Pojazdy silnikowe - ochrona konkurencji

Projekt przepisów to kolejny etap w procesie przeglądu rozpoczętym w grudniu 2018 r. ze względu na zbliżające się wygaśnięcie rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych (31 maja 2023 r.). Celem jest zgromadzenie informacji na temat funkcjonowania przepisów mających zastosowanie do porozumień wertykalnych w sektorze motoryzacyjnym. Zainteresowane strony mogą przedstawiać uwagi na temat projektu przepisów do 30 września 2022 r.

Wiceprzewodnicząca wykonawcza Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, oświadczyła: Proponowane przedłużenie rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych o kolejne pięć lat ma na celu utrzymanie systemu, który ułatwił przedsiębiorstwom w sektorze motoryzacyjnym ocenę zgodności ich porozumień z unijnymi regułami konkurencji. Proponujemy też ukierunkowane aktualizacje naszych wytycznych, aby uwzględniać dane generowane przez pojazdy, które stanowią istotny wkład w usługi naprawy i serwisowania pojazdów. Zainteresowane strony proszone są o przedstawienie uwag. Pomoże nam to w sfinalizowaniu przepisów, które mają wejść w życie 1 czerwca 2023 r.

Proponowane zmiany

Jak przedstawiono bardziej szczegółowo w nocie objaśniającej załączonej do projektu rozporządzenia przedłużającego rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych oraz w projekcie komunikatu zmieniającego wytyczne uzupełniające, proponowane zmiany mają na celu:

•  Utrzymanie rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych przez kolejne pięć lat, a tym samym dalsze ułatwianie przedsiębiorstwom przeprowadzania samodzielnej oceny zgodności porozumień wertykalnych w sektorze motoryzacyjnym z unijnymi regułami konkurencji. Prawdopodobne jest, że za pięć lat tendencje, które obserwujemy dzisiaj – takie jak zmiany wynikające z cyfryzacji pojazdów i nowych modeli mobilności – umocnią się. Proponowane przedłużenie umożliwi Komisji na przeprowadzenie ponownej oceny sytuacji w nowej rzeczywistości rynkowej przed upływem nowego terminu wygaśnięcia przedłużonego rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych (tj. przed 31 maja 2028 r.).
•  Wyjaśnienie, że dane generowane przez pojazdy mogą stanowić istotny wkład w usługi polegające na naprawie i serwisowaniu pojazdów. Przedsiębiorstwa zyskają jasność odnośnie do sposobu, w jaki Komisja postrzega kwestie związane z dostępem do danych generowanych przez czujniki samochodów, dokonując oceny porozumień wertykalnych między producentami pojazdów a ich autoryzowanymi sieciami na podstawie art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”).  Komisja proponuje rozszerzenie istniejących zasad obowiązujących w odniesieniu do informacji technicznych, narzędzi i szkoleń niezbędnych do świadczenia usług naprawy i serwisowania pojazdów, tak aby wyraźnie obejmowały one dane generowane przez pojazdy.

Kolejne kroki

Więcej informacji, w tym informacje na temat sposobu przesłania opinii, można znaleźć tutaj.

Po otrzymaniu uwag zainteresowanych stron na temat projektu rozporządzenia przedłużającego rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych oraz projektu komunikatu zmieniającego wytyczne dodatkowe, Komisja dokona ich rozpatrzenia i wdroży wszelkie niezbędne zmiany w projekcie przepisów, tak aby ostateczne przepisy weszły w życie 1 czerwca 2023 r.

Kontekst przeglądu

28 maja 2021 r. Komisja opublikowała sprawozdanie oceniające i dokument roboczy służb Komisji, w których przedstawiono wyniki oceny systemu rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych.

Z oceny wynika, że system był przydatny i że nadal jest istotny dla zainteresowanych stron. Ocena wykazała również, że wprawdzie rynek pojazdów silnikowych będzie się prawdopodobnie zmieniać w nadchodzących latach, jednak w ostatnim dziesięcioleciu nie nastąpiły żadne istotne zmiany, które uzasadniałyby gruntowną zmianę systemu rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych. Konieczna okazała się jednak aktualizacja, pozwalająca odzwierciedlić znaczenie, jakie może mieć dostęp do danych generowanych przez pojazdy jako czynnik konkurencji.

W następstwie oceny Komisja przeszła w czerwcu 2021 r. do etapu kształtowania polityki w ramach przeglądu. Na tym etapie Komisja pracowała nad projektem zmian w systemie i konsultowała się z krajowymi organami ochrony konkurencji w sprawie proponowanych zmian.  

Kontekst rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych

Porozumienia wertykalne to porozumienia między co najmniej dwoma przedsiębiorstwami prowadzącymi działalność na różnych poziomach łańcucha produkcji lub dystrybucji, określające warunki, na jakich przedsiębiorstwa te mogą nabywać, sprzedawać lub odsprzedawać niektóre towary lub usługi.

Art. 101 ust. 1 TFUE zakazuje zawierania przez przedsiębiorstwa porozumień, które ograniczają konkurencję. Jednak na mocy art. 101 ust. 3 TFUE można uznać takie porozumienia za zgodne z rynkiem wewnętrznym, pod warunkiem że przyczyniają się do polepszenia produkcji lub dystrybucji towarów bądź do popierania postępu technicznego lub gospodarczego, przy jednoczesnym zapewnieniu konsumentom słusznej części wynikających z tego korzyści bez wyeliminowania konkurencji.

Rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych stanowi, że ogólny system Komisji (tj. rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych dotyczących porozumień wertykalnych, VBER) ma zastosowanie do porozumień dotyczących dystrybucji nowych pojazdów. VBER wyłącza spod zakazu przewidzianego w art. 101 ust. 1 TFUE porozumienia wertykalne spełniające określone warunki i tym samym tworzy dla nich „bezpieczną przystań”. W wytycznych w sprawie ograniczeń wertykalnych zawarto wskazówki dotyczące interpretacji i stosowania VBER oraz sposobu oceny porozumień wertykalnych, które wykraczają poza obszar „bezpiecznej przystani” przewidziany w VBER.

W odniesieniu do porozumień dotyczących sprzedaży lub odsprzedaży części zamiennych do pojazdów silnikowych lub świadczenia usług naprawy i konserwacji pojazdów silnikowych w rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych postanowiono, że art. 101 ust. 1 TFUE nie ma zastosowania o ile porozumienia takie spełniają wymogi wyłączenia w ramach systemu ogólnego i nie zawierają żadnego z ograniczeń wymienionych w rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze pojazdów silnikowych, które eliminowałoby korzyść, jaką jest wyłączenie.

Dodatkowe informacje

Zob. specjalna strona internetowa DG ds. Konkurencji, która zawiera streszczenia uwag zainteresowanych stron przedłożonych w kontekście oceny, sprawozdanie oceniające i dokument roboczy służb Komisji oraz badanie zlecone przez niezależnego wykonawcę w celu wsparcia oceny.