Handel wolny i sprawiedliwy

13 września w dorocznym orędziu o stanie Unii przewodniczący Jean-Claude Juncker powiedział: - Pragnę, abyśmy wzmacniali nasz europejski program handlowy. Tak, Europa jest otwarta na biznes. Konieczna jednak jest wzajemność. Musimy dostawać to, co dajemy. Handel nie jest pojęciem abstrakcyjnym. Jego celem jest tworzenie miejsc pracy i nowych możliwości dla europejskich przedsiębiorstw – dużych i małych. Każda dodatkowa transza eksportu o wartości 1 mld euro wspiera kolejnych 14 tys. miejsc pracy w Europie. Celem handlu jest także eksportowanie naszych standardów, bez względu na to, czy są to normy społeczne czy środowiskowe, czy też wymogi dotyczące ochrony danych lub bezpieczeństwa żywności.

Po orędziu Jeana-Claude'a Junckera o stanie Unii Komisja przedstawiła duży pakiet wniosków dotyczących handlu i inwestycji. Ma to na celu przyjęcie postępowego i ambitnego programu handlowego. Wnioski obejmują utworzenie europejskich ram monitorowania, zapewniających, by bezpośrednie inwestycje zagraniczne nie naruszały strategicznych interesów UE w dziedzinie bezpieczeństwa i porządku publicznego, oraz projekty upoważnień do rozpoczęcia negocjacji handlowych z Australią i Nową Zelandią. Aby unijna polityka handlowa była najbardziej przejrzysta i pluralistyczna na całym świecie, Komisja postanowiła powołać grupę doradczą ds. umów handlowych zawieranych przez UE oraz opublikować dzisiaj nowe wnioski w sprawie mandatów negocjacyjnych. Pakiet obejmuje ponadto projekt upoważnienia do rozpoczęcia negocjacji w sprawie utworzenia wielostronnego trybunału inwestycyjnego.

Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Frans Timmermans skomentował: - Aby handel był wolny i sprawiedliwy, musimy znaleźć równowagę między otwarciem rynków na handel i inwestycje – będące siłą napędową naszego dobrobytu – a międzynarodowymi zasadami, które zapewnią przestrzeganie naszych wysokich standardów i wspólnych wartości oraz ochronę naszych interesów. Dlatego też w pakiecie dotyczącym handlu zawarliśmy wniosek w sprawie utworzenia stałego, sprawiedliwego i bezstronnie orzekającego wielostronnego trybunału inwestycyjnego. Taki system sądowy pozwoli nam osiągnąć równowagę między interesami państw i inwestorów oraz niezbędną legitymację demokratyczną, zapewniając niezależność, rozliczalność i przejrzystość.

Wiceprzewodniczący Jyrki Katainen z kolei powiedział: - Światowy handel powinien być kształtowany proaktywnie i zarządzany w taki sposób, by był sprawiedliwy, propagował odpowiednie wartości, a jego podstawą był solidny system oparty na zasadach. W sytuacji, gdy zagrożenie protekcjonizmem rośnie, a ważne podmioty wykazują coraz mniejsze zainteresowanie systemem zarządzania światowym handlem, UE musi przejąć rolę lidera. Nasze podejście jest zrównoważone i odpowiedzialne: otwieramy rynki, ale też ustanawiamy surowe przepisy i normy regulujące globalizację i zapewniamy równe warunki działania. Handel umożliwia bowiem unijnym przedsiębiorstwom rozwój, otwiera nowe możliwości eksportu przed MŚP i pozwala im tworzyć nowe miejsca pracy.

Komisarz ds. handlu Cecilia Malmström dodała: - Światowy handel potrzebuje liderów. UE nieustannie opowiada się za wolnym i sprawiedliwym handlem i należy do przywódców grupy państw, które myślą podobnie. Dzisiejszy pakiet wniosków jest praktycznym przykładem tego zaangażowania. Pokazuje też naszą determinację, by polityka handlowa UE była jak najbardziej otwarta i pluralistyczna. W najbliższych tygodniach będę ściśle współpracować z Parlamentem Europejskim i rządami państw członkowskich UE w ramach Rady UE, aby prace nad wnioskami przebiegały możliwie jak najszybciej.

