Stabilne banki

Banki odgrywają kluczową rolę w finansowaniu gospodarki oraz wspieraniu wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Są one głównym źródłem finansowania dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. W następstwie kryzysu finansowego UE przeprowadziła ambitną reformę systemu regulacji sektora finansowego, aby przywrócić stabilność finansową oraz odbudować zaufanie na rynkach. Przedstawione propozycje mają na celu uzupełnienie tego programu reform poprzez uwzględnienie pewnych nieuregulowanych dotychczas kwestii, które mają zasadnicze znaczenie dla dalszego zwiększania zdolności banków do przetrwania ewentualnych wstrząsów. Propozycje te stanowią również dopracowanie niektórych aspektów nowych ram regulacyjnych tam, gdzie jest to niezbędne dla zwiększenia ich prowzrostowego charakteru i proporcjonalności w stosunku do stopnia złożoności struktury, rozmiaru oraz profilu działalności banków. Obejmują one również środki, które będą wspierały MŚP i inwestycje w infrastrukturę.

Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis, odpowiedzialny za stabilność finansową, usługi finansowe i unię rynków kapitałowych, podkreślił: - Europa potrzebuje silnego i zróżnicowanego sektora bankowego do finansowania gospodarki. Potrzebne nam są banki zapewniające kapitał niezbędny nie tylko przedsiębiorstwom do inwestowania, utrzymywania konkurencyjności czy zaistnienia na większych rynkach, ale także gospodarstwom domowym, aby mogły planować swoje wydatki z wyprzedzeniem. Dziś przedstawiliśmy nowe propozycje, które mają służyć zmniejszaniu ryzyka. Opierają się one na przyjętych standardach światowych, przy jednoczesnym uwzględnieniu specyfiki europejskiego sektora bankowego.

Zaproponowane środki stanowią również element bieżących prac Komisji mających na celu ograniczenie ryzyka w sektorze bankowym, które przedstawiono w komunikacie „Droga do utworzenia unii bankowej” (z listopada 2015 r.). Są one również zgodne z konkluzjami z posiedzenia Rady ECOFIN w czerwcu br., na którym poproszono Komisję o przedstawienie stosownych wniosków najpóźniej do końca 2016 r.

We wnioskach przedstawiono propozycje zmian następujących aktów prawnych:

• rozporządzenie w sprawie wymogów kapitałowych (CRR) oraz dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych (CRD), które zostały przyjęte w 2013 r. i które określają wymogi ostrożnościowe dla instytucji kredytowych (tj. banków) oraz firm inwestycyjnych a także zawierają przepisy dotyczące zarządzania i nadzoru;
• dyrektywa w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (BRRD) oraz rozporządzenie w sprawie jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (SRMR), które zostały przyjęte w 2014 r. i które określają zasady dotyczące naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji zagrożonych upadłością a także ustanawiają jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

Zaproponowane środki wdrażają międzynarodowe standardy do prawa UE, uwzględniając jednocześnie europejską specyfikę i unikając nadmiernego wpływu na finansowanie gospodarki realnej. Uwzględniają one również wyniki zaproszenia do zgłaszania uwag.

Szczegóły proponowanych zmian

Wnioski obejmują następujące główne elementy:

1. Środki mające na celu zwiększenie odporności instytucji UE oraz wzmacniające stabilność finansową.

Wnioski uwzględniają pozostałe elementy ram prawnych uzgodnionych w ostatnim czasie w ramach Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego i Rady Stabilności Finansowej (FSB). Należą do nich:

