Praca bez raka

KE zaproponowała wprowadzenie limitów narażenia pracowników na pięć nowych substancji rakotwórczych, obok 21 substancji, dla których w bieżącej kadencji Komisji takie limity zostały już ustanowione bądź zaproponowane. Szacuje się, że wniosek wpłynie korzystnie na warunki pracy ponad miliona pracowników w UE i może zapobiec ponad 22 tys. zachorowań na choroby zawodowe.

Marianne Thyssen, unijna komisarz odpowiedzialna za zatrudnienie, sprawy społeczne, umiejętności i mobilność pracowników, powiedziała: - Komisja poczyniła kolejny ważny krok w walce z chorobami nowotworowymi związanymi z pracą i innymi istotnymi problemami zdrowotnymi w miejscu pracy. Zaproponowaliśmy wprowadzenie limitów narażenia pracowników na pięć dodatkowych rakotwórczych substancji chemicznych. Poprawi to ochronę ponad miliona pracowników w Europie i pomoże stworzyć zdrowsze i bezpieczniejsze miejsca pracy, co jest podstawową zasadą Europejskiego filaru praw socjalnych.

Komisja proponuje włączenie do dyrektywy w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów nowych limitów narażenia na pięć rakotwórczych substancji chemicznych. Wspomniane limity określają maksymalne dopuszczalne stężenie rakotwórczych substancji chemicznych w powietrzu w miejscu pracy. Wybrano pięć następujących substancji rakotwórczych o dużym znaczeniu dla ochrony pracowników:

• kadm i jego związki nieorganiczne,
• beryl i jego związki nieorganiczne,
• kwas arsenowy i jego sole, a także nieorganiczne związki arsenu,
• formaldehyd,
• 4,4'-metyleno-bis(2-chloroanilina) (MOCA).

Pierwsze trzy wymienione powyżej substancje są powszechnie stosowane w takich sektorach i produktach, jak: produkcja i rafinacja kadmu, produkcja akumulatorów niklowo-kadmowych, platerowanie mechaniczne, wytop cynku i miedzi, odlewnictwo, szkło, laboratoria, elektronika, chemikalia, budownictwo, opieka zdrowotna, tworzywa sztuczne i recykling.

Wprowadzenie skutecznych środków zapobiegających wysokiemu narażeniu na te pięć substancji i grupy substancji przyniesie pozytywne skutki wykraczające poza profilaktykę nowotworów. Wprowadzenie limitów narażenia nie tylko doprowadzi do zmniejszenia liczby nowotworów związanych z pracą, lecz również ograniczy inne poważne problemy zdrowotne powodowane substancjami rakotwórczymi i mutagennymi. Na przykład narażenie na beryl oprócz raka płuc powoduje również nieuleczalną przewlekłą chorobę berylową (berylozę).

Limity obowiązujące w całej UE sprzyjają również spójności, ponieważ tworzą jednakowe warunki działania dla wszystkich przedsiębiorców oraz wskazują jasny, wspólny cel pracodawcom, pracownikom i organom wykonawczym. Nowy wniosek legislacyjny pozwoli zatem stworzyć bardziej skuteczny system ochrony zdrowia pracowników i zapewni bardziej sprawiedliwe warunki na jednolitym rynku.

Wniosek Komisji opiera się na dowodach naukowych i jest wynikiem szeroko zakrojonych rozmów z właściwymi zainteresowanymi stronami, w szczególności z pracodawcami, pracownikami i przedstawicielami państw członkowskich.

Kontekst

Komisja jest zdecydowana działać na rzecz dalszej poprawy prawa pracowników do wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. W ramach Europejskiego filaru praw socjalnych, proklamowanego przez Parlament Europejski, Radę i Komisję na Szczycie Społecznym na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu w listopadzie 2017 r., uznaje się prawo pracowników do zdrowego, bezpiecznego i dobrze przystosowanego środowiska pracy za niezbędne do osiągnięcia lepszych warunków życia i pracy w UE. Ochrona zdrowia pracowników poprzez ciągłe zmniejszanie narażenia na substancje rakotwórcze i mutagenne w miejscu pracy to konkretne działanie podjęte przez Komisję pod przewodnictwem Jeana-Claude'a Junckera w celu realizacji tego priorytetu.

Z danych wynika, że nowotwory są główną przyczyną zgonów związanych z wykonywaną pracą – odpowiadają za 52 proc. takich zgonów rocznie. W przypadku chorób układu krążenia odsetek ten wynosi 24 proc., a w przypadku urazów – 2 proc. Nowotwory może powodować narażenie na działanie niektórych chemikaliów w miejscu pracy. Choroba nowotworowa jest wprawdzie chorobą złożoną i trudno jest jednoznacznie określić czynniki ją wywołujące, wiadomo jednak, że nowotworom spowodowanym narażeniem na działanie substancji chemicznych w miejscu pracy można zapobiec poprzez zmniejszenie lub wyeliminowanie takiego narażenia.

Aby zagwarantować pracownikom ochronę przed takimi zagrożeniami, UE przyjęła w 2004 r. dyrektywę 2004/37/WE w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów. Dyrektywa ta określa działania, które należy podjąć w celu wyeliminowania lub ograniczenia narażenia na rakotwórcze i mutagenne substancje chemiczne, a tym samym ma pomóc w zapobieganiu zawodowym chorobom nowotworowym i chorobom pokrewnym.

Wiedza naukowa na temat rakotwórczych lub mutagennych substancji chemicznych stale się powiększa, a postęp technologiczny umożliwia poprawę ochrony pracowników. Aby mechanizmy ochrony pracowników ustanowione w tej dyrektywie były możliwie jak najbardziej skuteczne oraz aby we wszystkich państwach członkowskich obowiązywały aktualne środki profilaktyczne, dyrektywa musi być regularnie aktualizowana. Z tego względu Komisja wspiera stały proces aktualizacji dyrektywy w celu dostosowania jej do nowych osiągnięć naukowych i technicznych, z uwzględnieniem opinii partnerów społecznych i państw członkowskich.

W maju 2016 r. i w styczniu 2017 r. Komisja wystąpiła już z dwoma wnioskami legislacyjnymi o nowelizację dyrektywy, w których określono dopuszczalne wartości dla łącznie 21 czynników rakotwórczych. Pierwszy wniosek został przyjęty przez współprawodawców pod koniec 2017 r. jako dyrektywa (UE) 2017/2398. Drugi wniosek dotyczący zmian legislacyjnych jest obecnie przedmiotem rozmów prawodawców. W UE blisko 21 mln pracowników jest narażonych na co najmniej jedną z substancji chemicznych wymienionych w tych trzech wnioskach.

Dodatkowe informacje

• NOTATKA PRASOWA: Komisja kontynuuje prace nad przepisami mającymi chronić pracowników przed rakotwórczymi chemikaliami: często zadawane pytania na temat trzeciej rewizji dyrektywy w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów
• Wiadomości na stronie internetowej DG ds. Zatrudnienia
• Marianne Thyssen na Facebooku i Twitterze
• Zaprenumeruj bezpłatny elektroniczny biuletyn informacyjny Komisji Europejskiej na temat zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego