Holocaust – pamiętamy!

W tym roku przypada 75. rocznica konferencji w Wannsee, podczas której nazistowscy przywódcy opracowali na zimno, z biurokratyczną precyzją, plany zagłady społeczności żydowskiej w Europie. Im więcej lat dzieli nas od tych wydarzeń, tym ważniejsze jest, abyśmy znaleźli czas na pamięć o nich i refleksję. „Pamięć stała się świętym obowiązkiem wszystkich ludzi dobrej woli” – napominał nas zmarły w ubiegłym roku laureat pokojowej Nagrody Nobla Elie Wiesel, który poświęcił swoje życie zachowaniu dla potomności głosu ocalonych z Shoah.

Mamy tym większy obowiązek pamiętać o wyrządzonych okrucieństwach, gdyż co roku odchodzą od nas już nieliczni pozostali ocaleńcy z Holocaustu i naoczni świadkowie Zagłady. Ich historię muszą teraz pielęgnować nowe pokolenia, aby ich głos nie zamilkł. Będziemy zawsze pamiętać!

W tym roku po raz pierwszy wspominamy Holocaust bez Romana Herzoga, byłego prezydenta Niemiec, który odszedł od nas krótki czas temu. To on ustanowił w 1996 r. dzień 27 stycznia jako dzień pamięci o ofiarach nazizmu w Niemczech. Jego gest zapoczątkował proces, który doprowadził w 2005 r. do ogłoszenia tego dnia Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holocaustu – Narody Zjednoczone upamiętniły w ten sposób 60. rocznicę wyzwolenia hitlerowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau w dniu 27 stycznia 1945 r.

Unia Europejska jest projektem zakorzenionym głęboko w historii kontynentu europejskiego i poczuwa się w pełni do obowiązku pamięci. W tych niełatwych czasach pamięć służy nie tylko wspominaniu przeszłości, ale jest też kompasem, który pozwoli nam uniknąć tych samych błędów i pułapek, do których doprowadziliśmy wcześniej, pozwalając na szerzenie się dyskryminacji i nienawiści. Elie Wiesel był świadkiem, jak rozprzestrzeniała się niebezpieczna nienawiść. Dostrzegł on zagrożenia, jakie niósł ze sobą ten nowy przypływ nienawiści, i alarmował, że do Europy powrócił – w nowej formie – duch antysemityzmu, na długo zanim dostrzegli to inni.

Historia ostrzega nas, że nienawiść może się szybko przekształcić w podżeganie do nienawiści i przemoc. Z tego powodu UE stawia sobie za najważniejszy cel walkę z nienawiścią i mową nienawiści. W maju 2016 r. Komisja Europejska uzgodniła z największymi firmami informatycznymi i platformami mediów społecznościowych kodeks postępowania mający na celu monitorowanie i usuwanie w ciągu 24 godzin treści zawierających mowę nienawiści, które są im zgłaszane. Inicjatywa ta uzupełnia istniejące prawodawstwo wdrożone przez Komisję Europejską, które penalizuje działania i słowa, które publicznie aprobują, negują lub rażąco pomniejszają Holokaust.

W obecnych czasach, gdy nic nie stoi na przeszkodzie niepowstrzymanemu rozpowszechnianiu się tzw. fake news, czyli fałszywych wiadomości, nie może być pobłażania dla kłamstw oświęcimskich, niezależnie od formy, jaką przybierają: czy jest to wyraźne negowanie Holokaustu – zaprzeczenie temu, że Holokaust miał miejsce – które jest penalizowane, czy też ukryte, pośrednie negowanie Holokaustu, które przejawia się w pomniejszaniu skali i głębi zła, jakim było Shoah, lub kwestionowaniu znaczenia Holokaustu dla współczesnego świata, jak również w próbach bagatelizowania Holokaustu przez porównanie z innymi wydarzeniami.

W obliczu rosnącego antysemityzmu i innych rodzajów nienawiści, w obliczu nasilenia incydentów, do których doprowadziło podżeganie do przemocy, Komisja Europejska stanowczo dąży do zapobiegania antysemityzmowi i zwalczania wszelkich jego przejawów oraz do zapewnienia, aby Żydzi mogli żyć w Europie tak, jak tego pragną. Europa pozostanie miejscem pokoju i tolerancji, w którym budowane są mosty służące porozumieniu, a zwalczane są nietolerancja i dyskryminacja.

Jean-Claude Juncker
Przewodniczący Komisji Europejskiej