Romowie czyli Europejczycy

Przed Międzynarodowym Dniem Romów, przypadającym 8 kwietnia, wiceprzewodniczący Frans Timmermans oraz komisarze Marianne Thyssen, Vĕra Jourová, Corina Creţu and Johannes Hahn oświadczyli:

Poszanowanie praw podstawowych, włącznie z równym traktowaniem, stanowi jeden z filarów Unii Europejskiej. Mimo to jedna z największych mniejszości w UE i w jej sąsiedztwie – społeczność romska – wciąż nie korzysta z tych praw w pełni. Romowie w UE cierpią nie tylko z powodu uprzedzeń, dyskryminacji i marginalizacji, ale często nie mają nawet dostępu do podstawowych zasobów, takich jak czysta woda, infrastruktura sanitarna i pożywienie. Aż 80 proc. Romów jest zagrożonych ubóstwem. Sytuacja ta uderza przede wszystkim w Romów, ale jest też plamą na naszym demokratycznym społeczeństwie.

Międzynarodowy dzień Romów jest zatem możliwością kontynuacji pozytywnych działań, które zostały dotychczas podjęte w celu walki z dyskryminacją Romów, i wsparcia ich integracji w społeczeństwach i państwach europejskich. W ostatnim czasie zaszło dużo pozytywnych zmian, zwłaszcza w dziedzinie edukacji, jednak wciąż potrzeba wielu wysiłków.

Cel ten może zostać osiągnięty tylko wówczas, gdy połączymy nasze siły na wszystkich szczeblach. Wzywamy zatem państwa członkowskie i naszych partnerów objętych procesem rozszerzenia do realizacji tego celu i podjęcia działań przeciwko dyskryminacji i marginalizacji Romów, również poprzez wspieranie uczestnictwa i reprezentacji Romów w sferze publicznej.

Romowie żyją w Europie od ponad 700 lat. Historia i kultura romska stanowią nieodzowną część naszego różnorodnego dziedzictwa europejskiego. Społeczeństwa romskie zasługują na równe traktowanie i korzystanie z pełni praw obywatelskich jak wszyscy Europejczycy. W ostatecznym rozrachunku sposób, w jaki włączamy do społeczeństwa najbardziej narażone mniejszości jest istotnym testem dla naszej europejskiej demokracji.

Kontekst

Romowie są największą europejską mniejszością – liczącą 6 mln Romów żyjących w UE i 4 mln w regionie objętym procesem rozszerzenia (Czarnogóra, Serbia, była jugosłowiańska republika Macedonii, Albania, Bośnia i Hercegowina, Kosowo i Turcja).

Społeczność ta od dawna stawia czoła nierównościom, wykluczeniu społecznemu, dyskryminacji i marginalizacji. Aż 80 proc. Romów jest zagrożonych ubóstwem, w porównaniu do średniej wynoszącej w UE 17 proc.

Komisja Europejska od dawna podkreślała potrzebę podjęcia działań i w 2011 r. wezwała państwa członkowskie do przyjęcia krajowych strategii integracji Romów. Komisja składa coroczne sprawozdania z realizacji tych strategii.

W roku 2017 r. Komisja rozpoczęła kompleksową ocenę unijnych ram dotyczących krajowych strategii integracji Romów po 2020 r., aby oszacować wpływ środków wprowadzonych od 2011 r. Wstępne ustalenia pokazują pozytywne zmiany, zwłaszcza w dziedzinie edukacji, jednak wciąż potrzeba wielu wysiłków na rzecz zwiększenia społecznej i gospodarczej integracji Romów.

Polityka spójności UE może przyczynić się do tego celu, inwestując w opiekę zdrowotną, zatrudnienie i projekty w zakresie integracji społecznej. Program ROMACT – inicjatywa zapoczątkowana w 2013 r. wraz z Radą Europy – ma na celu pomoc społeczności romskiej poprzez wspieranie władz lokalnych w 115 gminach w kształtowaniu, finansowaniu i realizowaniu polityki i usług publicznych mających na celu stworzenie bardziej integracyjnego społeczeństwa dla Romów. Program ten przynosi korzyści dla około 65 tys. osób.

Już drugi rok z rzędu Komisja Europejska przyłącza się do inicjatywy Parlamentu Europejskiego i patronackich organizacji społeczeństwa obywatelskiego i organizuje serię wydarzeń z okazji Międzynarodowego Dnia Romów w dniach od 8 do 12 kwietnia. Więcej informacji na ten temat można znaleźć tutaj.

Więcej informacji:

• Sprawozdanie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej: Wciąż nierozwiązane kwestie: antycygańskość jako bariera na drodze do integracji Romów
• Komunikat prasowy na temat liczby Romów żyjących na poziomie mieszkańców najbiedniejszych krajów świata
• Infografika dotycząca barier na drodze do integracji Romów
• Komunikat prasowy w sprawie oceny unijnych ram dotyczących krajowych strategii integracji Romów po 2020 r.
• Platforma europejska na rzecz integracji Romów
• Program ROMACT dla władz lokalnych
• Uwagi końcowe komisarz Věry Jourovej podczas wydarzenia upamiętniającego ofiary Holokaustu i wystawy poświęconej Romom