TAK dla CETA!

Umowa przyniesie korzyści dużym i małym eksporterom oraz stworzy nowe możliwości dla europejskich i kanadyjskich przedsiębiorstw i ich pracowników, jak również dla konsumentów. Zniesione zostaną prawie wszystkie cła przywozowe (99 proc.), dzięki czemu europejscy eksporterzy produktów przemysłowych i rolnych zaoszczędzą rocznie ponad 500 mln euro. CETA – dotychczas najbardziej dopracowana i postępowa umowa handlowa UE – jest przełomowym porozumieniem określającym standardy dla przyszłych umów. Obejmuje najbardziej ambitne rozdziały – kiedykolwiek uzgodnione w dwustronnej umowie handlowej – dotyczące zrównoważonego rozwoju, pracy i środowiska. CETA nie tylko przyczyni się do ożywienia handlu i działalności gospodarczej, ale również do rozpowszechniania i ochrony wspólnych wartości.

Unijna komisarz ds. handlu Cecilia Malmström stwierdziła: Możemy kształtować globalizację w ten właśnie sposób – za pośrednictwem postępowych i nowoczesnych umów handlowych, które chronią nasze wartości i określają nowe standardy handlu światowego. Dzięki naszej umowie z Kanadą tworzymy powiązania z jednym z naszych najbliższych sprzymierzeńców, a tym samym wpływamy realnie na naszych eksporterów, przedsiębiorców i pracowników. Handel po prostu tak działa, a my wiemy o tym z doświadczenia. Kiedy pozbędziemy się niepotrzebnych kosztów i zbędnej biurokracji po obu stronach, podmioty gospodarcze wejdą na nowe rynki i zatrudnią więcej osób.

Podpisanie umowy wyeliminuje również ograniczenia w dostępie do zamówień publicznych i umożliwi przedsiębiorstwom unijnym ubieganie się o zamówienia publiczne – na szczeblu federalnym, jak również w kanadyjskich prowincjach, regionach i miastach. Podpisanie CETA otworzy rynek usług, a tym samym ułatwi profesjonalistom takim jak inżynierowie, księgowi i architekci wykonywanie zawodu w Kanadzie. Kanada uznaje również szczególny status unijnych oznaczeń geograficznych, a tym samym zgadza się na ochronę w Kanadzie wykazu ponad 140 europejskich produktów takich jak szynka parmeńska i Schwarzwälder Schinken. W odniesieniu do szeregu produktów będzie obowiązywać mniej wymogów administracyjnych – po obu stronach Atlantyku nie będzie się stosować wymogu podwójnego badania – co przyniesie korzyści szczególnie małym przedsiębiorstwom.

Jakie postanowienia znajdują się w tekście umowy?

Kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa stwarza nowe możliwości dla rolników i producentów żywności, przy jednoczesnej ochronie wrażliwych obszarów unijnych. Możliwości zbytu niektórych produktów na unijnych rynkach są ograniczone i wyselekcjonowane oraz wyrównane przez możliwości zbytu na rynkach kanadyjskich pozwalające na realizację ważnych europejskich interesów eksportowych w odniesieniu do serów, wina, alkoholu, owoców i warzyw, produktów przetworzonych i oznaczeń geograficznych.

Umowa poprawi europejski dostęp do usług morskich w Kanadzie i ochroni jedyne w swoim rodzaju europejskie produkty rolne, tak zwane oznaczenia geograficzne.

Z umowy tej skorzysta również 500 mln konsumentów europejskich. Umowa zapewnia konsumentom większy wybór, przy jednoczesnym utrzymaniu standardów jakości, ponieważ jedynie produkty i usługi, które są w pełni dostosowane do wszystkich unijnych regulacji, mogą zostać wprowadzone na rynek unijny. Oznacza to, że CETA nie zmieni sposobu, w jaki UE reguluje bezpieczeństwo żywności, w tym kwestie dotyczące produktów GMO lub wołowiny z hodowli opartej na stosowaniu hormonów.

Obecna forma rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem w wielu dwustronnych umowach handlowych wynegocjowanych przez rządy unijne została zastąpiona nowym i udoskonalonym systemem sądów ds. inwestycji. Nowy mechanizm będzie publiczny i nie będzie się opierał na sądach ad hoc. Reforma oznacza, że inwestorzy w nielicznych przypadkach mogą być chronieni przed dyskryminacją, ale w sposób, który nie pozostawia miejsca na wątpliwości co do prawa państw do wprowadzania regulacji w interesie publicznym.

Procedury stosowane w sądzie ds. inwestycji będą przejrzyste, a jego sędziowie zostaną wskazani przez UE i Kanadę. Komisja jest zobowiązana do zakończenia i udoskonalenia reformy rozstrzygania sporów inwestycyjnych, przy czym dyskusje, które odbywały się w ostatnich dniach i tygodniach, pomogły wypracować to zobowiązanie.

Państwa członkowskie będą nadal świadczyć usługi publiczne, takie jak opieka zdrowotna i kształcenie w sposób, który uznają za stosowny. Ta kwestia oraz inne zagadnienia zostały wyjaśnione we wspólnym instrumencie interpretacyjnym, który będzie miał moc prawną oraz który w jasny i jednoznaczny sposób przedstawi treść szeregu postanowień CETA uzgodnionych przez Kanadę i Unię Europejską.

Kontekst i dalsze kroki

Po podpisaniu umowy Parlament Europejski musi wyrazić zgodę na to, by weszła ona tymczasowo w życie. Tymczasowe stosowanie umowy, z chwilą jej zatwierdzenia przez państwa członkowskie w Radzie i przez Parlament Europejski, pozwoli europejskim przedsiębiorcom i konsumentom na skorzystanie z umowy na wczesnym etapie.

System sądów ds. inwestycji jest nową koncepcją w umowach handlowych, a debata publiczna na ten temat nie zakończyła się jeszcze w wielu państwach; zgodnie z wolą państw członkowskich UE – popieranych przez Komisję – system ten nie będzie używany w czasie tymczasowego stosowania CETA. Oznacza to, że będzie on stosowany po ratyfikacji umowy przez wszystkie państwa członkowskie.

W tym czasie Komisja i Kanada podejmą działania w celu wypracowania niektórych szczegółowych rozwiązań nowego systemu, takich jak wybór sędziów, dostęp mniejszych przedsiębiorstw do nowego systemu i mechanizm odwoławczy.

Istnieją jednoznaczne dowody na to, że umowy wolnego handlu ożywiają europejski wzrost i tworzenie miejsc pracy. Na przykład od chwili wejścia w życie umowy UE-Korea w 2011 r. eksport UE do Korei Południowej wzrósł o ponad 55 proc. Eksport niektórych produktów rolnych wzrósł o 70 proc., a sprzedaż samochodów przez UE w Korei Południowej w okresie pięciu lat wzrosła trzykrotnie. Umowę z Koreą stosowano tymczasowo w czasie procesu jej ratyfikacji.

Średnio każdy dodatkowy mld euro z eksportu wspiera 15 000 miejsc pracy w UE. Od eksportu zależy 31 mln miejsc pracy w Europie.

Dodatkowe informacje:

Informacje szczegółowe

Data publikacji: 31 października 2016
Autor: Przedstawicielstwo w Polsce