Przejdź do treści głównej
Przedstawicielstwo w Polsce
Artykuł prasowy17 marca 2017Przedstawicielstwo w Polsce

Bezpieczeństwo w sieci

W ciągu miesiąca Facebook, Twitter i Google + mają przedstawić rozwiązania, które pomogą chronić użytkowników serwisów społecznościowych. KE spotkała się z przedstawicielami tych firm w następstwie skarg wskazujących na niezgodności niektórych...

170317_social_media.jpg

Unijne urzędy i organizacje zajmujące się ochroną konsumenta otrzymują coraz więcej skarg od użytkowników serwisów społecznościowych, którzy padli ofiarą oszustw i wyłudzeń. Skargi dotyczą też niezgodności niektórych warunków świadczenia usług z unijnym prawem ochrony konsumenta.

W związku z tym w listopadzie ubiegłego roku unijne organy ochrony konsumenta, z inicjatywy francuskiego urzędu ochrony konsumenta i przy wsparciu Komisji Europejskiej, zwróciły się na piśmie do Facebooka, Twittera i Google + z prośbą o ustosunkowanie się do tych dwóch kwestii.

W czwartek 16 marca przedstawiciele unijnych organów ochrony konsumenta, Komisji Europejskiej i wymienionych firm spotkali się, by omówić proponowane rozwiązania. Serwisy społecznościowe mają teraz miesiąc na opracowanie konkretnych zmian, które zapewnią zgodność ich portali z przepisami UE. Komisja i organy ochrony konsumenta przeanalizują te propozycje. Jeżeli nie będą zadowalające, organy ochrony konsumenta będą mogły zastosować środki prawne.

Komisarz Věra Jourová powiedziała: - Media społecznościowe stały się elementem naszego życia. Większość Europejczyków korzysta z nich regularnie. Znaczenie internetowych portali społecznościowych rośnie, nadszedł więc moment, by i w tym sektorze zagwarantować przestrzeganie surowych unijnych przepisów chroniących konsumentów przed nieuczciwymi praktykami. Nie możemy się godzić na to, by spory konsumentów z UE z mediami społecznościowymi mogły być wnoszone tylko przed sądy w Kalifornii. Niedopuszczalne jest także pozbawianie użytkowników prawa do odstąpienia od umowy sprzedaży zawartej w internecie. Firmy prowadzące portale społecznościowe muszą także wziąć na siebie większą odpowiedzialność za zwalczanie oszustw i wyłudzeń popełnianych za pośrednictwem ich platform. Bardzo dziękuję unijnym organom ochrony konsumenta, które w ostatnich miesiącach niestrudzenie pracowały z Komisją nad rozwiązaniem tego ważnego problemu. Licząc od dziś, media społecznościowe mają miesiąc na przedstawienie rozwiązań zgodnych z prawem UE.

Media społecznościowe zgodziły się na wprowadzenie zmian w dwóch obszarach:

  • nieuczciwe warunki umów;
  • zwalczanie oszustw i wyłudzeń, których ofiarą padają konsumenci korzystający z portali społecznościowych.

Doprecyzowanie warunków umów i skreślenie niezgodnych z prawem postanowień

Regulaminy korzystania z platform społecznościowych powinny zostać dostosowane do europejskiego prawa ochrony konsumenta. Zgodnie z dyrektywą w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich standardowe warunki umowne, które powodują znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta (art. 3), są uznawane za nieuczciwe, a zatem nieważne. Przepisy dyrektywy zobowiązują także do tego, by warunki były sporządzone prostym i zrozumiałym językiem (art. 5), aby konsumenci otrzymywali jasną i czytelną informację o swoich prawach.

