Metan pod kontrolą

Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje wstępne porozumienie między Parlamentem Europejskim a Radą w kwestii nowego rozporządzenia UE w sprawie ograniczenia emisji metanu w sektorze energetycznym w Europie i w globalnych łańcuchach dostaw. Metan jest silnym gazem cieplarnianym (drugim po dwutlenku węgla, jeśli chodzi o ogólny wpływ na zmianę klimatu), a także poważnym czynnikiem zanieczyszczenia powietrza. Dzisiejsze porozumienie ma zatem kluczowe znaczenie dla realizacji Europejskiego Zielonego Ładu i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. do 2030 r. Branże gazu kopalnego, ropy naftowej i węgla zostaną zobowiązane do właściwego pomiaru, monitorowania, raportowania i weryfikowania swoich emisji metanu zgodnie z najwyższymi standardami monitorowania, a także do podjęcia działań na rzecz ich ograniczenia. Dzisiejsze porozumienie osiągnięto zaledwie kilka tygodni przed rozpoczęciem konferencji COP28, podczas której UE będzie kontynuować współpracę z partnerami międzynarodowymi na rzecz redukcji emisji metanu.

Przeciwdziałanie emisjom metanu jest działaniem korzystnym dla wszystkich. Oznacza zysk dla naszej planety i dla konsumentów. Z niecierpliwością oczekuję współpracy z europejskim i międzynarodowym przemysłem energetycznym w celu zapewnienia szybkiego i skutecznego wdrożenia tych przepisów. Maroš Šefčovič, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu, stosunków międzyinstytucjonalnych i prognozowania - 15/11/2023

To przełomowe porozumienie pozwoli nam poważnie zająć się problemem emisji gazów cieplarnianych w sektorze energetycznym w UE i poza jej terytorium. Jest to pierwsze tego rodzaju rozporządzenie, które umożliwi Unii ograniczenie emisji metanu w sposób racjonalny pod względem kosztów, a także rozwiązanie kwestii uwalniania do atmosfery i spalania gazu w pochodni, co jest niezbyt sensownym procesem z punktu widzenia gospodarki i ochrony środowiska. Przyniesie to korzyści naszej planecie, a także pozwoli uniknąć marnotrawienia zasobów w kontekście napiętej sytuacji na światowych rynkach gazu. Kadri Simson, komisarz do spraw energii - 15/11/2023

To, że UE dysponuje kolejnym prawem pokazującym partnerom międzynarodowym, że realizujemy nasze cele klimatyczne, stanowi świetną wiadomość w kontekście zbliżającej się konferencji COP28. Metan jest drugim pod względem znaczenia gazem cieplarnianym po dwutlenku węgla i stanowi ważny czynnik globalnego ocieplenia. Mamy obecnie narzędzia pozwalające na szybsze ograniczenie tego zjawiska i kontynuowanie prac nad tym, by do 2050 r. stać się pierwszym kontynentem neutralnym dla klimatu. Wopke Hoekstra, Commissioner for Climate Action - 15/11/2023

Ograniczenie emisji metanu w UE

Uzgodnione dziś rozporządzenie ma wyeliminować możliwe do uniknięcia uwolnienia metanu do atmosfery oraz ograniczyć do minimum wycieki metanu powodowane przez działające w UE przedsiębiorstwa energetyczne wykorzystujące paliwa kopalne.

• Zobowiązuje się operatorów do regularnego raportowania właściwym organom danych ilościowych i pomiarów dotyczących emisji metanu na poziomie źródła, w tym w odniesieniu do aktywów nieeksploatowanych.

• Zobowiązuje się przedsiębiorstwa naftowe i gazowe do przeprowadzania regularnych przeglądów w celu wykrywania wycieków metanu i naprawy nieszczelności na terytorium UE w określonych terminach.

• Zakazuje się rutynowego uwalniania do atmosfery i spalania gazu w pochodni przez branże ropy naftowej i gazu oraz ogranicza się uwalnianie do atmosfery i spalanie gazu w pochodni do nieuniknionych sytuacji, na przykład ze względów bezpieczeństwa lub w przypadku nieprawidłowego działania urządzeń.

• Ogranicza się uwolnienia do atmosfery z kopalni węgla energetycznego, począwszy od 2027 r., przy czym bardziej rygorystyczne warunki zaczną obowiązywać po 2031 r.

• Zobowiązuje się przedsiębiorstwa działające w sektorach ropy naftowej, gazu i węgla do przeprowadzenia inwentaryzacji aktywów zamkniętych, nieaktywnych, zaplombowanych i opuszczonych, takich jak odwierty i kopalnie, do monitorowania swoich emisji oraz do jak najszybszego przyjęcia planu ich ograniczenia.

