Szczyt UE–Chiny o Ukrainie

1 kwietnia 2022 r. odbył się, w formie wideokonferencji, 23. dwustronny szczyt Unii Europejskiej i Chin. Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel i przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen odbyli spotkanie na szczycie z premierem Chin Li Keqiangiem, a następnie rozmawiali z prezydentem Chin Xi Jinpingiem.

Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel oświadczył: - Jako główne potęgi światowe, UE i Chiny muszą razem dążyć do tego, aby jak najszybciej położyć kres wojnie prowadzonej przez Rosję w Ukrainie. Wspólnie ponosimy odpowiedzialność za utrzymanie pokoju i stabilności oraz bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju na świecie. Fundamentalne normy i zasady międzynarodowe muszą być przestrzegane. Liczymy na poparcie Chin w wysiłkach na rzecz trwałego zawieszenia broni, zakończenia wojny, dla której nie ma żadnego uzasadnienia, oraz na rzecz rozwiązania spowodowanego nią dramatycznego kryzysu humanitarnego.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen oświadczyła: - Podkreśliliśmy, że rosyjska inwazja na Ukrainę to moment przełomowy nie tylko dla naszego kontynentu, ale również dla naszych stosunków z resztą świata. Konieczne jest przestrzeganie prawa międzynarodowego, a także suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy. Chiny, jako stały członek Rady Bezpieczeństwa ONZ, ponoszą w tym względzie szczególną odpowiedzialność. Żaden obywatel Europy nie wykaże zrozumienia dla jakichkolwiek działań wspierających zdolność Rosji do prowadzenia wojny. Rozmawialiśmy również o tym, jak współpracować w takich kwestiach, jak globalne bezpieczeństwo żywnościowe, zmiana klimatu i walka z COVID-19.

Agresja wojskowa Rosji wobec Ukrainy

UE i Chiny szeroko omawiały rosyjską agresję wojskową przeciwko Ukrainie, która zagraża globalnemu bezpieczeństwu i gospodarce światowej, a także bezpieczeństwu żywnościowemu i energetycznemu. UE podkreśliła, że jej głównym priorytetem jest zatrzymanie nieuzasadnionej i niesprowokowanej inwazji Rosji na Ukrainę, która jest suwerennym państwem i kluczowym partnerem UE. UE wyraźnie stwierdziła również, że Rosja musi umożliwić dostęp pomocy humanitarnej i utworzyć bezpieczne korytarze humanitarne, a także powstrzymać się od ataków na ludność cywilną i infrastrukturę.

Przypomniawszy, że UE i Chiny, jako podmioty globalne, mają obowiązek działać na rzecz pokoju i stabilności, UE wezwała Chiny do wsparcia starań na rzecz natychmiastowego położenia kresu rozlewowi krwi w Ukrainie, zważywszy na rolę, jaką odgrywają Chiny na arenie światowej jako stały członek Rady Bezpieczeństwa ONZ, oraz wyjątkowo bliskie stosunki tego kraju z Rosją.

UE podkreśliła, że inwazja Rosji na Ukrainę jest pogwałceniem kluczowych norm i zasad prawa międzynarodowego wyrażonych w Karcie Narodów Zjednoczonych i dokumentach założycielskich OBWE, szczególnie obowiązku poszanowania suwerenności i integralności terytorialnej. Rosja swoim działaniem z premedytacją podważyła europejską architekturę bezpieczeństwa, określoną m.in. w akcie końcowym z Helsinek, Karcie paryskiej oraz memorandum budapeszteńskim, którego jest stroną.