W praktyce oznacza to między innymi, że:

  • media społecznościowe nie mogą pozbawiać konsumentów prawa do skierowania sprawy do sądu w państwie członkowskim zamieszkania;
  • media społecznościowe nie mogą zobowiązywać konsumentów do rezygnacji z obowiązkowych praw, np. z prawa do odstąpienia od umowy sprzedaży zawartej w internecie;
  • warunki świadczenia usług nie mogą ograniczać lub zupełnie wykluczać odpowiedzialności mediów społecznościowych związanej z funkcjonowaniem serwisu;
  • treści sponsorowane nie mogą być ukryte, lecz powinny być oznaczone jako takie;
  • media społecznościowe nie mogą jednostronnie zmieniać warunków świadczenia usług, chyba że z odpowiednim wyprzedzeniem wyraźnie poinformują konsumentów o powodach takich zmian oraz umożliwią im odstąpienie od umowy;
  • warunki świadczenia usług nie mogą przyznawać operatorom mediów społecznościowych nieograniczonej swobody uznania co do usuwania treści;
  • wypowiedzenie umowy przez operatora mediów społecznościowych powinno podlegać jasnym zasadom, a decyzja w tej sprawie nie może zapadać jednostronnie i bez uzasadnienia.

Usuwanie oszukańczych treści wprowadzających konsumentów w błąd

Firmy prowadzące portale społecznościowe muszą usuwać ze swoich stron wszelkie oszukańcze treści (np. scam)), które mogą wprowadzać konsumentów w błąd, gdy tylko dowiedzą się o zaistnieniu takich praktyk. Krajowe organy ochrony konsumenta powinny mieć bezpośredni i zestandaryzowany kanał komunikacji do sygnalizowania operatorom mediów społecznościowych takich nieprawidłowości (np. naruszeń dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych lub dyrektywy w sprawie praw konsumentów). Za pośrednictwem tego kanału urzędy będą mogły także żądać usunięcia takich treści oraz uzyskiwać informacje dotyczące podmiotów odpowiedzialnych za naruszenia. Byłoby to zgodne z unijnym prawem ochrony konsumenta i z dyrektywą o handlu elektronicznym, która umożliwia państwom członkowskim wprowadzenie procedur usuwania nielegalnych informacji lub blokowania do nich dostępu.

Kilka przykładów niezgodnych z prawem praktyk:

  • wyłudzanie pieniędzy od konsumentów;
  • pułapki w abonamentach -­ konsumenci mogą zarejestrować się za darmo „na próbę”, ale nie otrzymują jasnych i wystarczających informacji;
  • sprzedaż podrabianych produktów;
  • fałszywe promocje, np. „wygraj smartfona za 1 euro” rozpowszechniane w mediach społecznościowych, które dotyczyły prawdziwego konkursu, obejmującego jednak ukryty długoterminowy abonament za kilkaset euro rocznie.

Kontekst

Rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów łączy krajowe organy konsumenckie w paneuropejską sieć odpowiedzialną za egzekwowanie przepisów. Dzięki temu organ krajowy w jednym państwie członkowskim może zwrócić się do swojego odpowiednika w innym państwie UE z prośbą o interwencję w przypadku transgranicznego naruszenia unijnych przepisów konsumenckich.

Współpraca ta dotyczy prawa ochrony konsumenta w różnych obszarach, objętych m.in. dyrektywą o nieuczciwych praktykach handlowych, dyrektywą o handlu elektronicznym, dyrektywą w sprawie praw konsumentów lub dyrektywą w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.

W listopadzie 2016 r. sieć współpracy w zakresie ochrony konsumenta zakończyła skoordynowaną ocenę problematycznych praktyk występujących w głównych portalach społecznościowych (Facebook, Twitter i Google+). Proces ten odbył się z inicjatywy francuskiej Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Konkurencji, Spraw Konsumenta i Zwalczania Oszustw (DGCCRF) oraz przy wsparciu Komisji. Skontaktowano się także z organizacją branżową EDiMA.

Informacje szczegółowe

Data publikacji
17 marca 2017
Autor
Przedstawicielstwo w Polsce