Gospodarka społeczna

Komisja sugeruje konkretne środki mające na celu wspieranie gospodarki społecznej, gdzie priorytetem jest człowiek, a kwestie społeczne i środowiskowe mają duże znaczenie.

Komisja rekomenduje konkretne środki mające na celu wsparcie gospodarki społecznej, w której bardziej niż zysk liczą się ludzie, kwestie społeczne i środowiskowe. W Europie istnieje 2,8 mln podmiotów gospodarki społecznej zatrudniających w sumie 13,6 mln osób. Odpowiadają one na najistotniejsze wyzwania stojące przed naszymi społeczeństwami. Obejmują różne sektory, od usług socjalnych i opiekuńczych po mieszkalnictwo, rekreację i przystępną cenowo energię. Wśród nich są spółdzielnie, fundusze wspólnego inwestowania, stowarzyszenia nienastawione na zysk, fundacje i przedsiębiorstwa społeczne.

Wnioski mają na celu stworzenie korzystnych warunków dla rozwoju organizacji gospodarki społecznej oraz podnoszenia świadomości na temat ich potencjału, w szczególności w zakresie tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy, wspierania innowacji i włączenia społecznego.

W nawiązaniu do planu działania na rzecz gospodarki społecznej z 2021 r. Komisja przedstawia dziś:

• wniosek dotyczący zalecenia Rady dla państw członkowskich w sprawie opracowywania i wdrażania strategii gospodarki społecznej;
• portal gospodarki społecznej – stronę internetową punktu kompleksowej obsługi, która dostarcza organizacjom gospodarki społecznej informacji na temat finansowania unijnego, możliwości szkoleniowych i innych.

Nowy impuls do promowania gospodarki społecznej

Pomimo swojego wkładu w społeczeństwo organizacje gospodarki społecznej często napotykają przeszkody w rozwijaniu i poszerzaniu swojej działalności ze względu na brak zrozumienia i uznania ich modeli biznesowych. Aby sprostać tym wyzwaniom, w proponowanym zaleceniu Rady wzywa się państwa członkowskie do opracowania kompleksowych strategii na rzecz gospodarki społecznej w celu promowania środowiska sprzyjającego gospodarce społecznej we wszystkich istotnych obszarach poprzez dostosowanie ram politycznych i prawnych. Strategie mają wspierać tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy, pobudzać lokalne gospodarki oraz wzmacniać spójność społeczną i terytorialną.

Na przykład Komisja proponuje środki mające na celu:

• opracowanie polityki rynku pracy wspierającej pracowników przedsiębiorstw społecznych (np. poprzez szkolenia), promującej przedsiębiorczość społeczną oraz zapewniającej sprawiedliwe warunki pracy poprzez dialog społeczny i rokowania zbiorowe;
• uznanie roli gospodarki społecznej we włączeniu społecznym, np. w zapewnianiu dostępnych i wysokiej jakości usług socjalnych i opiekuńczych oraz mieszkań, zwłaszcza dla grup w niekorzystnej sytuacji;
• poprawę dostępu do finansowania publicznego i prywatnego, w tym do funduszy UE;
• umożliwienie dostępu do możliwości rynkowych i zamówień publicznych;
• wykorzystanie możliwości oferowanych przez zasady pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki społecznej, w tym przepisów dotyczących pomocy na rozpoczęcie działalności, reintegracji pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz wsparcia lokalnej infrastruktury;
• zapewnienie, aby systemy podatkowe wspierały gospodarkę społeczną poprzez uproszczenie procedur administracyjnych i rozważenie odpowiednio opracowanych zachęt podatkowych; 
• podnoszenie świadomości na temat gospodarki społecznej i jej wkładu, w szczególności poprzez badania i dane.

Ponadto Komisja zaleca również państwom członkowskim optymalne wykorzystanie dostępnych funduszy UE, takich jak Europejski Fundusz Społeczny Plus, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i InvestEU, aby pomóc państwom członkowskim w promowaniu gospodarki społecznej. Komisja może również zapewnić dalsze wsparcie poprzez gromadzenie danych i prowadzenie badań nad gospodarką społeczną w UE.

Punkt kompleksowej obsługi w zakresie wsparcia gospodarki społecznej

W ramach dzisiejszych wniosków Komisja uruchamia również portal gospodarki społecznej – stanowiącą narzędzie budowania zdolności stronę internetową punktu kompleksowej obsługi, która dostarcza podmiotom gospodarki społecznej informacji na temat finansowania unijnego, możliwości szkoleniowych, wydarzeń, informacji dotyczących poszczególnych krajów oraz tego, gdzie można pozyskać dodatkowe zasoby.  

Co dalej?

Państwa członkowskie omówią wniosek Komisji dotyczący zalecenia Rady z myślą o jego przyjęciu przez Radę. Po przyjęciu wniosku zachęca się państwa członkowskie do przyjęcia lub aktualizacji ich strategii gospodarki społecznej w ciągu 18 miesięcy. Państwom członkowskim zaleca się również utworzenie punktu kompleksowej obsługi gospodarki społecznej, utworzenie lokalnych lub regionalnych punktów kontaktowych pełniących funkcję „ambasadorów gospodarki społecznej” oraz wyznaczenie koordynatorów ds. gospodarki społecznej w instytucjach krajowych w celu zapewnienia spójności wszystkich strategii politycznych.