Najważniejsze elementy pakietu to:

wniosek w sprawie europejskich ram monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych.Jego celem jest zapewnienie, by inwestycje zagraniczne nadal stanowiły ważne źródło wzrostu gospodarczego w UE, przy jednoczesnej ochronie kluczowych interesów UE. Wnioskowi ustawodawczemu towarzyszy szereg dodatkowych środków o natychmiastowych skutkach. Przedstawiono je szczegółowo w specjalnym komunikacie nakreślającym strategiczną konieczność takiego monitorowania;
zalecenia dla Rady w sprawie rozpoczęcia negocjacji dotyczących umów handlowych z Australią i Nową Zelandią. Umowy te będą opierać się na udanych porozumieniach zawartych niedawno m.in. z Kanadą, Wietnamem, Singapurem i Japonią. Australia i Nowa Zelandia dołączą do grupy partnerów UE ceniących postępowe zasady światowego handlu;
zalecenie dla Rady w sprawie rozpoczęcia negocjacji dotyczących utworzenia wielostronnego trybunału rozstrzygania sporów inwestycyjnych.Trybunał ten byłby ważną innowacją w globalnym ładzie i stanowiłby kolejny krok w kierunku bardziej przejrzystego, spójnego i sprawiedliwego podejścia do rozpatrywania skarg przedsiębiorstw składanych na podstawie umów o ochronie inwestycji;
niespotykana dotąd przejrzystość: Publikując projekty upoważnień do rozpoczęcia negocjacji w sprawie dwustronnych umów handlowych z Australią i Nową Zelandią oraz w sprawie wielostronnego porozumienia o rozstrzyganiu sporów inwestycyjnych, Komisja postanowiła od tej pory publikować wszystkie swoje zalecenia dotyczące wytycznych negocjacyjnych w sprawie umów handlowych (tzw. mandatów negocjacyjnych). Dokumenty przekazywane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie będą równocześnie automatycznie przesyłane do wszystkich parlamentów narodowych i udostępniane opinii publicznej. Umożliwi to podjęcie od początku szerokiej i pluralistycznej debaty na temat planowanych porozumień. Komisja zwraca się do państw członkowskich o zapewnienie, by odpowiednie krajowe i regionalne zainteresowane podmioty wzięły udział w rozmowach handlowych na jak najwcześniejszym etapie;
utworzenie grupy doradczej ds. umów handlowych zawieranych przez UE. Grupa ta umożliwi Komisji współpracę ze społeczeństwem obywatelskim i ułatwi poznanie różnych opinii szerokiej i zróżnicowanej grupy zainteresowanych podmiotów, takich jak związki zawodowe, organizacje pracodawców, grupy konsumenckie i inne organizacje pozarządowe. Utworzenie grupy wpisuje się w szersze działania Komisji na rzecz bardziej przejrzystej i pluralistycznej polityki handlowej.

Przedstawiony dzisiaj pakiet dotyczący handlu szczegółowo opisano w komunikacie w sprawie postępowej polityki handlowej w celu wykorzystania możliwości płynących z globalizacji. Towarzyszy mu sprawozdanie z postępów unijnej strategii polityki handlowej „Handel z korzyścią dla wszystkich”, wdrażanej już od dwóch lat.

Kontekst

Światowy handel jest czynnikiem o kluczowym znaczeniu dla konkurencyjności i dobrobytu Unii Europejskiej – dzięki eksportowi z Europy do innych części świata istnieje ponad 30 milionów miejsc pracy. W przyszłości 90 proc. globalnego wzrostu będzie następować poza granicami Europy. Zintegrowana w skali światowej gospodarka przynosi więc korzyści zarówno dużym, jak i małym i średnim europejskim przedsiębiorstwom, a także europejskim obywatelom, pracownikom i konsumentom.

W październiku 2015 r. Komisja zaproponowała nową strategię handlową i inwestycyjną dla Unii Europejskiej, zatytułowaną „Handel z korzyścią dla wszystkich: W kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej”. Celem dzisiejszego komunikatu i pięciu inicjatyw jest kontynuacja tej strategii w kontekście szerszego dokumentu Komisji z maja 2017 r. otwierającego debatę na temat wykorzystania możliwości płynących z globalizacji.

Więcej informacji:

Informacje szczegółowe

Data publikacji: 14 września 2017
Autor: Przedstawicielstwo w Polsce