Bezpieczeństwo w budżecie

W sytuacji coraz bardziej złożonych zagrożeń o międzynarodowym charakterze fundusze UE mogą pomóc w tworzeniu Unii, która będzie odporna na przyszłe wyzwania w zakresie bezpieczeństwa i lepiej przygotowana do reagowania w sytuacjach wyjątkowych. Kwota 2,5 mld euro w ramach wzmocnionego Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (FBW) zostanie uzupełniona blisko 1,2 mld euro na bezpieczniejszą likwidację działalności jądrowej w niektórych państwach członkowskich oraz 1,1 mld euro na wzmocnienie unijnych agencji działających w obszarze bezpieczeństwa.

Pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans powiedział: - Poczucie bezpieczeństwa w domu czy na ulicy należy do najbardziej podstawowych praw człowieka. Europejczycy oczekują, że ich rządy i Unia zapewnią im to bezpieczeństwo. Bardziej elastyczne finansowanie działań na rzecz bezpieczeństwa, dostosowane do szczególnych potrzeb państw członkowskich, umożliwi lepszą ochronę obywateli Europy, do czego mają pełne prawo.

Komisarz do spraw migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos stwierdził: - Nie wolno nam szczędzić ani wysiłków, ani pieniędzy, kiedy chodzi o bezpieczeństwo i ochronę naszych obywateli. Dlatego zwiększamy budżet w dziedzinie bezpieczeństwa na najbliższe lata o jedną trzecią – do poziomu 4,8 mld euro. Pomagamy państwom członkowskim lepiej przygotować się na przyszłe wyzwania w zakresie bezpieczeństwa i nieprzewidziane sytuacje wyjątkowe. Budujemy bardziej bezpieczną i odporną Europę dla naszych obywateli. Europę, która chroni.

Komisarz ds. unii bezpieczeństwa Julian King dodał: - W obliczu wielowymiarowych, transgranicznych i stale zmieniających się zagrożeń dla bezpieczeństwa, jakie grożą nam ze strony terrorystów i przestępców, musimy działać zdecydowanie – w sposób, który nie powiela, lecz uzupełnia wysiłki państw członkowskich, przez łączenie działań zarówno na terenie UE, jak i poza granicami zewnętrznymi. Wniosek dotyczący znacząco wzmocnionego Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego właśnie to oferuje – bardziej odporną Europę jako podstawę rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa.

Wzmocniony Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego (FBW)

Wprawdzie ochrona obywateli leży przede wszystkim w gestii poszczególnych państw członkowskich, Unia Europejska odgrywa istotną rolę we wspieraniu ich działań. Komisja proponuje dzisiaj ponad dwukrotne zwiększenie budżetu Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, kluczowego instrumentu finansowego wspierającego działania państw członkowskich w obszarze bezpieczeństwa – z 1 mld euro do 2,5 mld euro. Nowy fundusz obejmie:

• Nowy zestaw celów: Wzmocniony FBW będzie miał trzy nowe cele dotyczące: 1) zwiększenia wymiany informacji między organami egzekwowania prawa w UE; 2) zintensyfikowania wspólnych operacji transgranicznych; oraz 3) wzmocnienia zdolności w zakresie zwalczania i przeciwdziałania przestępczości oraz walki z radykalizacją postaw. Zapewni to państwom członkowskim bardziej elastyczne i skuteczne wsparcie w realizacji priorytetowych działań w obszarze bezpieczeństwa, jakimi są: walka z terroryzmem i radykalizacją postaw; przeciwdziałanie poważnym przestępstwom i przestępczości zorganizowanej; zwalczanie cyberprzestępczości; oraz ochrona ofiar przestępstw.
• Większą elastyczność i lepsze reagowanie na sytuacje nadzwyczajne: 1,5 mld euro z funduszu zostanie przydzielone państwom członkowskim, aby mogły inwestować w długoterminową odporność w dziedzinie bezpieczeństwa. Pozostała kwota 1 mld euro zostanie zarezerwowana na nieprzewidziane zagrożenia bezpieczeństwa, co umożliwi szybkie reagowanie na sytuacje wyjątkowe i kierowanie środków finansowych do państw członkowskich, które ich najbardziej potrzebują.
• Sprawniejszą koordynację w obszarach polityki UE: Bezpieczeństwo jest rozwijającą się, przekrojową dziedziną, wymagającą skoordynowanych działań UE. Wzmocniony FBW będzie bardziej skutecznie współdziałał z innymi funduszami UE, w tym z funduszami polityki spójności i programem „Horyzont Europa”, a także z Funduszem Zintegrowanego Zarządzania Granicami i Funduszem Azylu i Migracji, aby zmaksymalizować efektywność unijnych działań w reakcji na zagrożenia bezpieczeństwa na wszystkich frontach.
• Silny wymiar zewnętrzny: Bezpieczeństwo to zagadnienie globalne, dlatego bezpieczeństwo w obrębie granic UE zależy od naszych działań poza tymi granicami. FBW w dalszym ciągu wspierać będzie działania prowadzone w państwach trzecich, zapewniając przy tym pełną zgodność z priorytetami Unii w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego oraz ogólnymi celami działań Unii w tych państwach.
• Wzmacnianie agencji UE: Poza opisanym wyżej funduszem, ujęta w odrębnym wniosku kwota blisko 1,1 mld euro przeznaczona zostanie na dalsze wzmocnienie agencji UE działających w obszarze bezpieczeństwa – Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol), Agencji Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL) oraz Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA).

