Europa znowu otwarta?

W przyjętym komunikacie nakreślono kierunek zrównoważonej polityki i wspólne unijne podejście. Wskazano w nim, co musimy zrobić, aby przyspieszyć powrót do naszego europejskiego stylu życia, w bezpieczny i trwały sposób, zachowując kontrolę nad rozprzestrzenianiem się wirusa.

Chociaż sytuacja epidemiologiczna wymaga stałej kontroli, dopóki nie osiągniemy wystarczającego stanu zaszczepienia ludności, należy stworzyć warunki w obrębie całego jednolitego rynku, aby umożliwić bezpieczne i trwałe ponowne otwarcie, tak aby obywatele mogli korzystać ze swoich praw oraz podjąć na nowo działalność gospodarczą i społeczną. Do działań mających na celu stworzenie takich warunków można zaliczyć wdrożenie zielonego zaświadczenia cyfrowego, zawierającego informacje o szczepieniu, wyniku testu i przebyciu COVID-19; stosowanie wspólnych ram środków reagowania; wydanie wytycznych dotyczących dodatkowych strategii testowania, takich jak monitorowanie ścieków w celu śledzenia wariantów; inwestowanie w diagnostykę i leczenie. W komunikacie podkreślono również działania na rzecz budowania globalnej odporności poprzez COVAX i unijny mechanizm dzielenia się szczepionkami.

Wiceprzewodniczący do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia MargaritisSchinas powiedział: - By wspólnie kroczyć naprzód, potrzebujemy bezpiecznego i zrównoważonego podejścia, które przyniesie korzyści wszystkim Europejczykom. Przy znoszeniu ograniczeń musimy wyciągnąć wnioski z 2020 r. i unikać szkodliwych i kosztownych cykli otwierania i zamykania. Nasz komunikat przedstawia wyważony pakiet istniejących i nowych środków. Oczekujemy na zatwierdzenie go przez państwa członkowskie na zbliżającym się posiedzeniu Rady Europejskiej. Codziennie zbliżamy się do osiągnięcia naszych celów w zakresie szczepień i odbudowy naszego europejskiego stylu życia.

Komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności StellaKyriakides powiedziała: - Proponujemy wspólne podejście unijne, które pomoże nam osiągnąć cel, jakim jest ponowne otwarcie UE w bezpieczny, wyważony i przewidywalny sposób. Sytuacja związana z wirusem w Europie nadal jest bardzo trudna, niezwykle ważne jest więc, byśmy mieli zaufanie do podejmowanych decyzji. Tylko dzięki wspólnemu podejściu będziemy mogli bezpiecznie powrócić do pełnej swobody przemieszczania się w Unii, w oparciu o przejrzyste środki i pełne wzajemne zaufanie.

Kluczowe kroki i narzędzia określone przez Komisję:

Zielone zaświadczenia cyfrowe

• Komisja przyjęła wniosek ustanawiający wspólne ramy zielonego zaświadczenia cyfrowego, zawierającego informacje o szczepieniu, wyniku testu i przebyciu COVID-19. Jest to ogólnounijne podejście do wydawania, weryfikowania i uznawania zaświadczeń w celu ułatwienia swobodnego przemieszczania się w obrębie Unii, oparte na ścisłym poszanowaniu zasady niedyskryminacji i praw podstawowych obywateli UE.
• Na szczeblu unijnym zostaną określone ramy techniczne, które mają zostać wdrożone do połowy czerwca, aby zapewnić bezpieczeństwo, interoperacyjność oraz pełną zgodność z ochroną danych osobowych. Możliwe będzie również rozszerzenie zakresu uznawania o kompatybilne zaświadczenia wydawane w państwach trzecich.

