Cyberwspółpraca na rzecz bezpieczeństwa

Komisja Europejska przedstawiła siódme sprawozdanie z postępów w realizacji skutecznej i rzeczywistej unii bezpieczeństwa.

Oprócz przedstawienia postępów w sprawie kluczowych aktów prawnych, w sprawozdaniu skoncentrowano się na pracach prowadzonych obecnie w celu poprawy zarządzania informacjami dotyczącymi granic i bezpieczeństwa oraz określono nowe podejście Komisji zmierzające do osiągnięcia interoperacyjności unijnych systemów informacyjnych dotyczących bezpieczeństwa, zarządzania granicami i zarządzania migracją do roku 2020. W następstwie niedawnego globalnego cyberataku w sprawozdaniu podkreślono zaangażowanie Komisji w przyspieszenie prac nad przeglądem strategii Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego z 2013 r., aby zapewnić skuteczne reagowanie na zagrożenia cybernetyczne.

Komisarz ds. migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos powiedział: - Nasze informacje w dziedzinie bezpieczeństwa przynoszą największe korzyści, kiedy nasze systemy są ze sobą połączone. Złożony i fragmentaryczny charakter obecnych systemów sprawia, że jesteśmy podatni na zagrożenia. Funkcjonariusze organów ścigania nie zawsze mają dostęp do umożliwiających podjęcie działań informacji wtedy, gdy ich potrzebują. Dziś przedstawiamy jasną wizję, w jaki sposób poprawić tę sytuację. Połączyć ze sobą różne systemy i wyeliminować braki, a tym samym poprawić bezpieczeństwo naszych obywateli w całej Unii.

Komisarz ds. unii bezpieczeństwa Julian King stwierdził: - Niedawne tragiczne ataki w Europie pokazały, jak ważne jest skuteczne przekazywanie informacji pomiędzy władzami państw członkowskich. Podejście, które dziś przedstawiamy, to ukierunkowany i inteligentny sposób jak najlepszego wykorzystywania dostępnych danych. Proponujemy jakościową zmianę sposobu zarządzania danymi dotyczącymi bezpieczeństwa, co pomoże organom krajowym w lepszym radzeniu sobie z transgranicznymi zagrożeniami i wykrywaniem terrorystów, którzy działają ponad granicami.

W kwietniu 2016 r. Komisja przedstawiła komunikat „Sprawniejsze i bardziej inteligentne systemy informacyjne do celów zarządzania granicami i zapewnienia bezpieczeństwa” oraz zapoczątkowała prace grupy ekspertów wysokiego szczebla ds. systemów informacyjnych i interoperacyjności. W dniu 11 maja br. grupa ekspertów wysokiego szczebla przedstawiła swoje sprawozdanie, potwierdzając poglądy wyrażone w komunikacie z kwietnia 2016 r. oraz wydając zalecenia dotyczące interoperacyjności systemów informacyjnych. Dzisiejsze sprawozdanie podsumowuje zalecenia grupy ekspertów wysokiego szczebla oraz proponuje dalsze działania służące usunięciu strukturalnych niedociągnięć w trzech głównych dziedzinach:

1. ulepszenie istniejących systemów informacyjnych;
2. w stosownych przypadkach, opracowanie dodatkowych systemów w celu wyeliminowania luk informacyjnych; oraz
3. zapewnienie interoperacyjności między naszymi systemami.

W ubiegłym roku Komisja przedstawiła kilka wniosków dotyczących likwidacji nadal istniejących luk informacyjnych, w tym stworzenia nowych systemów takich jak unijny system wjazdu/systemu Exist i unijny system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS), jak również wzmocnienia istniejących systemów, takich jak System Informacyjny Schengen, Eurodac oraz europejski system przekazywania informacji z rejestrów karnych (ECRIS).

Dzisiejsze sprawozdanie określa nowe podejście do zarządzania danymi, zakładające pełną interoperacyjność wszystkich scentralizowanych systemów informacyjnych UE w dziedzinie bezpieczeństwa, zarządzania granicami i zarządzania przepływami migracyjnymi, przy pełnym poszanowaniu ochrony danych i praw podstawowych. Główne elementy tego podejścia to:

• europejski portal umożliwiający przeszukiwanie – pozwalający na równoczesne przeszukiwanie systemów, w pełnej zgodności z zabezpieczeniami w zakresie ochrony danych oraz prawdopodobnie zawierający uproszczone przepisy dotyczące dostępu dla organów ścigania;
• wspólny serwis kojarzenia danych biometrycznych – umożliwiający równoczesne przeszukiwanie różnych systemów informacyjnych zawierających dane biometryczne, w miarę możliwości pozwalający na oznaczenie „wynik/brak wyniku”, które wskazywałoby związek z powiązanymi danymi biometrycznymi znalezionymi w innym systemie;
• wspólne repozytorium tożsamości – oparte o alfanumeryczne dane dotyczące tożsamości (np. data urodzenia, numer paszportu) oraz umożliwiające wykrycie, czy dana osoba jest zarejestrowana pod różnymi tożsamościami w różnych bazach danych.

