Lepsza kontrola niebezpiecznych chemikaliów

Europejski komisarz ds. migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos powiedział: - W Europie, która chroni, musimy ograniczyć dostęp przestępców i terrorystów do środków, które pozwalają im nas krzywdzić. Materiały wybuchowe wyprodukowane domowym sposobem z legalnie nabytych surowców zostały już wiele razy wykorzystane przeciwko naszym obywatelom. Nowe przepisy UE wprowadzą zakaz stosowania dodatkowych substancji chemicznych, zaostrzą przepisy regulujące sprzedaż internetową niebezpiecznych substancji oraz ograniczą ogółowi społeczeństwa dostęp do nich. Porozumienie stanowi kolejny krok we właściwym kierunku – w stronę rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa w Europie.

Komisarz ds. unii bezpieczeństwa Julian King dodał: - Ograniczanie terrorystom przestrzeni do działania polega między innymi na pozbawianiu ich środków, które pozwalają im nas krzywdzić – dzisiejsze porozumienie polityczne pomoże zaostrzyć kontrolę nad materiałami wybuchowymi wytworzonymi domowym sposobem, których użyto w zamachach w Europie ze śmiercionośnym skutkiem.

W UE już teraz obowiązują surowe przepisy regulujące dostęp do prekursorów, które mogą być wykorzystywane do wytwarzania domowym sposobem materiałów wybuchowych. Aby jeszcze bardziej utrudnić terrorystom i przestępcom dostęp do tych substancji, Komisja zaproponowała w kwietniu 2018 r. dalsze zaostrzenie obowiązujących przepisów, na co zgodę wydał teraz także Parlament Europejski i Rada. Nowe środki:

• wprowadzą zakaz stosowania dodatkowych substancji chemicznych: do wykazu substancji objętych ograniczeniami zostaną dodane dwa nowe chemikalia: kwas siarkowy, substancja kluczowa w procesie produkcji silnie wybuchowego TATP (trinadtlenku triacetonu); oraz azotan amonu, substancja chemiczna używana przede wszystkim jako nawóz, która może także stanowić część urządzenia wybuchowego;
• uspójnią przepisy regulujące zakupy internetowe i nieinternetowe: ponieważ niebezpieczne substancje można nabyć zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i od detalistów internetowych, nowe przepisy obejmą także w całości zakupy internetowe. Zobowiążą ponadto przedsiębiorstwa i internetowe platformy handlowe do wprowadzenia procedur wykrywania podejrzanych transakcji i zgłaszania ich w ciągu 24 godzin;
• ograniczą powszechny dostęp do niebezpiecznych substancji: aby pozyskać niektóre prekursory podlegające ograniczeniom, obywatele będą teraz potrzebować licencji. Lista warunków jej przyznawania zostanie poszerzona o kontrolę uprzedniej karalności. Praktyka rejestrowania transakcji ogółu społeczeństwa nie będzie kontynuowana;
• usprawnią wymianę informacji: handlowcy są zobowiązani do przeprowadzenia kontroli podczas sprzedaży i zawiadomienia następnego podmiotu w łańcuchu dostaw, że dany produkt podlega ograniczeniom UE. Przedsiębiorstwa będą ponadto rejestrować informacje o transakcjach, co ułatwi organom krajowym odpowiednie badanie podejrzanych transakcji, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Dalsze działania

W dniu 4 lutego Parlament Europejski i Rada osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie wniosku Komisji dotyczącego wzmocnienia unijnych przepisów w zakresie prekursorów materiałów wybuchowych. Porozumienie to zostało dzisiaj zatwierdzone przez państwa członkowskie i wymaga jeszcze zatwierdzenia przez Parlament Europejski. Parlament Europejski i Rada będą teraz musiały formalnie przyjąć rozporządzenie. Państwa członkowskie rozpoczną stosowanie rozporządzenia 18 miesięcy po dacie jego wejścia w życie.

Kontekst

W 2013 r. UE ustanowiła przepisy ograniczające dostęp do prekursorów materiałów wybuchowych, które mogą być wykorzystane do wytwarzania materiałów wybuchowych domowym sposobem. Zagrożenie bezpieczeństwa stale jednak rośnie w związku z opracowywaniem przez terrorystów nowych taktyk oraz nowych receptur i technik produkcji bomb. W związku z tym Komisja zaproponowała w kwietniu 2018 r dalsze zaostrzenie przepisów stanowiące element szeregu środków bezpieczeństwa mających na celu odebranie terrorystom możliwości działania.

Komisja pod przewodnictwem Jean-Claude'a Junckera od pierwszego dnia urzędowania bezpieczeństwo traktuje priorytetowo. Wytyczne dla działań Komisji w tej dziedzinie stanowi Europejska agenda bezpieczeństwa. Określono w niej główne działania mające zapewnić skuteczne reagowanie UE na terroryzm i zagrożenia dla bezpieczeństwa, a więc m.in. zwalczanie radykalizacji, zwiększanie bezpieczeństwa cyberprzestrzeni, odcięcie finansowania terroryzmu oraz poprawę wymiany informacji. Od czasu przyjęcia agendy poczyniono znaczne postępy w jej realizacji, przygotowując tym samym grunt pod rzeczywistą i skuteczną unię bezpieczeństwa.

Więcej informacji:

• Komunikat prasowy na temat środków pozbawiających terrorystów i przestępców możliwości i przestrzeni do działania (17 kwietnia 2018 r.)
• Często zadawane pytania: Unia bezpieczeństwa – pozbawianie terrorystów środków do działania (17 kwietnia 2018 r.)