UE przypomniała, że międzynarodowe sankcje wobec Rosji zostały nałożone – mimo znaczącego obciążenia gospodarczego, jakie wywierają na UE i jej partnerów na całym świecie – wyłącznie w celu powstrzymania rosyjskiej agresji. Wszelkie obchodzenie skutków sankcji lub udzielanie Rosji jakiejkolwiek pomocy oznaczałoby przedłużanie rozlewu krwi, jeszcze większe straty wśród ludności cywilnej oraz dalsze zakłócenia gospodarcze. UE będzie współpracować ze swoimi partnerami w celu pociągnięcia do odpowiedzialności Rosji i osób odpowiedzialnych za wojnę Rosji przeciwko Ukrainie oraz za wszelkie naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego. Należy udaremnić wszelkie próby obchodzenia sankcji lub udzielania pomocy Rosji w inny sposób.

Stosunki dwustronne

UE wyraziła niezadowolenie z powodu nieuzasadnionego stosowania przez Chiny sankcji m.in. wobec posłów do Parlamentu Europejskiego oraz środków przymusu wobec jednolitego rynku UE i państw członkowskich. Unia wezwała Chiny do odstąpienia od takich działań na rzecz bardziej konstruktywnego zaangażowania, które przynosiłoby korzyści obu stronom.

Odbudowa po pandemii COVID-19 pozostaje wspólnym priorytetem. Przywódcy rozmawiali o współpracy w zakresie kampanii szczepień i o ponownym otwieraniu gospodarki. UE potwierdziła swoje zaangażowanie we współpracę z Chinami i innymi państwami członkowskimi Światowej Organizacji Zdrowia nad nową umową w sprawie zapobiegania pandemiom oraz gotowości i reagowania na nie.

UE zwróciła uwagę na potrzebę rozwiązania istniejących od dawna problemów w zakresie dostępu do rynku i otoczenia inwestycyjnego w Chinach w celu zapewnienia zrównoważonych stosunków handlowych i gospodarczych. Przywódcy uzgodnili, że w ramach dialogu wysokiego szczebla dotyczącego handlu i gospodarki należy przed latem znaleźć konkretne sposoby poczynienia postępów w tych kwestiach. Postanowili również rozszerzyć w niedalekiej przyszłości umowę między UE a Chinami o ochronie oznaczeń geograficznych.

Przywódcy postanowili kontynuować współpracę w kwestiach zmiany klimatu i transformacji energetycznej, co jest niezbędne do sprostania temu palącemu globalnemu wyzwaniu. UE podkreśliła znaczenie podjęcia dodatkowych działań, m.in. w zakresie stopniowego wycofywania węgla, w perspektywie konferencji COP 27 w Szarm el-Szejk. UE i Chiny będą współpracować na rzecz wypracowania solidnych i ambitnych nowych globalnych ram na rzecz bioróżnorodności podczas COP 15 w Kunming. Spotkanie w ramach dialogu wysokiego szczebla na temat środowiska i klimatu odbędzie się przed latem.

UE zwróciła uwagę na znaczenie przejrzystego i konkurencyjnego środowiska dla gospodarki cyfrowej, a także wykorzystania sztucznej inteligencji w sposób etyczny i godny zaufania. Wyraziła zaniepokojenie wzrostem zagrożeń dla cyberbezpieczeństwa i wezwała do odpowiedzialnego zachowania państw w cyberprzestrzeni. UE i Chiny wznowią dialog cyfrowy na wysokim szczeblu.

UE wyraziła zaniepokojenie sytuacją w Chinach w zakresie praw człowieka, m.in. sposobem traktowania osób należących do mniejszości oraz postępowaniem wobec obrońców praw człowieka (zwracając uwagę na indywidualne przypadki), a także demontażem obowiązującej w Hongkongu zasady „jeden kraj, dwa systemy”. UE oczekuje wznowienia merytorycznego dialogu na temat praw człowieka w celu rozwiązania tych problemów.

UE potwierdziła konsekwentne stosowanie polityki „jednych Chin”, wyrażając jednocześnie zaniepokojenie rosnącymi napięciami między Chinami a Tajwanem Przywódcy omawiali również sytuację w Afganistanie, Mjanmie i na Półwyspie Koreańskim.

Więcej informacji:

Zestawienie informacji: Stosunki UE–Chiny