Zwiększenie przejrzystości i działania w zakresie emisji ropy naftowej, gazu i węgla pochodzących z importu

Znaczna część ropy naftowej, gazu i węgla, jakie zużywa UE, pochodzi z importu. Rozporządzenie ma również rozwiązać problem emisji metanu związanych z tym importem.

• Ustanawia się bazę danych zapewniającą przejrzystość w zakresie emisji metanu, w której dostępne będą publicznie dane na temat emisji zgłaszane przez importerów i operatorów unijnych.

• Zobowiązuje się Komisję do ustanowienia profili wydajności metanu dla państw i przedsiębiorstw, aby umożliwić importerom dokonywanie świadomych wyborów dotyczących ich importu energii.

• Komisja wprowadzi również globalne narzędzie monitorowania emitentów metanu oraz mechanizm szybkiego ostrzegania w przypadku zdarzeń powodujących nieproporcjonalnie wysoką emisję, dostarczające informacji na temat skali, ponownego występowania i umiejscowienia wysokoemisyjnych źródeł metanu, zarówno w Unii, jak i poza jej terytorium. W ramach tego narzędzia Komisja będzie mogła żądać od odpowiednich państw niezwłocznych informacji na temat działań mających na celu zaradzenie tym wyciekom.

• Rozporządzenie zawierać będzie wymóg, zgodnie z którym – począwszy od stycznia 2027 r. – nowe umowy przywozowe dotyczące ropy naftowej, gazu i węgla można będzie zawierać wyłącznie pod warunkiem realizacji przez eksporterów takich samych obowiązków w zakresie monitorowania, sprawozdawczości i weryfikacji jak w przypadku producentów unijnych. Rozporządzenie określi metodykę intensywności emisji metanu oraz maksymalne poziomy, których należy przestrzegać w odniesieniu do nowych umów dotyczących ropy naftowej, gazu i węgla.

Te nowe obowiązki partnerów międzynarodowych w zakresie przejrzystości stanowić będą podstawę dwustronnego i wielostronnego dialogu UE z globalnymi partnerami energetycznymi. Ponad 150 państw zobowiązało się do ograniczenia emisji metanu, podpisując globalne zobowiązanie dotyczące metanu, które ma na celu zmniejszenie jego emisji o 30 proc. do 2030 r., i narzędzie to pomoże współpracować z partnerami na rzecz osiągnięcia tych ważnych celów.

Dalsze kroki

Dzisiejsze wstępne porozumienie wymaga teraz formalnego przyjęcia przez Parlament Europejski oraz Radę. Po zakończeniu tej procedury nowe przepisy zostaną opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i wejdą w życie.

Kontekst

Wniosek dotyczący rozporządzenia UE w sprawie metanu w sektorze energetycznym został przedstawiony w grudniu 2021 r. w ramach propozycji służących realizacji Europejskiego Zielonego Ładu. Jest to pierwsze w historii prawodawstwo UE mające na celu ograniczenie szkodliwych emisji metanu w sektorze energetycznym. Wniosek ustawodawczy poprzedziło przyjęcie w 2020 r. unijnej strategii dotyczącej metanu.

Metan jest silnym gazem cieplarnianym, drugim po dwutlenku węgla, jeśli chodzi o ogólny wpływ na zmianę klimatu, i odpowiedzialnym za około jedną trzecią obecnego ocieplenia klimatycznego. W najnowszym sprawozdaniu IPCC stwierdzono, że poziomy metanu są rekordowo wysokie i znacznie przekraczają progi emisji zgodne z celem ograniczenia ocieplenia do 1,5 °C określonym w porozumieniu paryskim. Zmniejszenie emisji metanu jest jednym z najszybszych i najskuteczniejszych sposobów spowolnienia globalnego ocieplenia. Aby osiągnąć znaczący postęp, konieczne jest uzyskanie od państw i przemysłu na całym świecie dokładnych danych dotyczących emisji metanu na poziomie źródła.

Unia Europejska przewodzi międzynarodowym działaniom służącym rozwiązaniu problemu emisji metanu. Wraz ze Stanami Zjednoczonymi UE zainicjowała globalne zobowiązanie dotyczące metanu na konferencji klimatycznej ONZ COP26 w Glasgow w 2021 r. Na konferencji COP27, która miała miejsce w ubiegłym roku, UE wraz ze Stanami Zjednoczonymi, Japonią, Kanadą, Norwegią, Singapurem i Zjednoczonym Królestwem przyjęły Wspólną deklarację importerów i eksporterów energii w sprawie redukcji emisji gazów cieplarnianych z paliw kopalnych, zobowiązując się do podjęcia szybkich działań na rzecz ograniczenia emisji metanu.

Dodatkowe informacje

• Wniosek Komisji

• Emisje metanu