Tęczowa Mapa Europy 2022

Spotkanie, w którym uczestniczyło kilkudziesięciu przedstawicieli m.in. środowisk prawniczych, organizacji pozarządowych oraz fundacji, otworzył dr Filip Skawiński, Kierownik Wydziału Politycznego w PKE. Zwracał uwagę m.in. na kwestie praworządności i równości oraz zaangażowanie Komisji Europejskiej w upowszechnianiu wiedzy prawnej w tym zakresie.

Przedstawicielstwo KE w Polsce od kilku lat współpracuje ze społecznością LGBT+, organizacjami pozarządowymi i obywatelami w kwestiach dotyczących ich praw. Od 2020 r., w ramach poprzedzającego warszawską Paradę Równości Tygodnia Równości oferujemy pragnącym go uzyskać obywatelom dostęp do porad prawnych świadczonych przez doświadczonych prawników i prawniczki specjalizujących się w prawie antydyskryminacyjnym. Dzięki tym działaniom docieramy do tych, którzy czują się poszkodowani i szukają informacji, jak poradzić sobie w konkretnej kryzysowej sytuacji. Współpracujemy również ze środowiskami prawniczymi oferując adwokatom, radcom prawnym oraz aplikantom, możliwość udziału w warsztatach, szkoleniach i seminariach obejmujących problematykę praw osób LGBT+, praw podstawowych i prawa antydyskryminacyjnego. W 2021 roku, we współpracy z Helsińską Fundacją Praw Człowieka i Fabryką Równości z Łodzi zorganizowaliśmy dwa szkolenia. W 2018 r. podjęliśmy współpracę z Polskim Towarzystwem Prawa Antydyskryminacyjnego, w wyniku, której przygotowano zaprezentowaną w Przedstawicielstwie, publikację pt. „Unijny zakaz dyskryminacji a prawo polskie.

Uczestników spotkania powitała również komisarz europejska ds. równości Helena Dalli przesłaniem nagranym z okazji Międzynarodowego Dnia Przeciw Homofobii, Transfobii i Bifobii. - Chcę potwierdzić, że w UE nie ma miejsca na przemoc wobec osób LBTIQ i ich dyskryminację – podkreślała komisarz Dalli.

WIDEO

Justyna Nakielska, koordynatorka ds. rzecznictwa z Kampanii Przeciw Homofobii (KPH) oraz Julia Kata, członkini zarządu Fundacji Trans-Fuzja omówiły główne elementy Tęczowej Mapy Europy 2022 (ranking ILGA-Europe - European Region of the International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association).

Jak podkreślały, pokazuje ona jak pod względem prawnym prezentuje się sytuacja osób LBTIQ w Unii Europejskiej. Polska w tym zestawieniu jest na ostatnim miejscu – zarówno pod kątem równości, zakazu dyskryminowania, prawa do azylu, jak i karania mowy nienawiści czy przestępstw z nienawiści.

13 proc. na 100 możliwych, ostatnie miejsce wśród krajów Unii Europejskiej i 43. pozycja (ex aequo z Monako) na 49. w Europie. Gorsze od Polski noty zajęło już tylko 5 krajów (o jeden mniej niż rok temu) – Białoruś, Rosja, Armenia, Turcja i Azerbejdżan.

Julia Kata wskazywała również na brak pomocy prawnej ze strony państwa oraz nieadekwatność przepisów w postepowaniach dotyczących zmiany płci. Normą staje się pozywanie przez osoby transseksualne własnych rodziców w przypadku braku zgody jednego z nich na to, aby syn czy córka mogła zmienić płeć w majestacie prawa.

Didier Houttequite (Dyrekcja Generalna ds. Sprawiedliwości i Konsumentów Komisji Europejskiej) zaprezentował założenia Strategii na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2020-2025. Jej celem jest podjęcie działań służących walce z dyskryminacją osób transseksualnych, zapewnienie im bezpieczeństwa, budowanie społeczeństw inkluzyjnych oraz wsparcie idei równości osób LGBTIQ na całym świecie.

PREZENTACJA STRATEGII

Do panelu dyskusyjnego zaproszono Filipa Skawińskiego, Julię Kata, Slavę Melnyka (Dyrektor Zarządzający, Kampania Przeciw Homofobii), Małgorzatę Szuleka (Sekretarz Zarządu, Helsińska Fundacja Praw Człowieka) oraz Kazika Strzeleca (aktywista z okolic Lublina). Podczas debaty wskazywano m.in. na spór Polski z Komisją Europejską w sprawie praworządności. Przedstawiciele Fundacji Helsińskiej oraz KPH zgodnie podkreślali, że brak pewności co do niezawisłości sędziów oraz pewności prawa mają negatywny wpływ na sytuację obywateli i organizacji, które działają na rzecz osób LGBTIQ.

Aktywista Kazik Strzelec, mieszkający w gminie, która przyjęła tzw. uchwałę anty-LGBTIQ opowiadał o swoich doświadczeniach związanych z uzyskaniem od urzędników informacji i uzasadnienia takiej decyzji. „Nigdy nie byłem karany, pracuję, płacę podatki, działam społecznie, a pomimo tego Radni tutejszej Gminy podejmują Uchwały/Stanowiska, że jestem złem i nie mam prawa żyć i mieszkać na terenie tutejszej Gminy tylko dlatego, że jestem gejem” – pisał w liście do wójta. Działania Strzelca okazały się na tyle skuteczne, że urzędnicy w końcu zaczęli odpowiadać na jego pytania w sprawie kontrowersyjnej uchwały, a gminie zaczęła grozić utrata unijnych dotacji za łamanie zasady niedyskryminacji.

Do debaty włączali się zaproszeni goście m.in. reprezentujące środowiska prawnicze. Sędzia z Łodzi opowiadała o swoich doświadczeniach związanych z brakiem procedur w sprawach, które dotyczą osób LGBTIQ. Wskazywała również, że wiele zależy od sędziów prowadzących sprawy dotyczące uzgodnienia płci. – Indywidualne podejście i empatia – na to każdy sędzia może sobie pozwolić – przekonywała.