Migracja: rekordowy miesiąc relokacji

Dzięki zobowiązaniom i regularnym transferom prawie wszystkich państw członkowskich w czerwcu osiągnięto rekordowy poziom relokacji (ponad 2 tys. osób relokowano z Grecji i prawie 1 tys. osób z Włoch), zatem relokacja wszystkich kwalifikujących się osób przed wrześniem jest wykonalna. Konieczne są jednak dalsze wysiłki w celu przyspieszenia transferów z Włoch, zwłaszcza w związku z obecną sytuację w środkowej części Morza Śródziemnego. Tymczasem nadal odnotowuje się istotne postępy w zakresie przesiedleń i Komisja rozpoczęła nową procedurę składania zobowiązań, które mają zapewnić przesiedlenie najbardziej potrzebujących pomocy osób z Libii, Egiptu, Nigru, Etiopii i Sudanu i kontynuację przesiedleń z Turcji.

Komisarz UE ds. migracji Dimitris Avramopoulos stwierdził: - Patrząc na osiągnięte dotychczas wyniki, jedno jest jasne: jeśli istnieje polityczna wola, relokacja działa. Teraz musimy dokonać ostatniego kroku, żeby osiągnąć nasz wspólny cel polegający na relokacji do września zdecydowanej większości uprawnionych do tego osób ubiegających się azyl przebywających w Grecji i we Włoszech. W szczególności Włochy są pod ogromną presją, dlatego wzywam wszystkie państwa członkowskie, by wzmogły swoje wysiłki związane z relokacją z Włoch. UE nie pozostawi krajów posiadających granicę zewnętrzną samych sobie, a Komisja będzie nadal czuwać nad tym, by wszystkie państwa członkowskie wypełniły swoje zobowiązania prawne w zakresie relokacji.

Równocześnie Komisja podejmuje dalsze działania związane z postępowaniem w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Republice Czeskiej, Węgrom i Polsce, które nie wypełniają swoich zobowiązań prawnych w zakresie relokacji (zob. komunikat prasowy).

Relokacja

Tempo relokacji w ostatnich miesiącach nadal wzrasta, a od listopada 2016 r. do czerwca 2017 r. (kiedy to odnotowano nowy miesięczny rekord ponad 3 tys. transferów) przeprowadzano transfery ponad 1 tys. osób miesięcznie. Według stanu na dzień 24 lipca łącznie relokowano 24 676 osób (16 803 z Grecji i 7 873 z Włoch).

Konieczne są dalsze nieprzerwane wysiłki, gdyż obecnie około 4 800 kandydatów oczekuje na relokację z Grecji – przy czym liczba ta przypuszczalnie ulegnie zwiększeniu do 6 800 osób – a kolejni uprawnieni kandydaci nadal przybywają do Włoch. Włochy wciąż muszą w trybie pilnym zarejestrować w systemie kwalifikujące się osoby przybyłe w 2016 r. i w pierwszej połowie 2017 r. Dotyczy to w szczególności około 25 tys. Erytrejczyków, którzy przybyli do Włoch od początku 2016 r., lecz z których jedynie 10 tys. zostało zakwalifikowanych do relokacji. Jak wskazano w planie działania Komisji w celu wsparcia Włoch, władze włoskie powinny jak najszybciej zarejestrować wszystkich Erytrejczyków przebywających obecnie w tym kraju i scentralizować procedurę relokacji w specjalnych ośrodkach. Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) wspiera wysiłki podejmowane przez władze włoskie, przeprowadzając internetową kampanię informacyjną w celu zidentyfikowania wszystkich potencjalnych wnioskodawców.

W tej końcowej fazie bardzo istotne jest, by państwa członkowskie przyspieszyły relokację i złożyły wystarczające zobowiązania, które umożliwią relokację wszystkich uprawnionych wnioskodawców, w tym tych, którzy mogą potencjalnie przybyć do dnia 26 września. W każdym razie obowiązek prawny państw członkowskich dotyczący relokacji nie ustanie z końcem września. Decyzje Rady w sprawie relokacji mają zastosowanie do wszystkich osób przybywających do Grecji lub Włoch do dnia 26 września 2017 r., kwalifikujący się zaś wnioskodawcy muszą być relokowani w rozsądnym terminie po tej dacie.

Szereg państw członkowskich prawie w całości wywiązało się już ze swoich obowiązków w zakresie relokacji: Malta, Łotwa, a także Norwegia – państwo stowarzyszone w ramach Schengen, które dobrowolnie uczestniczy w tym programie – dokonały już pełnej relokacji przydzielonych im osób przebywających w Grecji, a Szwecja, która rozpoczęła relokację dopiero w czerwcu, dokonała relokacji prawie 60 proc. przydzielonych jej osób. Ponadto Komisja z zadowoleniem przyjmuje niedawno ogłoszone przez Hiszpanię zwiększenie miesięcznych zobowiązań tego kraju oraz zapowiedziane przez Niemcy przyspieszenie tempa transferów.

