Rolnictwo ze wsparciem

Grupa zadaniowa ds. rynków rolnych (Agricultural Markets Task Force AMTF), pod przewodnictwem byłego holenderskiego ministra rolnictwa i wykładowcy uniwersyteckiego Ceesa Veermana, przedłożyła sprawozdanie komisarzowi UE ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, Philowi Hoganowi.

Utworzenie grupy zadaniowej, złożonej z dwunastu niezależnych ekspertów, jest reakcją na zwiększone zaniepokojenie zachodzącymi na całym świecie zmianami w łańcuchu dostaw żywności, a w szczególności w pozycji producenta w tym łańcuchu. Zwrócono się zatem do grupy zadaniowej o omówienie szeregu kwestii istotnych dla poprawy pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym.

Przyjmując sprawozdanie, będące owocem dziesięciu miesięcy prac, komisarz Phil Hogan stwierdził: - Trudności, jakie wystąpiły niedawno w pewnych sektorach, uświadomiły nam potrzebę zwiększenia roli rolników w łańcuchu żywnościowym i zapewnienia im godziwego wynagrodzenia za dostarczane produkty. Chciałbym sprawić przede wszystkim, by rolnicy uzyskali silniejszą pozycję, a ich głos był lepiej słyszalny. Sprawozdanie grupy zadaniowej ds. rynków rolnych jest bardzo pożądanym wkładem w debatę na temat sposobów osiągnięcia tego celu. Naszym priorytetem będzie teraz przeanalizowanie tego sprawozdania i zawartych w nim zaleceń oraz przygotowanie na ich podstawie odpowiedniej reakcji politycznej. Znaczenie tej kwestii podkreślono już w programie prac Komisji na 2017 r., a dzisiejsze sprawozdanie odegra kluczową rolę w realizacji określonych w tym programie zobowiązań.

W związku z obawami, że rolnicy narażeni będą w szczególności na skutki wahań cen i długich okresów utrzymywania się cen na niskim poziomie, grupa zadaniowa sformułowała w sprawozdaniu wniosek, iż ramy polityczne regulujące łańcuch dostaw można i należy ulepszyć. Kolejnym wnioskiem płynącym ze sprawozdania jest potrzeba ustanowienia na szczeblu UE nowych przepisów dotyczących określonych nieuczciwych praktyk handlowych, jak również wdrożenia skutecznych systemów egzekwowania prawa w państwach członkowskich, obejmujących na przykład urząd arbitra.

W sprawozdaniu zalecono również zwiększenie przejrzystości rynku, poprawę współpracy między rolnikami, ułatwienie rolnikom dostępu do źródeł finansowania oraz zwiększenie wykorzystania narzędzi zarządzania ryzykiem. W szczególności grupa zadaniowa sformułowała w swoim sprawozdaniu następujące zalecenia:

• należy zwiększyć przejrzystość rynku, wprowadzić obowiązek sprawozdawczości cenowej i zapewnić szybsze dostarczanie bardziej jednolitych danych;
• dobrowolne inicjatywy w zakresie nieuczciwych praktyk handlowych, choć przydatne, okazały się niewystarczające do zapewnienia skutecznego i niezawisłego egzekwowania prawa. Na szczeblu UE należałoby zatem ustanowić przepisy ramowe, a także narzędzia wspierające skuteczne systemy egzekwowania prawa w państwach członkowskich, obejmujące na przykład urząd arbitra. Przedstawiono również zalecenia dotyczące obowiązku stosowania umów pisemnych, co byłoby korzystne dla rolników;
• jeżeli chodzi o poprawę współpracy między rolnikami, zasady działania organizacji branżowych i przepisy prawa konkurencji powinny być jasne i łatwe do zastosowania, aby rzeczywiście zwiększyć możliwości współpracy wśród rolników;
• aby ułatwić rolnikom dostęp do finansowania, należy wykorzystać w większym stopniu potencjał instrumentów finansowych, przy czym istotną rolę do odegrania miałby w tym zakresie Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), który mógłby się również włączyć w opracowanie systemu gwarancji kredytów eksportowych; oraz
• należałoby ulepszyć istniejące narzędzia zarządzania ryzykiem. Rynki terminowe to kolejne narzędzie, z którego mogą korzystać rolnicy, potrzebne są jednak dalsze działania ukierunkowane na upowszechnienie wiedzy o takich rynkach i na szkolenia w tym zakresie.

Grupa zadaniowa ds. rynków rolnych, powołana w styczniu 2016 r., przyjrzała się także kilku zagadnieniom, które zostaną podjęte w debacie na temat wspólnej polityki rolnej (WPR) po 2020 r., zwracając uwagę na wyzwania związane z klimatem oraz niedoborem wody i energii ze źródeł kopalnych. Grupa podkreśliła znaczenie wynagradzania rolników za dostarczanie dóbr publicznych i świadczenie usług w ogólnym interesie. W sprawozdaniu zasugerowano również możliwość wprowadzenia elementów zintegrowanej polityki zarządzania ryzykiem na szczeblu UE. Ponadto podkreślono, że aby stawić czoła przyszłym wyzwaniom, konieczne są badania i innowacje oraz zachęcenie młodych ludzi do pracy w rolnictwie.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć tutaj.