Europejskie ramy środków reagowania na COVID-19

• Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) określa ramy, które mają pomóc państwom członkowskim w podejmowaniu decyzji w sprawie wprowadzania ograniczeń. W ramach tego podejścia określone zostaną poziomy odzwierciedlające sytuację epidemiologiczną w każdym państwie członkowskim. Dzięki temu możliwe będą symulacje pokazujące, w jakim stopniu każde państwo członkowskie może ograniczyć środki reagowania bez ryzyka odwrócenia tendencji rozprzestrzeniania się wirusa. W kwietniu uruchomione zostanie opracowane przez ECDC interaktywne narzędzie cyfrowe przeznaczone dla państw członkowskich.

Wytyczne wspierające dodatkowe strategie testowania i ustalania kontaktów zakaźnych

• Na rynek zaczynają obecnie wchodzić testy w kierunku COVID-19 do samodzielnego wykonania (zarówno zestawy do samodzielnego pobierania wymazów, jak i do samodzielnego testowania). ECDC opublikuje wkrótce wytyczne techniczne dotyczące testów w kierunku COVID-19 do samodzielnego wykonania, w tym szczegółowe informacje na temat ich dostępności, skuteczności klinicznej w porównaniu ze wzorcowymi testami RT-PCR, ich skutków dla sprawozdawczości i nadzoru epidemiologicznego oraz warunków, w których powinny być stosowane.
• Komisja przyjmuje dziś zalecenie, w którym zwraca się do państw członkowskich o wprowadzenie monitorowania ścieków w celu wykrywania i badania poziomów wirusa wywołującego COVID-19 i jego wariantów, udostępnianie danych właściwym organom ds. zdrowia w celu wczesnego wykrywania obecności wirusa oraz identyfikowanie klastrów. Promuje ona stosowanie wspólnych metod pobierania próbek, testowania i analizy danych, przy wsparciu europejskiej platformy wymiany, i przewiduje odpowiednie wsparcie finansowe.
• Wymiana danych między organami państw członkowskich odpowiedzialnymi za ustalanie kontaktów zakaźnych może mieć szczególne znaczenie w przypadku podróżnych, którzy przekraczają granice, znajdując się w bliskiej odległości od siebie, np. w samolotach lub pociągach. Do gromadzenia danych od podróżnych transgranicznych wjeżdżających na ich terytorium państwa członkowskie mogą wykorzystywać cyfrowe karty lokalizacji pasażera. Aby umożliwić państwom członkowskim wymianę odpowiednich danych za pośrednictwem platformy wymiany opracowanej przez Komisję i EASA, Komisja opublikowała dziś projekt środków ustanawiających niezbędne warunki prawne przetwarzania takich danych osobowych, które mają zostać przyjęte przed rozpoczęciem letniego sezonu wyjazdowego.

Inwestowanie w metody leczenia

• Wspólna unijna strategia dotycząca leczenia COVID-19 jest planowana na połowę kwietnia i będzie miała na celu przyspieszenie badań naukowych i produkcji, aby zapewnić szybki dostęp do terapii. Aby umożliwić szybkie dostawy na dużą skalę w czasie pandemii, wprowadzone zostaną bardziej elastyczne środki regulacyjne dotyczące leków, takie jak ułatwienia w zakresie etykietowania.

Pomoc dla sektorów turystyki i kultury w przygotowaniach do bezpiecznego ponownego otwarcia

• Jeśli chodzi o sektor turystyki i hotelarsko-gastronomiczny, Komisja zwróciła się do Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego o opracowanie, we współpracy z branżą i państwami członkowskimi, dobrowolnej pieczęci sanitarnej, z której będą korzystać te placówki. Wynik tych prac będzie dostępny do lata.
• Za pośrednictwem unijnej kampanii w mediach społecznościowych na temat zrównoważonej turystyki kulturalnej Komisja będzie promować obiekty dziedzictwa kulturowego i szlaki kulturowe w Unii, a także wydarzenia kulturalne i festiwale. Gdy pozwolą na to warunki, nowe inicjatywy będą wspierane za pośrednictwem programu Erasmus+ i działania DiscoverEU. Będzie to miało na celu zachęcanie młodych ludzi do tego, by odkrywali europejskie dziedzictwo kulturowe, podróżując koleją, w trakcie Europejskiego Roku Kolei i później.

