Przed przyszłotygodniowym posiedzeniem Rady Europejskiej Komisja przedstawia cztery sprawozdania z postępów w realizacji działań w ramach Europejskiego programu w zakresie migracji, których celem jest stabilizacja przepływów i lepsze zarządzanie granicami zewnętrznymi.
Większość państw członkowskich udowodniła, że relokacja sprawdza się, jeśli istnieje wystarczająca wola polityczna. W związku z tym Komisja wzywa te państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do podjęcia działań w celu wypełnienia zobowiązań prawnych oraz do sprawiedliwego i proporcjonalnego uczestnictwa w systemie. Komisja ponawia wezwanie do dalszego przyspieszenia zapewnienia operacyjności Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz jak najszybszego uzupełnienia utrzymujących się niedoborów w zakresie pracowników i sprzętu. Oświadczenie UE–Turcja w dalszym ciągu przynosi rezultaty – czego dowodem są: stałe zmniejszanie się liczby nielegalnych przepraw do Grecji oraz udane przesiedlenie do Europy ponad 6 tys. Syryjczyków w bezpieczny i legalny sposób. Nadal konieczne są dalsze działania w celu zapewnienia pełnej realizacji postanowień oświadczenia, a w szczególności w celu usprawnienia procesu rozpatrywania wniosków o udzielenie azylu w Grecji.
Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Frans Timmermans powiedział: - Dwa lata po uruchomieniu Europejskiego programu w zakresie migracji nasze wspólne wysiłki na rzecz zarządzania przepływami migracyjnymi zaczynają przynosić rezultaty. Nadal występują jednak czynniki skłaniające do migracji do Europy, na Morzu Śródziemnym zaś wciąż giną ludzie. W związku z poprawą pogody musimy zwiększyć wysiłki – współpracować z państwami trzecimi, chronić zewnętrzne granice UE, wspólnie udzielać schronienia osobom, które go potrzebują, i dopilnować, by osoby, które nie mają prawa do pozostania w UE, były szybko zawracane. Możemy skutecznie zarządzać migracją w Europie wyłącznie, jeśli będziemy działać razem w duchu solidarności i odpowiedzialności.
Komisarz ds. migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos stwierdził: - Te podstawowe wartości mają zastosowanie do wszystkich dziedzin polityki. Migracja nie jest pod tym względem wyjątkiem. Nie zostawimy samym sobie państw członkowskich, które mają zewnętrzne granice. W kwestii relokacji, chciałbym podkreślić jedno: wykonanie decyzji Rady dotyczących relokacji jest obowiązkiem prawnym, a nie wyborem.
Relokacja i przesiedlenia: wszyscy powinniśmy wnieść swój wkład
Tempo relokacji wyraźnie wzrosło w 2017 r.: od stycznia poddano relokacji prawie 10 300 osób, co stanowi pięciokrotny wzrost w porównaniu z tym samym okresem w 2016 r. Według stanu na dzień 9 czerwca łączna liczba relokowanych osób wynosi 20 869 (13 973 z Grecji, 6 896 z Włoch). Obecnie prawie wszystkie państwa członkowskie dokonują relokacji z Włoch i Grecji. Możliwe jest zatem przemieszczenie wszystkich kwalifikujących się osób (obecnie ok. 11 tys. zarejestrowanych w Grecji i 2 tys. we Włoszech; na rejestrację oczekują jeszcze osoby przybyłe w 2016 i 2017 r.) do września 2017 r. Obowiązek prawny państw członkowskich dotyczący relokacji nie ustanie z końcem września. Decyzje Rady w sprawie relokacji mają zastosowanie do wszystkich osób przybywających do Grecji lub Włoch do dnia 26 września 2017 r., kwalifikujący się zaś wnioskodawcy muszą być relokowani w rozsądnym terminie po tej dacie.
W ciągu minionych miesięcy Komisja wielokrotnie wzywała te państwa członkowskie, które nie dokonały jeszcze relokacji ani jednej osoby lub które nie zobowiązały się do relokacji, aby to uczyniły. Pomimo tych wezwań i naruszając obowiązek prawny wynikający z decyzji Rady oraz naruszając zobowiązania wobec Grecji, Włoch i pozostałych państw członkowskich – Czechy, Węgry i Polska nie podjęły jeszcze wymaganych działań. W tych okolicznościach, jak wskazano w poprzednim sprawozdaniu w sprawie relokacji i przesiedleń, KE postanowiła wszcząć postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko tym trzem państwom.