Przesiedlenia

Ogólnie rzecz biorąc przesiedlenia postępują sprawnie – przeprowadzono już ponad trzy czwarte (17 179) z 22 504 przesiedleń uzgodnionych w lipcu 2015 r. Szereg państw członkowskich o wysokich przydziałach wypełniło już swoje zobowiązania w zakresie przesiedleń wynikające z konkluzji z lipca 2015 r. lub jest bardzo blisko tego celu, a większość wysiłków koncentruje się obecnie na przesiedleniach na podstawie oświadczenia UE-Turcja. Niemniej jednak wysiłki w zakresie przesiedleń na podstawie tego oświadczenia są niejednolite, gdyż w szeregu państw członkowskich nie przesiedlono jeszcze choćby jednej osoby.

Przesiedlenia z Turcji nadal stale rosną. Od 14 czerwca kolejne 1552 syryjskich uchodźców zostało przesiedlonych z Turcji do państw członkowskich UE. Całkowita liczba przesiedleń na podstawie wspomnianego oświadczenia wynosi obecnie 7806. Jednocześnie postępują negocjacje między państwami uczestniczącymi a Turcją w sprawie standardowych procedur operacyjnych w ramach programu dobrowolnego przyjmowania ze względów humanitarnych, a celem jest jak najszybsze ich uzgodnienie.

4 lipca Komisja zwróciła się do państw członkowskich o przedstawienie nowych zobowiązań w zakresie przesiedleń na 2018 r., które będą wspierane finansowo przez Komisję. Celem tej procedury składania zobowiązań jest wypełnienie luki między trwającymi obecnie programami przesiedleń i przyjęciem wniosku Komisji w sprawie nowych ram w zakresie przesiedleń, nad którymi toczą się obecnie dyskusje legislacyjne. Zgodnie z planem działania w celu wsparcia Włoch i z myślą o ograniczeniu presji migracyjnej na Libię, ratowania życia i zapewnienia alternatyw dla niebezpiecznych tras nielegalnej migracji państwa członkowskie zostały poproszone o skupienie się konkretnie na przesiedleniach z Libii, Egiptu, Nigru, Etiopii i Sudanu, przy kontynuacji przesiedleń z Turcji. Komisja przeznaczyła 377,5 mln EUR na przesiedlenia w 2018 r. i kwota ta może zapewnić wsparcie dla przesiedlenia co najmniej 37 750 osób wymagających ochrony międzynarodowej (10 000 EUR na osobę).

Kontekst

Tymczasowy mechanizm relokacji w sytuacjach nadzwyczajnych został ustanowiony w dwóch decyzjach Rady z września 2015 r., w których państwa członkowskie zobowiązały się, że relokują z Włoch i Grecji osoby wymagające ochrony międzynarodowej.

8 czerwca 2015 r. Komisja zaproponowała europejski program przesiedleń. Na tej podstawie 20 lipca 2015 r. państwa członkowskie uzgodniły, że przesiedlą 22 504 osoby ewidentnie wymagające ochrony międzynarodowej.

Oświadczenie UE–Turcja z 18 marca 2016 r. zakłada, że każdej readmisji obywatela Syrii odesłanego z wysp greckich do Turcji towarzyszyć będzie przesiedlenie innego Syryjczyka z Turcji do państw członkowskich UE. Zasada ta obowiązuje od 4 kwietnia 2016 r. Pierwszeństwo mają migranci, którzy nie próbowali wcześniej nielegalnie dostać się na terytorium UE.

W dniu 13 lipca 2016 r. Komisja zaproponowała stałe ramy UE w zakresie przesiedleń w celu ustanowienia wspólnego zbioru standardowych procedur selekcji i wspólnego statusu ochrony, usprawniających europejskie działania w zakresie przesiedleń.

Dodatkowe informacje

• Komunikat: Dwunaste sprawozdanie w sprawie relokacji i przesiedleń
• Załącznik 1: Relokacje z Grecji
• Załącznik 2: Relokacje z Włoch
• Załącznik 3: Relokacje z Włoch i Grecji
• Załącznik 4: Przesiedlenia – aktualna sytuacja
• Arkusz informacyjny: Relokacja i przesiedlenia
• Arkusz informacyjny: Zarządzanie kryzysem uchodźczym: Unijne wsparcie finansowe dla Grecji
• Europejski program w zakresie migracji
• Decyzja Rady w sprawie relokacji 40 000 osób z Włoch i Grecji
• Decyzja Rady w sprawie relokacji 120 000 osób z Włoch i Grecji
• Decyzja Rady (UE) 2016/1754 z dnia 29 września 2016 r. zmieniająca decyzję (UE) 2015/1601 ustanawiającą środki tymczasowe w obszarze ochrony międzynarodowej na rzecz Włoch i Grecji
• Konkluzje Rady w sprawie przesiedlenia 20 000 osób wymagających ochrony międzynarodowej
• Oświadczenie UE-Turcja z dnia 18 marca 2016 r.