Unijny mechanizm dzielenia się szczepionkami

• Zrównoważona droga wyjścia z pandemii COVID-19 w UE zależy od postępów na szczeblu globalnym. Żaden kraj ani region na świecie nie będzie wolny od COVID-19, jeżeli koronawirus nie zostanie powstrzymany w skali światowej. UE i jej państwa członkowskie są ważnymi inwestorami w program na rzecz globalnego dostępu do szczepionki przeciwko COVID-19 (COVAX) i wprowadzają skoordynowane europejskie podejście do dzielenia się szczepionkami poprzez ustanowienie unijnego mechanizmu dzielenia się szczepionkami, aby pomóc krajom partnerskim w przezwyciężeniu pandemii. Europejskie podejście do dzielenia się szczepionkami pomoże krajom sąsiadującym i partnerskim w przezwyciężeniu pandemii i uzupełni kwotę 2,2 mld euro zainwestowaną przez Drużynę Europy (Komisja, państwa członkowskie i EBI) w COVAX.

Dalsze działania

W najbliższych miesiącach pandemii COVID-19 potrzebne będą zdecydowane działania, aby zapewnić trwałe i bezpieczne ponowne otwarcie naszych społeczeństw i gospodarek. Konieczne są skoordynowane działania na wszystkich szczeblach, aby zapewnić jak największą skuteczność kolejnych etapów ograniczania rozprzestrzeniania się koronawirusa, wspierać obywateli i przedsiębiorstwa oraz umożliwić naszym społeczeństwom powrót do bardziej normalnej sytuacji. UE ustanowiła europejski plan gotowości do obrony biologicznej przed wariantami COVID-19, nazwany „Inkubator HERA”, aby zaangażować badaczy, firmy z sektora biotechnologii, producentów, organy regulacyjne i organy publiczne do współpracy w zakresie monitorowania wariantów, wymiany danych i dostosowania szczepionek. W dłuższej perspektywie UE musi również ustanowić silniejsze ramy na rzecz odporności i gotowości na wypadek przyszłych pandemii. Jest to już cel wniosków dotyczących utworzenia Europejskiej Unii Zdrowotnej.

Parlament Europejski i Rada powinny przyspieszyć rozmowy, osiągnąć porozumienie w sprawie wniosku dotyczącego zielonego zaświadczenia cyfrowego oraz uzgodnić podejście zmierzające do bezpiecznego otwarcia, oparte na solidnych ramach naukowych. Komisja Europejska będzie nadal wspierać przyspieszanie prac nad produkcją szczepionek oraz dążyć do rozwiązań technicznych w celu zwiększenia interoperacyjności krajowych systemów wymiany danych. W związku z rychłym przyjęciem wniosku państwa członkowskie powinny przyspieszyć programy szczepień, zapewnić, aby tymczasowe ograniczenia były proporcjonalne i niedyskryminujące, wyznaczyć punkty kontaktowe w celu współpracy w zakresie nadzoru nad ściekami i sprawozdawczości z podejmowanych działań oraz rozpocząć techniczne wdrażanie zielonych zaświadczeń cyfrowych.

W czerwcu 2021 r., na wniosek Rady Europejskiej, Komisja Europejska opublikuje dokument na temat wniosków wyciągniętych z pandemii oraz zapewnienia bardziej odpornej przyszłości.

Dodatkowe informacje

• Komunikat dotyczący wspólnej drogi do bezpiecznego ponownego otwarcia
• Komunikat prasowy w sprawie zielonych zaświadczeń cyfrowych
• Pytania i odpowiedzi dotyczące zielonych zaświadczeń cyfrowych
• Zielone zaświadczenie cyfrowe – zestawienie informacji
• Zielone zaświadczenie cyfrowe – strona internetowa
• Wniosek dotyczący zielonego zaświadczenia cyfrowego
• Strona Komisji Europejskiej: Koronawirus – reakcja UE
• Re-open EU