Dalsze bezpieczeństwo likwidacji obiektów jądrowych

Unijne programy dotyczące wsparcia likwidacji elektrowni jądrowych (NDAP) mają na celu pomóc państwom członkowskim w zamykaniu i likwidacji tych obiektów jądrowych na ostatnim etapie ich cyklu życia przy jednoczesnym zapewnieniu najwyższego poziomu bezpieczeństwa. W latach 2021–2027 Unia kontynuować będzie ściśle ukierunkowane wsparcie finansowe w wysokości 118 mln euro na rzecz likwidacji obiektów jądrowych w Bułgarii i Słowacji oraz 552 mln euro na rzecz likwidacji obiektów jądrowych na Litwie. Oprócz tego 348 mln euro zostanie przeznaczonych na likwidację obiektów jądrowych i zagospodarowanie odpadów promieniotwórczych w ośrodkach badań jądrowych Komisji Europejskiej, zaś 160 mln euro zostanie wykorzystane na wsparcie działań na rzecz ogólnego bezpieczeństwa jądrowego i zabezpieczenia materiałów jądrowych.

Komisja proponuje też wzmocnienie kwotą 1,4 mld euro Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności – za pośrednictwem jego systemu rescEU. Są to dodatkowe środki, oprócz 4,8 mld euro przeznaczonych na przyszłe finansowanie działań w zakresie bezpieczeństwa.

Dalsze kroki

Aby fundusze UE jak najszybciej zaczęły przynosić efekty, konieczne jest szybkie porozumienie w sprawie ogólnego długoterminowego budżetu UE i wniosków sektorowych.

Opóźnienia podobne do tych, które miały miejsce na początku obecnego okresu budżetowego 2014–2020, oznaczałyby, że: 5 tys. nauczycieli, osób pracujących z młodzieżą, policjantów i pracowników więzień nie będzie mogło wymienić się doświadczeniami w zapobieganiu radykalizacji postaw; Unijna jednostka ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie w Europolu nie będzie w stanie zgłosić platformom internetowym ponad 40 tys. przykładów ekstremistycznych, nawołujących do przemocy treści internetowych; a państwa członkowskie nie będą mogły wymienić się istotnymi dla bezpieczeństwa informacjami, w tym za pomocą Systemu Informacyjnego Schengen, z którego tylko w 2017 r. skorzystano aż 5 mld razy.

Osiągnięcie w 2019 r. porozumienia w sprawie następnego długoterminowego budżetu zapewni sprawne przejście od bieżącego wieloletniego budżetu (2014–2020) do nowego budżetu oraz zagwarantuje przewidywalność i kontynuację finansowania z korzyścią dla wszystkich.

Kontekst

Bezpieczeństwo stanowi priorytet polityczny od początku kadencji Komisji pod przewodnictwem Jean-Claude'a Junckera – od wytycznych politycznych przewodniczącego Junckera z lipca 2014 r. po ostatnie orędzie o stanie Unii z 13 września 2017 r.

Skala i nagły charakter kryzysu uchodźczego w latach 2015–2016 zaskoczyły jednak Europę. Aby uniknąć kryzysu humanitarnego i umożliwić wspólne działanie w reakcji na tę bezprecedensową sytuację i nowe zagrożenia bezpieczeństwa, UE wykorzystała wszystkie mechanizmy elastyczności przewidziane w bieżącym budżecie i umożliwiające uruchomienie dodatkowych środków finansowych. Oprócz pierwotnego przydziału środków na lata 2014–2020 w wysokości 6,9 mld euro na Fundusz Azylu, Migracji i Integracji i Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego (granice i policja) zmobilizowano dodatkowe 3,9 mld euro. W ten sposób łączne nakłady na migrację, zarządzanie granicami i bezpieczeństwo wewnętrzne osiągnęły poziom 10,8 mld euro, przy czym kwota ta nie uwzględnia znacznych środków finansowych, które uruchomiono w celu zaradzenia kryzysowi uchodźczemu poza granicami UE.

W oparciu o doświadczenia z przeszłości Komisja proponuje teraz podwojenie nakładów we wszystkich obszarach – 10,4 mld euro na migrację, 9,3 mld euro na zarządzanie granicami, 2,5 mld euro na bezpieczeństwo wewnętrzne i 1,2 mld euro na bezpieczniejszą likwidację działalności jądrowej w niektórych państwach członkowskich – łącznie ponad 23 mld euro.

Ponadto z 4,2 mld euro do 14 mld euro wzrośnie wsparcie dla unijnych agencji w dziedzinie bezpieczeństwa oraz zarządzania granicami i migracjami.

Dalsze informacje

Pytania i odpowiedzi – budżet UE: większe wsparcie finansowe na rzecz bezpieczeństwa w latach 2021-2027

Teksty prawne i arkusze informacyjne:

Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego

• Zestawienie informacji – Budżet UE na przyszłość: Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Załączniki do rozporządzenia ustanawiającego Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Likwidacja obiektów jądrowych

• Zestawienie informacji – Budżet UE na przyszłość: bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja obiektów jądrowych
• Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady ustanawiającego program pomocy na rzecz likwidacji obiektów jądrowych elektrowni jądrowej Ignalina na Litwie
• Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady ustanawiającego specjalny program likwidacji obiektów jądrowych i gospodarowania odpadami promieniotwórczymi oraz uchylającego rozporządzenie Rady (Euratom)
• Sprawozdanie w sprawie oceny i realizacji programów pomocy unijnej na rzecz likwidacji obiektów jądrowych w Bułgarii, na Słowacji i Litwie

Unijny Mechanizm Ochrony Ludności (rescEU)

• Zestawienie informacji – Budżet UE na przyszłość: rescEU, Unijny Mechanizm Ochrony Ludności

Więcej informacji na temat budżetu UE dla przyszłości