Proponowane podejście przyczyni się do przezwyciężenia obecnych braków w unijnej strukturze zarządzania danymi, eliminując nieuwzględnione kwestie. W związku z tym eu-LISA, agencja UE odpowiedzialna za zarządzanie systemem informacyjnym, będzie odgrywała kluczową rolę w zapewnianiu wiedzy technicznej oraz podejmowaniu działań na rzecz zwiększania interoperacyjności systemów informacyjnych. Aby umożliwić agencji eu-LISA wdrożenie tego nowego podejścia, w czerwcu 2017 r. Komisja przedstawi wniosek ustawodawczy mający na celu wzmocnienie jej mandatu.

Dalsze działania

Komisja omówi nowe podejście z Parlamentem Europejskim i Radą w celu wypracowania do końca 2017 r. porozumienia dotyczącego dalszych działań. Dyskusje te zostaną uwzględnione we wniosku dotyczącym interoperacyjności, który Komisja przedstawi najszybciej jak to będzie możliwe.

Jednocześnie Komisja wzywa Parlament Europejski i Radę do poczynienia postępów w zakresie priorytetów ustawodawczych dotyczących systemów informacyjnych w dziedzinie bezpieczeństwa oraz zarządzania granicami i przepływami migracyjnymi.

W dziedzinie ochrony lotnictwa, Komisja ułatwiła kontakty na szczeblu politycznym w celu zapewnienia skoordynowanych działań między USA a UE. Spotkanie między USA a UE odbędzie się w Brukseli w dniu 17 maja 2017 r., aby wspólnie dokonać oceny potencjalnych zagrożeń i wypracowania wspólnego podejścia do przeciwdziałania ewentualnym powstającym zagrożeniom.

Kontekst

W orędziu o stanie Unii wygłoszonym przez przewodniczącego Jean-Claude'a Junckera we wrześniu 2016 r. oraz w konkluzjach Rady Europejskiej z grudnia 2016 r. podkreślono, jak istotne znaczenie ma likwidacja niedociągnięć w zarządzaniu danymi oraz poprawa interoperacyjności istniejących systemów informacyjnych. Niedawne ataki terrorystyczne spowodowały jeszcze większe skupienie się na tym celu, ponieważ wykazały pilną potrzebę zapewnienia interoperacyjności systemów informacyjnych, a także wyeliminowania obecnych niedociągnięć, które powodują, że osoby podejrzane o terroryzm mogą rejestrować się pod różnymi pseudonimami w różnych, niepowiązanych ze sobą bazach danych.

W kwietniu 2016 r. Komisja przedstawiła komunikat pt. „Sprawniejsze i bardziej inteligentne systemy informacyjne do celów zarządzania granicami i zapewnienia bezpieczeństwa” i tym samym rozpoczęła dyskusję na temat sposobów, w jakie systemy informacyjne w Unii Europejskiej mogą przyczynić się do lepszego zarządzania granicami oraz zwiększenia bezpieczeństwa wewnętrznego. W czerwcu 2016 r. Komisja powołała grupę ekspertów wysokiego szczebla ds. systemów informacyjnych i interoperacyjności, aby kontynuować te prace oraz zająć się aspektami prawnymi, technicznymi i operacyjnymi zapewnienia interoperacyjności systemów. Ostatnie posiedzenie grupy ekspertów wysokiego szczebla odbyło się w dniu 25 kwietnia 2017 r., a w dniu 11 maja 2017 r. przedstawiła ona sprawozdanie końcowe

Europejska agenda bezpieczeństwa stanowi punkt odniesienia dla działań Komisji w tej dziedzinie; określono w niej główne działania mające zapewnić skuteczne reagowanie UE na terroryzm i zagrożenia bezpieczeństwa w UE. Od momentu przyjęcia agendy poczyniono znaczne postępy w jej realizacji, tym samym przygotowując grunt pod skuteczną i rzeczywistą unię bezpieczeństwa.

Dodatkowe informacje

• Komunikat: 7. sprawozdanie w sprawie postępów w realizacji unii bezpieczeństwa
• Komunikat: Wydajniejsze i inteligentniejsze systemy informacyjne dla ochrony granic i bezpieczeństwa
• Komunikat: Realizacja Europejskiej agendy bezpieczeństwa w celu zwalczania terroryzmu i utorowania drogi ku rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa
• Komunikat: Europejska agenda bezpieczeństwa
• Zestawienie informacji: Systemy informacyjne UE
• Zestawienie informacji: Unia bezpieczeństwa