Z Widokiem na Dolny Śląsk - ile z UE?

Województwo Dolnośląskie to dzisiaj jeden z najszybciej rozwijających się regionów kraju. Polska i Dolny Śląsk aktywnie przygotowują się do wykorzystania środków z funduszy unijnych, jakie napłyną do nas w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej. Władze krajowe i samorządowe opracowują programy, które pomogą skutecznie wykorzystać środki finansowe pochodzące z Unii. Dolny Śląsk planuje przeznaczyć je m.in. rozwój infrastruktury i innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy.

O środkach z funduszy unijnych, jakie zostaną przeznaczone na dalszy rozwój Polski, a w szczególności Dolnego Śląska rozmawiali przedstawiciele władz samorządowych, biznesu, świata nauki i organizacji społecznych podczas debaty, która odbyła się 12 marca 2014 r. w siedzibie Przedstawicielstwa Regionalnego Komisji Europejskiej na ulicy Widok 10 we Wrocławiu. Wśród zaproszonych ekspertów obecni byli: Maciej Zathej, Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, Rafał Szyndlauer z analityk polityczny Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej we Wrocławiu, Marek Pasztetnik, Prezes Zarządu Zachodniej Izby Gospodarczej oraz Jakub Żary, rzecznik prasowy Centrum Edukacji Nieformalnej „Krzywy Komin”. Debatę poprowadził Filip Marczyński – znany wrocławski dziennikarz radiowy.

Konferencję otworzyła Natalia Szczucka, Dyrektor Przedstawicielstwa Regionalnego Komisji Europejskiej w Polsce, która w imieniu gospodarzy przywitała zgromadzonych gości i zaproszonych ekspertów. W przemówieniu otwierającym debatę podkreśliła, że środki z funduszy unijnych, jakie napłyną do Polski do końca bieżącej dekady są prawdopodobnie ostatnią tak dużą pulą pieniędzy, jaką otrzymamy z Unii Europejskiej. Musimy, zatem mądrze wydać te środki, aby za ich pomocą zbudować nowoczesną gospodarkę i dokończyć wielkie inwestycje infrastrukturalne, które rozpoczęliśmy w poprzednich latach. Dyrektor Szczucka podkreśliła też, że napływ środków z funduszy unijnych był jednym z głównych czynników, jaki uchronił polską gospodarkę przed recesją w okresie, kiedy Europę opanował kryzys gospodarczy.

Następnie głos zabrał Jerzy Tutaj, Wicemarszałek i członek zarządu Województwa Dolnośląskiego, który podkreślił ogromną rolę, jaką odgrywają środki pochodzące z Unii Europejskiej w rozwoju Polski i Województwa Dolnośląskiego oraz w zmniejszaniu dysproporcji rozwojowych, jakie dzielą nas od najlepiej rozwiniętych państw europejskich.

Jako pierwszy z zaproszonych ekspertów, temat funduszy unijnych omówił Rafał Szyndlauer. Zaprezentował on ogólne założenia wieloletniej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Na politykę spójności, rolną i rybołówstwo Polska otrzyma w sumie w najbliższych 7 latach ponad 110 mld euro (po przeliczeniu na ceny bieżące z lutego 2014 r.). Najważniejsze cele rozwojowe dla całej Unii Europejskiej zostały określone w strategii Europa 2020. Wśród nich znajdą się: min. rozwój gospodarki oparty na wiedzy i innowacjach, wspieranie efektywnego wykorzystywania zasobów naturalnych, ochrona środowiska naturalnego, wyrównywanie szans różnych grup społecznych sprzyjające tzw. "włączeniu społecznemu", wzrost zatrudnienia oraz usuwanie wąskich gardeł w europejskiej infrastrukturze transportowej i energetycznej – powiedział na wstępie przedstawiciel Komisji Europejskiej.

Na politykę spójności Polska otrzyma do końca bieżącej dekady z funduszy unijnych 82,5 mld euro (po przeliczeniu na ceny bieżące z lutego 2014 r.). Środki te będą przeznaczone na innowacje, rozwój przedsiębiorczości, rozbudowę infrastruktury transportowej i energetycznej, finansowanie badań naukowych, których wyniki będą wdrażane w przemyśle i usługach przyczyniając się tym do rozwoju gospodarki. Duże środki pozyskać będzie można również na rozwój sieci internetowej oraz szeroko rozumianą cyfryzację.

