NextGenerationEU to więcej niż plan odbudowy. To jedyna w swoim rodzaju szansa na wyjście z pandemii z większą siłą, transformację naszych gospodarek, tworzenie możliwości i miejsc pracy w Europie, w jakiej chcemy żyć.
Pomimo znacznych przeszkód w 2022 r. polska gospodarka utrzymywała się na ścieżce silnego wzrostu. Wsparciem był ekspansywny kurs polityki fiskalnej, korzystna sytuacja na rynku pracy oraz duży napływ przesiedleńców z Ukrainy. Dane dotyczące gospodarki realnej sugerują, że wzrost gospodarczy w czwartym kwartale wyraźnie osłabł, częściowo z powodu podwyższonej inflacji i zaostrzonych warunków finansowania. Niemniej jednak silna rewizja danych historycznych doprowadziła do znacznie wyższego wyjściowego poziomu PKB na 2022 r., podnosząc prognozę wzrostu realnego PKB w 2022 r. do 4,9% - tj. o 0,9 p.p. wyżej niż w prognozie jesiennej.
Plan odbudowy dla Polski
Tymczasowy instrument odbudowy NextGenerationEU obejmuje specjalne wsparcie dla polskiej gospodarki, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz działań sprzyjających transformacji energetycznej.
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej 3 maja 2021 r. poinformowało, że przesłało Krajowy Plan Odbudowy (KPO) do Komisji Europejskiej przez system CIRCABC. Dokument jest podstawą do wypłaty pieniędzy z unijnego Funduszu Odbudowy. Z tej puli Polska będzie miała do dyspozycji około 58 miliardów euro.
Część grantowa i część pożyczkowa polskiego KPO zawierają po 5 komponentów:
- Komponent A „Odporność i konkurencyjność gospodarki”
- Komponent B „Zielona energia i zmniejszenie energochłonności”
- Komponent C „Transformacja cyfrowa”
- Komponent D „Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia”
- Komponent E „Zielona, inteligentna mobilność”
Przewiduje się, że Polska otrzyma około 58 mld euro dotacji w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. W 2021 r. w ramach REACT-EU dostępne będą również 1,4 mld euro, a z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji – 3,8 mld euro.
Polska otrzyma również prawie 72,2 mld euro w ramach polityki spójności z ostatniego długoterminowego budżetu UE 2021-2027.
Komisja Europejska zaproponowała również przyznanie Polsce wsparcia finansowego w wysokości 11,2 mld euro w ramach instrumentu SURE. Wsparcie będzie miało formę pożyczek udzielanych na korzystnych warunkach i pomoże Polsce w pokryciu kosztów związanych z tymczasowym programem dopłat do wynagrodzeń w związku z pandemią COVID-19.
Odbudowa gospodarki po pandemii koronawirusa: prawdziwe historie
Informacje dodatkowe
W grudniu 2020 r. przywódcy wszystkich państw Unii Europejskiej, Parlament Europejski i Komisja Europejska uzgodnili plan odbudowy, który ma pomóc naprawić szkody gospodarcze i społeczne spowodowane pandemią COVID-19.
Dzięki wieloletniemu budżetowi UE, wraz z tymczasowym instrumentem NextGenerationEU, łączna kwota 2,18 bln euro pomoże zbudować bardziej ekologiczną, cyfrową i odporną Europę.
Czym jest Plan odbudowy dla Europy?
Wieloletni budżet UE, który został powiększony w celu sprostania wyzwaniom związanym z COVID-19, zapewnia przeznaczenie ponad 50% środków z planu odbudowy na modernizację poprzez badania naukowe i innowacje, transformację klimatyczną i cyfrową oraz odporność systemową.
Ten przyszłościowy pakiet, przygotowany w zgodzie z Europejskim Zielonym Ładem, przyczyni się do walki ze zmianą klimatu. Aż 30% budżetu UE zostanie przeznaczone na ten priorytet. Szczególnej uwadze poświęcono ochronie różnorodności biologicznej.
NextGenerationEU zapewni dodatkowe 806,9 mld euro, z czego 723,8 mld euro zostanie przekazane za pośrednictwem Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) w formie pożyczek i dotacji na wsparcie reform i inwestycji podejmowanych przez państwa UE. Komisja Europejska uruchomiła również nowy Instrument Wsparcia Technicznego (TSI), aby zapewnić krajom UE dostosowaną do potrzeb wiedzę fachową w zakresie opracowywania i wdrażania reform. Dowiedz się więcej o TSI i niektórych wspieranych projektach reform.
Do nowej sytuacji dostosowano również europejski semestr, który stanowi ramy koordynacji i monitorowania polityki gospodarczej, ponieważ jest on ściśle powiązany z Instrumentem na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Zapewni on, aby reformy stanowiły integralną część odbudowy każdego kraju.
Aby uzyskać dostęp do środków z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, państwa członkowskie przedstawiają krajowy plan odbudowy i zwiększania odporności, w którym co najmniej 37% wydatków przeznacza się na działania w dziedzinie klimatu, a 20% na inwestycje i reformy cyfrowe. Musi on zostać wdrożony do 2026 r.