyznać na podstawie tych ram. Decyzję co do dalszych kroków podejmiemy z uwzględnieniem opinii wszystkich państw członkowskich oraz konieczności zachowania efektywnej konkurencji na jednolitym rynku.

W związku z trwającą rosyjską inwazją na Ukrainę oraz jej bezpośrednim i pośrednim wpływem na gospodarkę oraz sytuację energetyczną Komisja analizuje, czy konieczne jest dostosowanie tymczasowych kryzysowych ram pomocy państwa. Wniosek wysłany do państw członkowskich* uwzględnia również cel UE polegający na uniezależnieniu się od paliw kopalnych. Komisja konsultuje się z państwami członkowskimi w sprawie ewentualnych zmian dotyczących między innymi następujących kwestii:

• dostosowania maksymalnych pułapów pomocy ustanowionych w przepisach dotyczących ograniczonych kwot pomocy, które umożliwiają państwom członkowskim przyznawanie dotacji bezpośrednich lub innych form pomocy przedsiębiorstwom w każdym sektorze dotkniętym kryzysem, w tym w sektorze rolnictwa i rybołówstwa;
• potrzeby wprowadzenia dodatkowych środków ułatwiających inwestycje w energię odnawialną, w tym ekologiczny wodór, biogaz i biometan, magazynowanie ciepła i energię cieplną ze źródeł odnawialnych, w tym poprzez pompy ciepła, zgodnie z planem REPowerEU. Zmiana ta umożliwi państwom członkowskim tworzenie programów z uproszczonymi procedurami przetargowymi, które będzie można szybko wdrożyć, wprowadzając jednocześnie odpowiednie zabezpieczenia w celu ochrony równych warunków działania. Możliwe będzie w szczególności ustanawianie programów ukierunkowanych na konkretną technologię, która wymaga wsparcia ze względu na szczególne cechy krajowego koszyka energetycznego; oraz
• potrzeby wdrożenia dodatkowych działań, które przyspieszą jeszcze bardziej dywersyfikację dostaw energii, a także zmniejszenia zależności od importowanych paliw kopalnych poprzez wspieranie środków służących efektywności energetycznej oraz obniżeniu emisyjności procesów przemysłowych. Zmiana ta umożliwi państwom członkowskim albo (i) ustanowienie nowych programów opartych na przetargach albo (ii) bezpośrednie wspieranie projektów, bez organizowania przetargów, przy czym obowiązywać będą pewne ograniczenia dotyczące wielkości wkładu ze środków publicznych przypadającego na jedną inwestycję. Wprowadzone zostaną specjalne premie uzupełniające przyznawane małym i średnim przedsiębiorstwom i w przypadku szczególnie energooszczędnych rozwiązań.

Przepisy obu nowych sekcji nakładają na państwa członkowskie obowiązek dopilnowania, aby projekty zrealizowano w określonym terminie. Służy to zapewnieniu rzeczywistego efektu przyspieszenia w osiąganiu celów REPowerEU.

Państwa członkowskie mają teraz możliwość zgłoszenia uwag do projektu wniosku Komisji.

Kontekst

23 marca 2022 r. Komisja przyjęła tymczasowe kryzysowe ramy pomocy państwa, aby umożliwić państwom członkowskim wykorzystanie elastyczności przewidzianej w przepisach dotyczących pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę.

W obecnie obowiązujących tymczasowych ramach kryzysowych przewidziano następujące rodzaje pomocy, której mogą udzielać państwa członkowskie:

• ograniczone kwoty pomocy przyznawane w dowolnej formie przedsiębiorstwom dotkniętym kryzysem: do 35 tys. euro dla przedsiębiorstw z sektora rolnictwa, rybołówstwa i akwakultury oraz do 400 tys. euro dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w pozostałych sektorach;
• wsparcie płynności w formie gwarancji państwowych i subsydiowanych pożyczek oraz
• pomoc rekompensująca wysokie ceny energii. Pomoc, przyznawana w dowolnej formie, która częściowo zrekompensuje przedsiębiorstwom – w szczególności energochłonnym użytkownikom energii – dodatkowe koszty wynikające z wyjątkowego wzrostu cen gazu i energii elektrycznej. Łączna kwota pomocy przypadająca na beneficjenta w żadnym momencie nie może przekraczać 30 proc. kosztów kwalifikowalnych i wynosi maksymalnie 2 mln euro. Jeżeli przedsiębiorstwo ponosi straty operacyjne, konieczna może być dalsza pomoc w celu zapewnienia kontynuacji działalności gospodarczej.  W związku z tym państwa członkowskie mogą przyznać pomoc przekraczającą te pułapy – do 25 mln euro dla energochłonnych użytkowników energii oraz do 50 mln euro dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorach lub podsektorach szczególnie dotkniętych.

Podmioty kontrolowane przez Rosję, które zostały objęte sankcjami, są wyłączone z zakresu stosowania tych środków.

Tymczasowe ramy kryzysowe będą obowiązywać do 31 grudnia 2022 r. W trosce o zapewnienie pewności prawa Komisja oceni przed upływem tego terminu, czy konieczne jest wydłużenie ich obowiązywania.

Więcej informacji na temat tymczasowych ram kryzysowych i innych działań podjętych przez Komisję w odpowiedzi na skutki gospodarcze inwazji Rosji na Ukrainę można znaleźć tutaj.

*Zaktualizowano 12 lipca