Następnie Rafał Szyndlauer przybliżył słuchaczom sposób podziału i wydatkowania środków z funduszy unijnych przeznaczonych na realizację polityki spójności w Polsce w najbliższych 7 latach. Będą one rozdzielane w ramach programów krajowych zarządzanych centralnie i programów regionalnych zarządzanych przez władze samorządowe poszczególnych województw. Podział tych środków opisany został w tzw. Umowie Partnerstwa.

Przedstawiciel Komisji wyjaśnił uczestnikom spotkania, że umowa ta jest najważniejszym dokumentem krajowym określającym strategię wykorzystania funduszy europejskich na lata 2014-2020. Jest ona ściśle powiązana z wymaganiami stawianymi Polsce przez Komisję Europejską, strategią "Europa 2020" oraz z celami rozwojowymi naszego kraju na najbliższe lata. Dokument ten jest rodzajem kontraktu pomiędzy Polską a Komisją Europejską, w którym nasz kraj wskazuje, w jaki sposób, dzięki funduszom unijnym, chce zrealizować swoje cele rozwojowe. Ostateczny kształt Umowy Partnerstwa, a co za tym idzie zaproponowany w niej podział środków z funduszy unijnych musi jeszcze zostać zatwierdzony przez Komisję Europejską. Obecnie polski rząd prowadzi negocjacje z Komisją Europejską w tej sprawie. Powinny się one zakończyć przed końcem kadencji obecnej Komisji.

Następnie ekspertem, który zabrał głos w debacie był Maciej Zathej, który szczegółowo omówił założenia Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2014-2020. Program ten będzie finansowany ze środków pochodzących Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (projekty twarde np. budowa infrastruktury) oraz z Europejskiego Funduszu Społecznego (projekty miękkie np. szkolenia zawodowe dla bezrobotnych). W programie tym wyodrębnionych zostało 11 osi priorytetowych.

Trzeci z prelegentów, Jakub Żary, opowiedział natomiast o tym jak w praktyce wygląda wykorzystanie pieniędzy pochodzących z Unii Europejskiej. Jako przykład posłużyły mu działania Centrum Edukacji Nieformalnej „Krzywy Komin" we Wrocławiu, którego powstanie zostało sfinansowane ze środków pochodzących z funduszy unijnych. W placówce tej działania edukacyjne podzielone są na takie sekcje jak meble (tapicerstwo, design), pracownia ubioru (kurs projektowo-wykonawczy), pracownia druku (prace redakcyjne i graficzno-wykonawcze), pracownia audiowizualna (kurs animacji 3D), design biznesu (tworzenie biznesu, łączenie biznesmenów). Jakub Żary podkreślił, żebez wsparcia finansowego ze strony Unii Europejskiej niemożliwe byłoby powstanie tego centrum, którego działalność cieszy ogromną popularnością wśród mieszkańców Wrocławia.

Na koniec Marek Pasztetnik zaprezentował spojrzenie dolnośląskich przedsiębiorców na temat możliwości wykorzystania środków z funduszy unijnych w najbliższych latach. Jako koniczny element dalszych działań uznał prowadzenie stałego dialogu pomiędzy przedsiębiorcami i światem nauki, tak by wyniki badań naukowców znajdowały zastosowanie w przemyśle i usługach oraz przekładały się na rozwój gospodarczy. Jego zdaniem, fundusze unijne muszą zostać z czasem zastąpione przez środki pochodzące od prywatnych przedsiębiorców, którzy będą realizować ważne inwestycje publiczne w ramach tzw. partnerstwa publiczo-prywatnego. Postulował on też nawiązanie bliższej współpracy władz państwowych i samorządowych z prywatnymi przedsiębiorcami. Jako szczególnie aktualny problem wskazał np. brak podziału ryzyka pomiędzy państwo a przedsiębiorcę przy finansowaniu inwestycji publicznych realizowanych w ramach partnerstwa publiczo-prywatnego. Dziś całe ryzyko biznesowe przy takich inwestycjach spada na barki przedsiębiorców.

Ostatnia część debaty została przeznaczona debatę z udziałem zgromadzonej publiczności. Goście zadawali pytania dotyczące przejrzystości procedur finansowania projektów realizowanych przy wsparciu funduszy unijnych, współpracę pomiędzy firmami polskimi i zagranicznymi, zasadność powiązania biznesu z nauką i wiele innych.