• wymogi kapitałowe w większym stopniu uwzględniające ryzyko, w szczególności w zakresie ryzyka rynkowego, ryzyka kredytowego kontrahenta oraz z tytułu ekspozycji wobec kontrahentów centralnych (CCP);
• metody wdrażania wymogów, które pozwalają dokładniej odzwierciedlać rzeczywiste zagrożenia, na jakie narażone są banki;
• wiążący wskaźnik dźwigni stosowany w celu uniemożliwiania instytucjom stosowania nadmiernej dźwigni;
• wiążący wskaźnik stabilnego finansowania netto stosowany w celu wyeliminowania nadmiernego polegania na krótkoterminowym finansowaniu hurtowym i ograniczenia ryzyka finansowania długoterminowego.
• Wymóg zobowiązujący globalne instytucje o znaczeniu systemowym do utrzymywania minimalnych poziomów kapitału i innych instrumentów służących pokrywaniu strat w ramach procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Wymóg ten, znany jako „całkowita zdolność do pokrycia strat”, zostanie włączony do istniejącego minimalnego wymogu w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych, który ma zastosowanie do wszystkich banków. Zwiększy to zdolność UE do przeprowadzania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zagrożonych upadłością globalnych instytucji o znaczeniu systemowym, przy jednoczesnej ochronie stabilności finansowej i ograniczeniu do minimum ryzyka po stronie podatników. Proponuje się wprowadzenie zharmonizowanej krajowej hierarchii niezabezpieczonych instrumentów dłużnych obowiązującej w przypadku niewypłacalności, aby ułatwić bankom emisję takich instrumentów dłużnych służących pokryciu strat.

2. Środki poprawiające zdolność banków do udzielania kredytów w celu wspierania gospodarki UE.

W szczególności proponuje się konkretne środki mające na celu:

• zwiększenie zdolności banków w zakresie udzielania kredytów dla MŚP oraz kredytów na sfinansowanie projektów infrastrukturalnych;
• zmniejszenie wobec małych banków o niezłożonej strukturze obciążeń administracyjnych związanych z niektórymi przepisami w dziedzinie wynagrodzeń (a mianowicie przepisami dotyczącymi odraczania wypłaty wynagrodzeń i wynagradzania za pomocą instrumentów, takich jak akcje), które wydają się nieproporcjonalne w stosunku do takich banków;
• usprawnienie przepisów CRD/CRR, tak by stały się one bardziej proporcjonalne i mniej uciążliwe z administracyjnego punktu widzenia dla mniejszych i mniej złożonych instytucji, tam gdzie stosowanie niektórych obowiązujących wymogów dotyczących ujawniania informacji, sprawozdawczości oraz wymogów związanych ze złożonymi portfelami handlowymi nie wydaje się uzasadnione względami o charakterze ostrożnościowym. Zaproszenie do zgłaszania uwag i analizy przeprowadzone przez Komisję wykazały, że obecne ramy mogą być stosowane w sposób bardziej proporcjonalny, z uwzględnieniem szczególnej sytuacji tych instytucji.

3. Środki służące dalszemu zwiększaniu roli banków w osiąganiu głębszych i bardziej płynnych rynków kapitałowych UE, aby wspierać tworzenie unii rynków kapitałowych.

Do zaproponowanych środków przewiduje się wprowadzenie określonych korekt, które mają służyć następującym celom:

• uniknięciu stosowania nieproporcjonalnych wymogów kapitałowych dotyczących pozycji w portfelu handlowym, w tym pozycji związanych z działalnością animatora rynku;
• zmniejszeniu kosztów emitowania/posiadania niektórych instrumentów (takich jak obligacje zabezpieczone, instrumenty sekurytyzacji wysokiej jakości, instrumenty długu państwowego, instrumenty pochodne dla celów zabezpieczenia);
• uniknięciu zaistnienia potencjalnych czynników zniechęcających dla tych instytucji, które działają jako pośrednicy na rzecz klientów w ramach transakcji rozliczanych przez CCP.

Wnioski ustawodawcze, o których mowa powyżej, zostaną teraz przedłożone Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w celu ich rozpatrzenia i przyjęcia.

Kontekst

W swoim komunikacie z dnia 24 listopada 2015 r.[1]Komisja Europejska zobowiązała się do przedstawienia wniosków ustawodawczych opartych na umowach międzynarodowych w celu wyeliminowania słabych punktów zidentyfikowanych w obecnych ramach ostrożnościowych. To szczególne zobowiązanie stanowiło część pakietu środków ograniczających ryzyko, które służyć mają osiąganiu dalszych postępów w ukończeniu tworzenia unii bankowej.

Dodatkowe informacje:

• Proszę zapoznać się z opracowanymi przez nas pytaniami i odpowiedziami
• CRR/CRD IV
• BRRD
• SRM

[1] Komunikat „Droga do utworzenia unii bankowej”, COM(2015) 587 final, 24.11.2015.