Sztuczna inteligencja w szkole

Komisja Europejska opublikowała wytyczne etyczne dla nauczycieli dotyczące wykorzystywania sztucznej inteligencji i danych w nauczaniu i uczeniu się. Wytyczne dotyczą sposobu wykorzystania sztucznej inteligencji w szkołach, wspierania nauczycieli i uczniów w nauczaniu i uczeniu się oraz wspierania zadań administracyjnych w środowisku edukacyjnym. Wytyczne stanowią część Planu działania w dziedzinie edukacji cyfrowej (2021–2027) i zostały opracowane przez specjalną grupę ekspertów Komisji skupiającą licznych specjalistów w dziedzinie kształcenia i szkolenia, ze środowiska akademickiego, sektora prywatnego i organizacji międzynarodowych.

Komisarz do spraw innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży Marija Gabriel powiedziała: - Sztuczna inteligencja ma ogromny potencjał, by zmienić kształcenie i szkolenie dla uczniów, nauczycieli i pracowników szkół. Może pomóc uczniom z trudnościami w uczeniu się i wspierać nauczycieli poprzez nauczanie zindywidualizowane. Jednak wykorzystanie sztucznej inteligencji i danych wiąże się z zagrożeniami dla prywatności, bezpieczeństwa i ochrony, zwłaszcza w przypadku młodych ludzi. Cieszę się więc, że dzięki wytycznym zagrożenia te będą brane pod uwagę, a nasze dzieci będą mogły być bezpieczne i chronione.

Ponieważ systemy sztucznej inteligencji nieustannie się rozwijają, a wykorzystanie danych wzrasta, konieczne jest wypracowanie lepszego zrozumienia ich wpływu, między innymi w obszarze kształcenia i szkolenia. Ze względu na szybki wzrost wykorzystania sztucznej inteligencji nauczyciele i uczniowie powinni mieć podstawową wiedzę na temat sztucznej inteligencji i wykorzystywania danych, aby móc w sposób pozytywny, krytyczny i etyczny korzystać z tej technologii i w pełni wykorzystać jej potencjał.

Wytyczne są skierowane do nauczycieli szkół podstawowych i średnich, niezależnie od ich doświadczenia w edukacji cyfrowej. Celem wytycznych jest przezwyciężenie powszechnych błędnych wyobrażeń na temat sztucznej inteligencji, które mogą powodować dezorientację lub obawy co do jej stosowania, zwłaszcza w edukacji. Wzięto też pod uwagę względy i wymogi etyczne i udzielono pedagogom i członkom kadry kierowniczej szkoły praktycznych porad na temat sposobów planowania skutecznego wykorzystania sztucznej inteligencji i danych w szkołach. Wytyczne zawierają na przykład wskazówki co do tego, jak wykorzystać technologię w celu dostosowania nauczania do zdolności każdego ucznia lub jak przygotować indywidualne interwencje dla uczniów o specjalnych potrzebach. Wytyczne stanowią również solidną podstawę do dyskusji o nowych kompetencjach w zakresie etycznego wykorzystania sztucznej inteligencji i danych wśród nauczycieli i pedagogów. Zaproponowano sposoby zwiększenia świadomości i angażowania społeczności.

Promowanie doskonałości i wiarygodności sztucznej inteligencji jest jednym z kluczowych priorytetów Komisji, która w kwietniu 2021 r. zaproponowała pierwsze w historii ramy prawne dotyczące sztucznej inteligencji (akt w sprawie sztucznej inteligencji). Opierają się one na podejściu opartym na analizie ryzyka i nakładają m.in. rygorystyczne obowiązki w odniesieniu do systemów sztucznej inteligencji wykorzystywanych w kształceniu lub szkoleniu zawodowym, które mogą decydować o przebiegu kształcenia i kariery zawodowej danej osoby (np. ocena punktowa egzaminów). Dzisiejsze wytyczne będą uzupełnieniem działań podejmowanych przez Komisję w celu promowania sztucznej inteligencji i danych w kształceniu i szkoleniu za pośrednictwem programu Erasmus+, Europejskiego Korpusu Solidarności i eTwinningu.

Dalsze działania

Roczny program prac Erasmus+ na 2023 r. zapewni finansowanie dużych przyszłościowych projektów o priorytecie cyfrowym. Komisja opublikuje również serię artykułów na temat sztucznej inteligencji w edukacji i zorganizuje na ten temat internetowy kurs dla nauczycieli na europejskiej platformie edukacji szkolnej (ESEP).

Przebieg procedury

Komisja już od wielu lat ułatwia i zacieśnia współpracę w zakresie sztucznej inteligencji w całej UE w celu zwiększenia konkurencyjności i zapewnienia zaufania w oparciu o unijne wartości. W opublikowanej w 2020 r. białej księdze Komisji w sprawie sztucznej inteligencji przedstawiono jasną wizję sztucznej inteligencji w Europie jako ekosystemu doskonałości i zaufania, stanowiącą podstawę dzisiejszego wniosku. W kwietniu 2021 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący aktu w sprawie sztucznej inteligencji oraz nowy skoordynowany plan z państwami członkowskimi. Trwają negocjacje z współprawodawcami dotyczące aktu w sprawie sztucznej inteligencji.

Wytyczne etyczne dla nauczycieli dotyczące wykorzystywania sztucznej inteligencji i danych w nauczaniu i uczeniu się stanowią działanie w ramach Planu działania w dziedzinie edukacji cyfrowej na lata 2021–2027, który przyjęto 30 września 2020 r. Aby wesprzeć opracowywanie wytycznych, Komisja powołała nieformalną grupę ekspertów ds. sztucznej inteligencji i danych w kształceniu i szkoleniu. Grupa prowadziła prace od 8 lipca 2021 r. do 14 czerwca 2022 r.

W ramach Europejskiego Roku Umiejętności, jakim będzie rok 2023, Komisja będzie promować uczenie się przez całe życie poprzez inwestycje w szkolenia i podnoszenie kwalifikacji. Jednym z celów będzie też lepsze dopasowanie aspiracji i umiejętności obywateli do możliwości na rynku pracy, w tym w zakresie transformacji cyfrowej.

Więcej informacji

• Wytyczne etyczne dla nauczycieli dotyczące wykorzystywania sztucznej inteligencji i danych w nauczaniu i uczeniu się
• Streszczenie sprawozdania końcowego grupy ekspertów Komisji ds. sztucznej inteligencji i danych w kształceniu i szkoleniu
• Zestawienie informacji
• Infografika
• Wideo
• Akt w sprawie sztucznej inteligencji: wniosek Komisji dotyczący doskonałości i wiarygodności sztucznej inteligencji