Nowy wymiar Europy

Dokument na temat społecznego wymiaru Europy daje początek debacie z obywatelami, partnerami społecznymi, instytucjami europejskimi i rządami, której celem jest znalezienie odpowiedzi na wyzwania, z jakimi zmierzą się nasze społeczeństwa i obywatele w nadchodzących latach. Dokument ma się również pomóc w określeniu, w jakim stopniu UE ma się angażować w rozwiązywanie tych problemów.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący do spraw euro i dialogu społecznego, stabilności finansowej, usług finansowych i unii rynków kapitałowych, powiedział: - Omawiany dokument stanowi podstawę dyskusji na temat tego, jakiego rodzaju wymiaru społecznego chcemy dla Europy oraz jakie działania można podjąć na szczeblu europejskim, aby sprostać wyzwaniom, z jakimi mamy dziś do czynienia. Aby wypracować konsensus w zakresie koncepcji przedstawionych w dokumencie, liczymy na czynny udział parlamentów narodowych, partnerów społecznych i obywateli.

Dokument dotyczący społecznego wymiaru Europy, sporządzony pod kierunkiem wiceprzewodniczącego Valdisa Dobrovskisa i komisarz Marianne Thyssen, stawia szeroko zakrojone pytania społeczne co do sposobu życia i organizacji społeczeństw, a także utrzymania naszych standardów życia, utworzenia większej liczby lepszych miejsc pracy, wyposażenia ludzi w odpowiednie umiejętności i zapewnienia większej jedności w ramach naszych społeczeństw, z myślą o przyszłym społeczeństwie i świecie pracy.

Określa on trzy możliwe scenariusze na przyszłość, które odzwierciedlają argumenty często wysuwane w debatach publicznych:

• Ograniczenie wymiaru społecznego do swobodnego przepływu: W ramach tego scenariusza Unia utrzyma zasady ułatwiające transgraniczny przepływ osób, takie jak przepisy dotyczące zabezpieczenia społecznego obywateli korzystających z prawa do przemieszczania się, przepisy dotyczące delegowania pracowników, regulacje dotyczące transgranicznej opieki zdrowotnej czy też zasady uznawania dyplomów. Nie będzie już jednak minimalnych norm UE dotyczących np. zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, czasu pracy i odpoczynku czy urlopu macierzyńskiego i ojcowskiego. Europa nie będzie już promować możliwości wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi w dziedzinach takich jak edukacja, ochrona zdrowia, kultura i sport, a programy restrukturyzacji społecznej i regionalnej w państwach członkowskich, które są współfinansowane z funduszy unijnych, będą wstrzymane lub finansowane na poziomie krajowym.
• Ci, którzy chcą robić więcej w dziedzinie społecznej, robią więcej: poszczególne grupy krajów mogą postanowić ściślej współpracować w dziedzinie polityki społecznej. Mogą to być państwa, które przyjęły euro jako jedną walutę, aby zachować siłę i stabilność obszaru euro oraz aby uniknąć zbyt gwałtownych zmian w poziomie życia swoich obywateli lub wszelkie inne konfiguracje uczestniczących państw skupiających się na innych kwestiach.
• UE-27 wspólnie pogłębia społeczny wymiar Europy: główny ciężar działań w dziedzinie społecznej powinien pozostawać i będzie pozostawał po stronie władz krajowych i lokalnych, UE będzie szukać dalszych sposobów wspierania działań państw członkowskich, wykorzystując w pełni wszystkie dostępne instrumenty. Prawodawstwo nie będzie określać jedynie minimalnych standardów, ale w wybranych obszarach, będzie mogło w pełni harmonizować prawa obywateli w całej UE, aby położyć szczególny nacisk na osiąganie zbliżonych skutków społecznych.

W debacie o przyszłości Europy 27 państw musi się znaleźć miejsce dla społecznego wymiaru Unii. W duchu Białej księgi w sprawie przyszłości Europy dokument ten rozpoczyna debatę, przedstawiając różne koncepcje, propozycje i możliwości dotyczące społecznego wymiaru Europy do 2025 r. Przedstawione w poszczególnych scenariuszach koncepcje mogą być łączone, nie mają one charakteru nakazowego ani nie są jedynymi możliwymi rozwiązaniami. Ich celem jest wzbogacenie i dokumentowanie debaty, aby dobrze przygotować się do działania.