Przesiedlenia postępują sprawnie – przeprowadzono już ponad trzy czwarte (16 419) z 22 504 przesiedleń uzgodnionych w lipcu 2015 r. Przesiedlenia w oparciu o oświadczenia UE–Turcja osiągnęły rekordowo wysoki poziom w maju 2017 r., kiedy prawie tysiąc syryjskich uchodźców przybyło bezpiecznie i legalnie do Europy. Całkowita liczba przesiedleń z Turcji na podstawie oświadczenia wynosi obecnie 6 254.
Oświadczenie UE–Turcja: konkretne rezultaty we wspólnym zarządzaniu migracją
Ponad rok po uzgodnieniu oświadczenia przez szefów państw lub rządów UE i Turcji, pomimo utrzymujących się wyzwań, oświadczenie przynosi nadal konkretne rezultaty, zapewniając skuteczne zarządzanie przepływami migracyjnymi wzdłuż szlaku wschodniośródziemnomorskiego.
Liczba przepraw z Turcji na wyspy greckie utrzymuje się na poziomie około 50 dziennie, a pomimo niedawnych tragicznych wypadków liczba ofiar śmiertelnych na Morzu Egejskim znacznie zmalała. Ogólnie rzecz biorąc, od rozpoczęcia obowiązywania oświadczenia napływ osób zmalał o 97 proc. Jeśli chodzi o operacje powrotowe, można odnotować pozytywne zmiany. Od czasu poprzedniego sprawozdania w marcu przeprowadzono 311 dodatkowych operacji, dzięki czemu łączna liczba zawróconych migrantów wzrosła do 1 798. Niemniej jednak liczba osób przybywających jest nadal wyższa niż liczba osób zawracanych z wysp greckich do Turcji, co prowadzi do presji na struktury przyjmowania osób na wyspach. Aby zwiększyć liczbę powrotów i poprawić warunki panujące na wyspach, władze greckie, agencje UE i państwa członkowskie muszą podjąć dodatkowe wysiłki.
W innych obszarach objętych oświadczeniem również odnotowano postępy; UE i Turcja prowadzą prace nad przyspieszeniem wsparcia finansowego w ramach Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji. Przyznano już prawie wszystkie środki na lata 2016–2017 (2,9 mld z 3 mld euro) i podpisano umowy na łączną kwotę 1,57 mld euro. Obecnie ponad 600 tys. uchodźców w Turcji otrzymuje wsparcie za pośrednictwem Siatki bezpieczeństwa socjalnego w sytuacjach nadzwyczajnych, a liczba obywateli Syrii otrzymujących wsparcie za pośrednictwem bezpośrednich transferów pieniężnych ma wzrosnąć do 1,3 mln osób.
Komisja zwiększyła wysiłki na rzecz ułatwienia szybkiego sfinalizowania standardowych procedur operacyjnych programu dobrowolnego przyjmowania ze względów humanitarnych. Prowadzi również prace mające zachęcić Turcję do spełnienia pozostałych siedmiu kryteriów planu działania na rzecz liberalizacji reżimu wizowego.
Europejska straż graniczna i przybrzeżna: konieczne szybsze uruchomienie
W ciągu ostatnich kilku miesięcy poczyniono postępy na drodze do uruchomienia Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej. Granice zewnętrzne UE są obecnie chronione lepiej niż dotychczas dzięki wsparciu 1600 funkcjonariuszy wspierających siły krajowe w Grecji (944), we Włoszech (402), w Bułgarii (166) i w Hiszpanii (65). Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej zakończyła oceny narażenia granic zewnętrznych państw należących do strefy Schengen oraz skierowała konkretne zalecenia do 20 państw tej strefy. Poczyniono dalsze postępy w negocjacjach z Serbią dotyczących umowy w sprawie statusu. Komisja zamierza wkrótce zaproponować rozpoczęcie negocjacji z innymi krajami ościennymi, w tym z Albanią, Bośnią i Hercegowiną oraz Czarnogórą.
