Z widokiem na współczesne czarownice

Stereotypy dotyczące ról przypisywanych kobietom, ich obecność w życiu politycznym i społecznym, ale też i w gremiach decyzyjnych, prawa i ograniczenia, wreszcie rola sztuki w kształtowaniu postaw to tylko część tematów poruszonych podczas debaty, która odbyła się w Międzynarodowy Dzień Kobiet, a którą zorganizowało Przedstawicielstwo Regionalne Komisji Europejskiej i Biuro Parlamentu Europejskiego we Wrocławiu. W dyskusji uczestniczyli Magdalena Drab, dramaturżka, aktorka i reżyserka, autorka sztuki „Czarownice” zrealizowanej przez Teatr Układ Formalny, który był punktem wyjścia do debaty, dr Agnieszka Florczak, politolożka z Team Europe i dr Dominik Lewiński z Instytutu Dziennikarstwa Uniwersytetu Wrocławskiego.

Jacek Wasik zapraszając do dyskusji na temat praw kobiet, ale też ich dyskryminacji, przypomniał, że ta dotyczy także wynagrodzeń, dlatego też Komisja Europejska podjęła kolejną próbę ukrócenia dyskryminacji płacowej.

– Kilka dni temu Komisja Europejska przedłożyła projekt prawnie wiążącej dyrektywy, która nakładać będzie na przedsiębiorców zatrudniających co najmniej 250 osób obowiązek składania raportów o różnicy płac występujących między zatrudnionymi mężczyznami a kobietami. W tej akurat dziedzinie Polska nie wypada najgorzej w UE na tle innych krajów, w 2018 roku różnica ta wynosiła niecałe 9 procent według Eurostatu, a np. we Francji było to już 15,5 procent, zaś w Niemczech aż niemalże 21. Co nie zmienia faktu, że pozycja mężczyzn wobec polskich kobiet jest zdecydowanie uprzywilejowana, a te ostatnie często pozbawia się podstawowych praw i to jest wciąż gorący temat, nie tylko u nas – powiedział Jacek Wasik.

Dr Agnieszka Florczak przypomniała, że zbyt często w dyskursie publicznym dyskusje o prawach kobiet sprowadza się do rozmów o wielkości bicepsów.

– Kobiet brakuje w gremiach decyzyjnych. Badania pokazują, że mamy wyraźnie mniej kobiet w gronach eksperckich prezentowanych w mediach. Te różnice widać szczególnie wyraźnie w czasie kampanii wyborczych. Co więcej, tu też widać inne traktowanie. Mężczyzn pyta się o sprawy ważne i o władzę, a kobiety o ich życie osobiste – mówiła dr Agnieszka Florczak, dodając, że 30-procentowy parytet obecności kobiet w gremiach decyzyjnych daje im szansę na skuteczność, ale w wielu instytucjach, ciałach kolegialnych czy parlamentach osiągnięcie tego pułapu wciąż jest niemożliwe.

Przyczyn tego stanu rzeczy dr Dominik Lewiński upatrywał w stereotypach, przyznając, że to one powodują, że kobietom przypisujemy określone role społeczne do spełnienia.

– One są w z reguły dyskryminujące, ale jednocześnie widać ostatnio zmianę – dostrzegamy fakt istnienia stereotypów, rozmawiamy o nich, nierzadko staramy się z nimi walczyć, wiemy, że są, że kształtują nasze widzenie świata i to jest szansa na zmianę – mówił dr Lewiński, podkreślając, że spektakl zaprezentowany przed debatą właśnie to stereotypowe postrzeganie miejsca i roli kobiet w społeczeństwie świetnie pokazuje.

Autorka sztuki, Magdalena Drab przyznała, że pracując nad „Czarownicami” starała się analizować zjawisko lęku przed kobietą, a polowanie na czarownice – przywołane pośrednio w tytule sztuki – było dla niej szczególnie inspirujące do badania społecznej roli kobiet.

Na świecie w wielu krajach kobiety pełnią ważne funkcję, są na eksponowanych stanowiskach, ale tylko w jednym – w Estonii, naprawdę rządzą kobiety: na czele rządu stoi Kaja Kallas, prezydentką jest Kersti Kaljulaid, a połowę rządu stanowią ministerki.

Nagranie debaty „Z Widokiem na współczesne czarownice” dostępne jest tutaj:

https://www.youtube.com/watch?v=RE4VMTrF3f8