Komisja będzie monitorować wdrażanie strategii poprzez regularne konsultacje z państwami członkowskimi za pośrednictwem Komitetu ds. Zatrudnienia i Komitetu Ochrony Socjalnej.

Kontekst

W grudniu 2021 r. Komisja przedstawiła plan działania na rzecz gospodarki społecznej, który ma przyczynić się do rozwoju gospodarki społecznej i pełnego wykorzystania jej potencjału. Nowy wniosek dotyczący zalecenia Rady i portal gospodarki społecznej to dwa działania zapowiedziane w planie. Kolejnym działaniem była zainicjowana w marcu bieżącego roku Akademia Polityki na rzecz Przedsiębiorczości Młodzieży UE-OECD (YEPA). Jej celem jest sprostanie wyzwaniom, przed którymi stoją młodzi przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą, takim jak dostęp do finansowania i umiejętności, potwierdzone również w niedawnym badaniu Eurobarometru.

Ponadto, zgodnie z programem prac Komisji, Komisja zaproponuje jeszcze w tym roku inicjatywę transgraniczną dotyczącą stowarzyszeń, aby umożliwić im pełne korzystanie z jednolitego rynku. Ponadto Komisja publikuje dziś dwa dokumenty robocze służb Komisji mające na celu poprawę zrozumienia odpowiednich przepisów podatkowych dla podmiotów gospodarki społecznej i darowizn transgranicznych przeznaczonych na inicjatywy pożytku publicznego.

Organizacje gospodarki społecznej odgrywają kluczową rolę w stawianiu czoła wyzwaniom społecznym i promowaniu sprawiedliwych warunków pracy poprzez angażowanie pracowników w proces decyzyjny i zarządzanie. Stwarzają one również możliwości dla niedostatecznie reprezentowanych grup, takich jak kobiety i młodzież, oraz przyczyniają się do sprawiedliwej i sprzyjającej włączeniu społecznemu transformacji cyfrowej i ekologicznej.

Gospodarka społeczna pomaga osiągnąć cele Planu działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych i główne cele na 2030 r. zatwierdzone przez państwa członkowskie UE, polegające na zapewnieniu zatrudnienia co najmniej 78 proc. osób w wieku 20–64 lat, szkoleń dla co najmniej co najmniej 60 proc. osób oraz wyprowadzenia co najmniej 15 mln osób z ubóstwa lub wykluczenia społecznego. Pakiet dotyczący gospodarki społecznej przyczynia się również do realizacji Europejskiego Roku Umiejętności poprzez zachęcanie do rozwoju umiejętności w sektorze gospodarki społecznej.

Więcej Informacji

Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie opracowania warunków ramowych gospodarki społecznej

Dokument roboczy służb Komisji: Odpowiednie ramy opodatkowania podmiotów gospodarki społecznej

Dokument roboczy służb Komisji: Niedyskryminacyjne opodatkowanie organizacji charytatywnych i ich darczyńców: zasady wynikające z orzecznictwa Unii

Zestawienie informacji

Strona internetowa portalu gospodarki społecznej

Strona internetowa planu działania na rzecz gospodarki społecznej

Pytania i odpowiedzi: Plan działania na rzecz gospodarki społecznej.

Europejski Rok Umiejętności

Zamów bezpłatny elektroniczny biuletyn informacyjny Komisji Europejskiej na temat zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego

Cytat(y)

Europejska gospodarka społeczna jest katalizatorem pozytywnych i integracyjnych zmian w naszych społeczeństwach. Ma ona również znaczny niewykorzystany potencjał gospodarczy, w szczególności w zakresie ułatwiania rozpoczynania działalności i zwiększania skali przedsiębiorstw w celu pobudzenia innowacji społecznych. Przedstawione dziś wnioski pomogą państwom członkowskim stworzyć warunki sprzyjające rozwojowi sektora, zwiększając jego widoczność i promując innowacje w tak różnorodnych obszarach jak opieka zdrowotna i rekreacja. Zapewnią one możliwości dla grup niedostatecznie reprezentowanych na rynku pracy, takich jak kobiety i młodzież. W ten sposób możemy budować silną, opartą na umiejętnościach gospodarkę społeczną, która może odegrać swoją rolę w tworzeniu wysokiej jakości miejsc pracy, a także w ograniczaniu ubóstwa i wykluczenia społecznego.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom - 13/06/2023

 

Podmioty gospodarki społecznej odgrywają kluczową rolę w naszych gospodarkach i społeczeństwach, od gospodarki o obiegu zamkniętym po usługi społeczne. Wniosek dotyczący zalecenia Rady ma na celu usunięcie przeszkód oraz ułatwienie podmiotom gospodarki społecznej rozpoczynania działalności, zwiększania jej skali i wywierania jeszcze większego wpływu na społeczeństwo.

Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych - 13/06/2023