Tempo operacji powrotowych organizowanych przez Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną stale wzrasta: w 2017 r. zawrócono dotychczas 6 799 migrantów przebywających nielegalnie na terytorium UE, co oznacza wzrost o ponad 157 proc. w porównaniu z tym samym okresem w roku ubiegłym. Państwa członkowskie muszą jednak szybko zwiększyć wykorzystanie wzmocnionych zdolności Agencji w zakresie powrotów i w pełni wykorzystać wsparcie oferowane przez Agencję w odniesieniu do organizacji operacji powrotowych. Potrzebne są również dodatkowe działania ze strony państw członkowskich w odpowiedzi na wezwania do oddelegowania pracowników w celu uzupełnienia niedoborów pod względem zasobów ludzkich i wyposażenia technicznego. Wypełnienie tych luk jest niezbędne, aby zapewnić kontynuację trwających operacji i pełną dostępność rezerw szybkiego reagowania, w szczególności w odniesieniu do wyposażenia, w które do tej pory wkład wniosło tylko 14 państw członkowskich.
Ramy partnerstwa i szlak środkowośródziemnomorski: wymierne postępy
Komisja przedstawiła dzisiaj również wyniki i wnioski wyciągnięte z ram partnerstwa w dziedzinie migracji rok po ich wprowadzeniu. Poczyniono postępy w walce z handlarzami ludźmi. Prowadzona jest także ściślejsza współpraca z kluczowymi krajami w Afryce w celu rozwiązania problemu przepływów migracyjnych przez szlak środkowośródziemnomorski, ze szczególnym naciskiem na współpracę z Libią. Fundusz powierniczy UE wspierał realizację priorytetów politycznych, uruchamiając ok. 1,9 mld euro na 118 projektów w ciągu jednego roku, aby zająć się podstawowymi przyczynami migracji oraz wspierać lepsze zarządzanie migracją w krajach pochodzenia i tranzytu. Konieczne są jednak dalsze wysiłki w wielu obszarach, w szczególności w celu przyspieszenia powrotów i readmisji do krajów partnerskich (więcej informacji na ten temat można znaleźć w komunikacie prasowym).
Dodatkowe informacje
Trzynaste sprawozdanie w sprawie relokacji i przesiedleń
- Komunikat: Trzynaste sprawozdanie w sprawie relokacji i przesiedleń
- Załącznik 1: Relokacje z Grecji
- Załącznik 2: Relokacje z Włoch
- Załącznik 3: Relokacje z Włoch i Grecji
- Załącznik 4: Przesiedlenia – aktualna sytuacja
- Arkusz informacyjny: Relokacja i przesiedlenia
- Arkusz informacyjny: Zarządzanie kryzysem uchodźczym: Unijne wsparcie finansowe dla Grecji
- Europejski program w zakresie migracji
- Decyzja Rady w sprawie relokacji 40 000 osób z Włoch i Grecji
- Decyzja Rady w sprawie relokacji 120 000 osób z Włoch i Grecji
- Konkluzje Rady w sprawie przesiedlenia 20 000 osób wymagających ochrony międzynarodowej
- Oświadczenie UE–Turcja z dnia 18 marca 2016 r.
Szóste sprawozdanie z postępów w realizacji oświadczenia UE–Turcja
- Komunikat: Szóste sprawozdanie z postępów w zakresie realizacji postanowień oświadczenia UE-Turcja
- Załącznik: Postępy w realizacji wspólnego planu działania
- Arkusz informacyjny: Instrument Pomocy dla Uchodźców w Turcji
- Pierwsze sprawozdanie roczne w sprawie Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji
- Operacyjne wdrażanie oświadczenia UE–Turcja: Zobowiązania państw członkowskich i mobilizacja zasobów przez państwa członkowskie na rzecz operacji Fronteksu i EASO – powroty i przesiedlenia
- Oświadczenie UE–Turcja z 18 marca
- Plan działania UE–Turcja z 15 października, wprowadzony w życie dnia 29 listopada
- Wyznaczenie unijnego koordynatora
Czwarte sprawozdanie z postępu prac w sprawie zapewnienia pełnej operacyjności Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej
- Komunikat: Czwarte sprawozdanie z postępu prac w sprawie zapewnienia pełnej operacyjności Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej
- Arkusz informacyjny: Zapewnienie szczelności granic zewnętrznych Europy: Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna
- Bezpieczeństwo granic zewnętrznych Europy: strona internetowa Komisji Europejskiej
- Strona internetowa Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej
Informacje szczegółowe
- Data publikacji
- 13 czerwca 2017
- Autor
- Przedstawicielstwo w Polsce