SURE - ochrona miejsc pracy i pracowników

W sprawozdaniu końcowym dotyczącym SURE potwierdzono, że instrument ten miał kluczowe znaczenie dla łagodzenia skutków pandemii i wspierania odbudowy.

SURE był skuteczną zachętą dla państw członkowskich do wprowadzenia szeroko zakrojonych i ambitnych mechanizmów zmniejszonego wymiaru czasu pracy i podobnych środków na szczeblu krajowym. Umożliwiły one przedsiębiorstwom zatrzymanie pracowników i umiejętności oraz wspierały osoby samozatrudnione.

Z opublikowanego dziś końcowego sprawozdania półrocznego na temat wdrażania i wpływu SURE wynika, że instrument ten miał kluczowe znaczenie zarówno dla łagodzenia skutków pandemii w 2020 r., jak i dla ułatwienia szybkiego ożywienia gospodarczego w roku 2021 r. Było ono szybsze niż w przypadku poprzednich kryzysów. SURE – europejski instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej – działał do 31 grudnia 2022 r.

Pomoc finansową w ramach SURE w łącznej kwocie 98,4 mld euro otrzymało w sumie 19 państw członkowskich (tj. Belgia, Bułgaria, Cypr, Estonia, Grecja, Hiszpania, Chorwacja, Węgry, Irlandia, Włochy, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Słowacja i Czechy). Wypłacono zatem kwotę zbliżoną do maksymalnej puli środków SURE wynoszącej 100 mld euro. Środki te obejmowały dodatkową pomoc finansową w wysokości 5 mld euro, którą przyznano ośmiu państwom członkowskim jesienią 2022 r. W pierwszych miesiącach 2023 r. nadal uważnie monitorowano sytuację, aby zapewnić absorpcję całej pomocy finansowej w ramach SURE. Absorpcja ta została teraz potwierdzona.

Aby sfinansować instrument SURE, Komisja wyemitowała obligacje społeczne w imieniu UE, stając się największym na świecie emitentem obligacji społecznych.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała: SURE to Unia Europejska w swoim najlepszym wydaniu: program ten pomógł uratować miliony miejsc pracy podczas pandemii COVID-19 i, co ważne, wsparł przedsiębiorstwa UE w zatrzymaniu siły roboczej. Wytyczył drogę unijnemu planowi odbudowy NextGenerationEU, który w bezprecedensowy sposób zapewnił udaną i jednolitą reakcję gospodarczą Europy na kryzys.

Główne wnioski ze sprawozdania:

W 2020 r.:

• krajowe środki wsparcia polityki skutecznie chroniły około 1,5 mln osób przed bezrobociem, przy czym w sprawozdaniu przedstawiono nowe symulacje ilustracyjne, z których wynika, że systemy finansowane w ramach SURE zapewniły znaczną część tego pozytywnego wpływu.
• SURE wsparł prawie jedną trzecią całkowitej liczby zatrudnionych (około 31,5 mln pracowników i osób samozatrudnionych) oraz ponad jedną czwartą przedsiębiorstw (przeszło 2,5 mln) w 19 państwach członkowskich będących beneficjentami.
• MŚP były głównymi beneficjentami wsparcia w ramach SURE.
• Sektorami, które otrzymały największe wsparcie, były usługi o dużym natężeniu kontaktów (zakwaterowanie i usługi gastronomiczne, handel hurtowy i detaliczny) oraz przetwórstwo przemysłowe.

W 2021 r.:

• SURE nadal chronił zatrudnienie, zwłaszcza w pierwszej połowie roku, kiedy pandemia nadal wywoływała bardzo poważne skutki. Ze środków instrumentu wspierano około 9 mln osób (15% całkowitej liczby zatrudnionych) i ponad 900 tys. przedsiębiorstw (15% ich ogólnej liczby) w 15 państwach członkowskich będących beneficjentami, które skorzystały z SURE w 2021 r.

W 2022 r.:

• Wyraźnie znoszono krajowe środki wsparcia. W czterech państwach członkowskich, które przedłużyły obowiązywanie środków do początku 2022 r., nadal udzielano wsparcia w ramach SURE 350 tys. osób i 40 tys. przedsiębiorstw.

Aktualna sytuacja:

• Wszystkie środki publiczne w ramach SURE zostały już wykorzystane.
• Prawie połowę całkowitych wydatków przeznaczono na mechanizmy zmniejszonego wymiaru czasu pracy, a prawie jedną trzecią – na podobne środki dla osób samozatrudnionych. 12% środków pomocowych stanowiły systemy dopłat do wynagrodzeń i inne podobne instrumenty, natomiast pozostałe 5% przeznaczono na środki ochrony zdrowia, w tym środki zapobiegania COVID-19, dodatkowe koszty związane z rekrutacją i wsparciem pracowników służby zdrowia oraz zakup sprzętu medycznego i leków, w tym szczepionek.
• Szacuje się, że dzięki wysokiemu ratingowi kredytowemu UE państwa członkowskie korzystające z SURE zaoszczędziły około 9 mld euro na kosztach odsetek. Zwiększa to pozytywny wpływ na sytuację społeczną i wyniki w zakresie zatrudnienia.

Kontekst

SURE był kluczowym elementem kompleksowej strategii UE na rzecz ochrony miejsc pracy i pracowników w odpowiedzi na pandemię koronawirusa. Dzięki SURE zapewniono państwom członkowskim unijne wsparcie finansowe w formie pożyczek udzielanych na korzystnych warunkach. Środki te zostały przeznaczone na finansowanie krajowych mechanizmów zmniejszonego wymiaru czasu pracy oraz podobnych środków – zwłaszcza dla osób samozatrudnionych – a także środków ochrony zdrowia.

Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia SURE 2 kwietnia 2020 r., w ramach wstępnej reakcji UE na pandemię. Rada przyjęła wniosek 19 maja 2020 r., dając wyraźny sygnał solidarności europejskiej. Instrument stał się dostępny 22 września 2020 r., po podpisaniu przez wszystkie państwa członkowskie umów gwarancyjnych Pierwsza wypłata nastąpiła pięć tygodni później.

Cała pomoc finansowa przyznana w ramach SURE została już wypłacona i wykorzystana. Nie może zatem już zostać przyznana żadna dalsza pomoc finansowa. Dzisiejsze piąte sprawozdanie półroczne w sprawie SURE jest zatem również końcowym sprawozdaniem monitorującym dotyczącym SURE. Komisja będzie nadal monitorować spłatę pożyczek do czasu spłaty wszystkich środków.

W celu sfinansowania SURE Komisja wyemitowała obligacje społeczne i wykorzystała wpływy z emisji do udzielania pożyczek państwom członkowskim korzystającym z instrumentu. Udzielanie pożyczek w ramach programu SURE miało zasadnicze znaczenie dla odegrania przez UE roli zbliżonej do emitenta długu państwowego na dużą skalę. Sprawozdanie w sprawie SURE obejmuje również dane sprawozdawcze wymagane na podstawie ram prawnych dotyczących unijnych obligacji społecznych. Obszerniejsze informacje o tych obligacjach, pełen przegląd środków pozyskanych w ramach poszczególnych emisji oraz wykaz państw członkowskich korzystających z instrumentu jest dostępny na specjalnej stronie internetowej.

Więcej informacji:

Piąte sprawozdanie półroczne z wdrażania instrumentu SURE

Strona internetowa SURE

Zestawienie informacji na temat SURE

Rozporządzenie w sprawie SURE

UE jako pożyczkobiorca

Cytat(y)

SURE to Unia Europejska w swoim najlepszym wydaniu: program ten pomógł uratować miliony miejsc pracy podczas pandemii COVID-19 i, co ważne, wsparł przedsiębiorstwa UE w zatrzymaniu siły roboczej. Wytyczył drogę unijnemu planowi odbudowy NextGenerationEU, który w bezprecedensowy sposób zapewnił udaną i jednolitą reakcję gospodarczą Europy na kryzys.

Ursula von der Leyen, President of the European Commission - 02/06/2023

 

Dzięki programowi SURE, który wspierał pracowników i przedsiębiorstwa w Europie, udało nam się złagodzić katastrofalne skutki pandemii COVID-19. W najtrudniejszych miesiącach kryzysu ten wyjątkowy środek zapewnił dochód umożliwiający przetrwanie milionom pracowników i wielu tysiącom przedsiębiorstw, pomagając im zatrzymać pracowników. Działanie SURE jako tymczasowa siatka bezpieczeństwa socjalnego dobiegło już końca, ale, jak potwierdzono w dzisiejszym sprawozdaniu końcowym, pozostawia on niezwykle pozytywną spuściznę. W czasach ogromnych trudności SURE był prawdziwym sukcesem UE, udzielając szybkiej pomocy, kiedy było to najbardziej potrzebne, a także stanowiąc podstawę ożywienia gospodarczego w Unii po pandemii. To znakomity przykład solidarności europejskiej w najlepszym wydaniu.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom - 02/06/2023

 

SURE był nie tylko kluczowym instrumentem wzmacniania odporności UE w odpowiedzi na pandemię koronawirusa dzięki wsparciu ponad 30 mln osób i 2,5 mln przedsiębiorstw w 19 różnych państwach członkowskich. Miał również zasadnicze znaczenie dla odegrania przez UE roli zbliżonej do emitenta długu państwowego na dużą skalę. Wprowadzając wspólne pożyczki unijne, Komisja wysłała bardzo ważny sygnał do rynków finansowych w czasie pandemii: pokazała solidarność w UE i wzbudziła zaufanie do siły strefy euro.

Johannes Hahn, komisarz do spraw budżetu i administracji - 02/06/2023

 

SURE umożliwił państwom członkowskim solidarność w krytycznym momencie. Pandemia była prawdziwym wstrząsem, jednak dzięki szybkiej reakcji UE instrument SURE zapobiegł dalszemu pogłębionemu kryzysowi społeczno-gospodarczemu. Naszym priorytetem jest obecnie zadbanie o to, by pracownicy dysponowali umiejętnościami wymaganymi na dzisiejszym rynku pracy i by mogli wykorzystywać nowe możliwości.

Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych - 02/06/2023

 

Możemy być dumni z bardzo istotnego udziału SURE w pomocy europejskim pracownikom i przedsiębiorstwom w przetrwaniu kryzysu pandemicznego. Sprawozdanie końcowe wyraźnie pokazuje, w jaki sposób takie wspólne instrumenty mogą wzmocnić odporność naszych społeczeństw i gospodarek na wstrząsy. Sukces SURE wynikał z trzech kluczowych czynników: jasno określonego celu, zarządzania w ramach instytucjonalnych UE, które zapewniały rozliczalność i solidarność między państwami członkowskimi oraz jego solidnej struktury finansowej. Sukces SURE dostarcza cennych wniosków na przyszłość.

Paolo Gentiloni, komisarz do spraw gospodarki - 02/06/2023