Jednocześnie Komisja kontynuuje osiągnięcia w zakresie Europy socjalnej zgodnie ze swoimi wytycznymi politycznymi i programem prac Komisji. Rozpoczęty dziś projekt europejskiego filaru praw socjalnych stanowi wraz z towarzyszącymi mu inicjatywami przewodnią inicjatywę w ramach mandatu na rzecz przyszłościowych, sprawiedliwszych i lepiej funkcjonujących rynków pracy i systemów opieki społecznej. Ma on także wpierać nowe działania mające na celu osiągnięcie lepszych warunków pracy i życia.

Kontekst

Dążenie do bardziej socjalnej i sprawiedliwej Europy jest jednym z głównych priorytetów obecnej Komisji. Warunki ekonomiczne i socjalne w Europie ostatnio się wprawdzie poprawiają, różnice pomiędzy krajami i regionami nadal się jednak utrzymują. Kryzys gospodarczy pozostawił głębokie ślady w życiu indywidualnych osób i całych społeczeństw, dzielimy jednak te same cele społeczne.

Potwierdziła to także deklaracja rzymska przyjęta przez przywódców UE w dniu 25 marca 2017 r., w której podkreślono, jak ważna dla przyszłości UE-27 jest silna Europa socjalna, która - w oparciu o trwały wzrost gospodarczy - wspiera postęp gospodarczy i społeczny, a także spójność i konwergencję, podtrzymuje integralność rynku wewnętrznego oraz uwzględnia różnorodność systemów krajowych i kluczową rolę partnerów społecznych.

W swojej różnorodności kraje UE-27 mają możliwość reagowania na wspólne wyzwania, indywidualnie i wspólnie, ze świadomością, że odpowiedzialność za przygotowanie przyszłości leży w dużej mierze w ich rękach. Drogi przedstawione w dokumencie dotyczącym społecznego wymiaru Europy ukazują, co można osiągnąć na szczeblu europejskim i jakie mogą być ograniczenia, w zależności od tego, jak ambitne będzie przyjęte podejście, oraz od zakresu współpracy, na jaką są gotowe niektóre – lub wszystkie – państwa członkowskie. Dokument ten ma także na celu przygotowanie debaty, która powinna wyjaśnić zasadniczo dwie otwarte kwestie: Które problemy państwa powinny rozwiązywać wspólnie? W jaki sposób instrumenty na poziomie UE mogą pomóc w tych wysiłkach?

Rząd szwedzki przygotowuje wraz z Komisją szczyt społeczny na rzecz sprawiedliwego zatrudnienia i wzrostu gospodarczego, który odbędzie się 17 listopada 2017 r. w Göteborgu, który będzie dalszą okazją do kontynuowania dyskusji.

Dokument dotyczący społecznego wymiaru Europy nawiązuje do Białej księgi w sprawie przyszłości Europy przedstawionej w dniu 1 marca br., w której określono najważniejsze wyzwania i szanse dla Europy na nadchodzące dziesięciolecie. Biała księga wyznacza też początek procesu, w ramach którego UE-27 zdecyduje o swoim przyszłym kształcie. Aby zachęcić do udziału w tym przedsięwzięciu, Komisja Europejska wraz z Parlamentem Europejskim i zainteresowanymi państwami członkowskimi zorganizują w europejskich miastach i regionach serię debat pod hasłem „Przyszłość Europy”.

Po dokumencie dotyczącym społecznego wymiaru Europy opracowanych zostanie szereg dokumentów na temat:

• wykorzystania możliwości płynących z globalizacji;
• pogłębienia unii gospodarczej i walutowej w oparciu o sprawozdanie pięciu przewodniczących z czerwca 2015 r.;
• przyszłości obronności w Europie oraz
• przyszłości finansów UE.

Więcej informacji:

• Dokument dotyczący społecznego wymiaru przyszłej Europy
• Wiceprzewodniczący Valdis Dombrovskis na Facebooku i Twitterze
• Marianne Thyssen na Facebooku i Twitterze, #SocialRights