Europejczycy obawiają się dezinformacji

Na corocznym seminarium w sprawie praw podstawowych w 2018 r. spotykają się politycy, naukowcy, dziennikarze, organizacje pozarządowe i aktywiści, aby omówić, jak sprawić, by nasze demokracje były bardziej odporne i sprzyjały włączeniu społecznemu, jak wspierać społeczeństwo obywatelskie i lepiej chronić wolne i uczciwe wybory.

Frans Timmermans, pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, powiedział: - Nasze badania pokazują, że ludzie są naprawdę zaniepokojeni dezinformacją. Pozytywne jest to, że coraz więcej obywateli krytycznie odnosi się do oferowanych im informacji i ma świadomość ciemnych sił, które chciałyby manipulować tym, co obywatele czytają, co myślą i za czym ostatecznie głosują. Legitymacja europejskiej demokracji wymaga, aby obywatele korzystali z przysługującego im prawa do głosowania. Dlatego też musimy wspólnie, instytucje UE i państwa członkowskie, chronić nasze wybory i wzmocnić demokrację.

Věra Jourová, europejska komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, dodała: - Sondaż potwierdza, że Europejczycy wiedzą, iż zbliżające się wybory będą inne niż zwykle. Oczekują oni działań, które zagwarantują uczciwe i bezpieczne wybory. Oczekują więcej informacji na temat UE i nowych twarzy w polityce. Zwalczamy nielegalne manipulowanie danymi i dezinformację oraz zwiększamy odporność naszych wyborów. Potrzebujemy jednak również pełnego zaangażowania rządów UE i wszystkich partii politycznych. Tylko dzięki wspólnym działaniom możemy naprawić kwestie rodzące obawy naszych obywateli.

Czego Europejczycy oczekują od wyborów europejskich?

W 2014 r. w wyborach europejskich udział wzięło 42 proc. Europejczyków. Opublikowane badania dają pojęcie o tym, co mogłoby skłonić ich do głosowania:

• 43 proc. respondentów chciałoby uzyskać więcej informacji na temat UE i jej wpływu na ich codzienne życie;
• 31 proc. chciałoby widzieć więcej młodych ludzi wśród kandydatów.

Komisja Junckera cały czas pracuje nad przybliżeniem Unii obywatelom. Od początku kadencji komisarze europejscy pozostają w kontakcie z obywatelami – wzięli oni udział w ponad tysiącu dialogów obywatelskich.

Komisja rozpoczęła szereg kampanii informacyjnych, w tym kampanię EU Protects oraz kampanię EU and Me, która skierowana jest do młodszego pokolenia. Przed wyborami Komisja Europejska wraz z Parlamentem Europejskim będzie prowadzić kampanie informacyjne, których celem będzie przekonanie obywateli do głosowania.

Obawy związane z wyborami

Najnowsze dane pokazują, że Europejczycy obawiają się ingerencji zewnętrznej w wybory:

• 61 proc. obawia się, że wyborami można manipulować poprzez cyberataki,
• 59 proc. obawia się, że na wynik wyborów mogą mieć wpływ podmioty z innych krajów i grupy przestępcze,
• 67 proc. obawia się, że dane osobowe dostępne przez internet mogą zostać wykorzystane do nakierowania przekazów politycznych.

Zdecydowana większość Europejczyków (74–81 proc.) zgadza się jednak co do sposobów walki z tymi zagrożeniami:

• więcej przejrzystości w internetowych mediach społecznościowych, w tym jasne informacje o tym, kto się kryje za danym ogłoszeniem internetowym,
• równe szanse dla wszystkich partii politycznych w dostępie do usług internetowych umożliwiających przyciągnięcie uwagi wyborców,
• prawo do odpowiedzi w mediach społecznościowych dla kandydatów i partii politycznych,
• wprowadzenie ciszy wyborczej również w internecie, podobnie jak do tej pory w przypadku tradycyjnych mediów.

Wyzwania

We wrześniu Komisja Europejska przedłożyła już szereg konkretnych propozycji, które mają zagwarantować przebieg wyborów do Parlamentu Europejskiego w sposób wolny, sprawiedliwy i bezpieczny. Zaproponowano między innymi większą przejrzystość internetowych ogłoszeń politycznych oraz możliwość nałożenia kar za nielegalne wykorzystanie danych osobowych do świadomego wywierania wpływu na wynik wyborów.

Komisja Europejska utworzyła również europejską sieć współpracy wyborczej, która po raz pierwszy spotka się w styczniu 2019 r. Komisja wzywa państwa członkowskie do jak najszybszego wyznaczenia swoich przedstawicieli w tej sieci. Sympozjum na temat praw podstawowych będzie okazją do przeanalizowania potencjalnych rozwiązań przed pierwszym posiedzeniem sieci.

Komisja Europejska podjęła również szereg działań w zakresie przeciwdziałania dezinformacji. W zeszłym miesiącu największe firmy technologiczne podpisały kodeks postępowania w sprawie zwalczania dezinformacji. Ma on pomóc w zapewnieniu przejrzystości sponsorowanych ogłoszeń politycznych w internecie. Komisja Europejska i Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) finalizują obecnie wspólny plan działania w zakresie zwalczania dezinformacji. Ma on zapewnić skoordynowaną reakcję na szczeblu Unii i państw członkowskich w przypadku zagrożeń związanych z dezinformacją. Plan ten zostanie przyjęty w najbliższych tygodniach.

Kontekst

Badanie Eurobarometr na temat demokracji i wyborów przeprowadzono w formie 27 474 wywiadów bezpośrednich w domach respondentów, w 28 państwach członkowskich UE.

Środki mające na celu ochronę wyborów europejskich skupiają się na następujących aspektach:

• Ochrona danych: zapewnienie lepszej ochrony danych osobowych w kontekście wyborczym
• Przejrzystość: zapewnienie przejrzystości reklam politycznych umieszczanych w internecie
• Cyberbezpieczeństwo: ochrona wyborów przed cyberatakami
• Współpraca: zapewnienie lepszej krajowej i europejskiej współpracy w zakresie potencjalnych zagrożeń dla wyborów do Parlamentu Europejskiego
• Odpowiednie kary: zapewnienie powszechnego poszanowania zasad wyborczych

Dodatkowe informacje

Eurobarometr „Demokracja i wybory” – sprawozdanie i zestawienia informacji

Orędzie o stanie unii 2018: Zapewnienie wolnych i uczciwych wyborów europejskich

Doroczne sympozjum na temat praw podstawowych w 2018 r.