Ze sprawozdania KE wynika, że 2023 r. był jednym z pięciu najgorszych od 5 lat pod względem pożarów lasów w Europie.
W ubiegłym roku Europa, Bliski Wschód i Afryka ucierpiały z powodu jednych z najgorszych pożarów od 2000 roku. Zgodnie ze sprawozdaniem na temat pożarów lasów z 2023 r. opublikowanym przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji pożary dotknęły ponad 500 000 hektarów gruntów naturalnych, czyli mniej więcej połowę powierzchni wyspy Cypr.
W ostatnich latach katastrofalne pożary lasów były powszechne w Unii Europejskiej i krajach sąsiadujących, a rok 2023 nie był wyjątkiem. Pożary zakwestionowały tradycyjne metody gaszenia pożarów, w tym pożar w pobliżu miasta Alexandroupolis w greckim regionie Macedonii Wschodniej i Tracji. Był to największy pojedynczy pożar odnotowany w UE od czasu, gdy europejski system informacji o pożarach lasów (EFFIS) zaczął je śledzić w 2000 r.
Zmiana klimatu nie tylko zwiększa rozmiary obszarów dotkniętych pożarami, ale także nasila poszczególne pożary, przedłuża sezon pożarów poza tradycyjny okres letni i powoduje pożary na obszarach, które zwykle nie były nimi dotknięte.
Wysoka częstotliwość i intensywność pożarów lasów podczas długotrwałych sezonów pożarowych stanowi nowe wyzwanie dla służb przeciwpożarowych w Europie i na świecie, ponieważ gaszenie pożarów z powietrza staje się bardziej uciążliwe, a operacje naziemne stają się trudniejsze, a nawet niemożliwe.
Rosnące zagrożenie pożarami lasów, podsycane przez zmianę klimatu, wymaga zjednoczonej i opartej na dowodach reakcji. Wspólne Centrum Badawcze Komisji odgrywa kluczową rolę w tych wysiłkach, rozwijając systemy wczesnego ostrzegania i dostarczając krytycznych danych w celu informowania o polityce i ochrony regionów podatnych na zagrożenia. Przy prawie wszystkich pożarach spowodowanych działaniami człowieka zapobieganie i edukacja mają kluczowe znaczenie. Wspierając ściślejszą współpracę w całej UE i wykorzystując wiedzę naukową, możemy lepiej chronić nasze lasy, różnorodność biologiczną i społeczności przed rosnącym ryzykiem pożarów lasów. Iliana Iwanowa, komisarz do spraw innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży
Kiedy w Europie i na całym świecie wybuchnie poważny pożar, UE jest gotowa pomóc m.in. w rozmieszczeniu powietrznych i naziemnych sił przeciwpożarowych za pośrednictwem Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności. Nowa umowa z Kanadą w sprawie produkcji 12 nowych desantowych samolotów gaśniczych, które będą stanowić trzon stałej floty rescEU, stanowi kolejny ważny krok w kierunku poprawy zdolności i gotowości UE do zwalczania pożarów lasów, oprócz krajowych zdolności reagowania państw członkowskich UE. Jednak odpowiedź to tylko jedna strona medalu: działa równolegle z gotowością i przystosowaniem, dlatego UE wspiera również państwa członkowskie w projektach zapobiegania pożarom lasów, wytycznych dotyczących dobrych praktyk, wzajemnych ocen itp. Janez Lenarčič, komisarz do spraw zarządzania kryzysowego
Zmiana klimatu zwiększa częstotliwość i dotkliwość pożarów lasów. Pożary lasów w 2023 r. ponownie pokazały, że nie jesteśmy gotowi stawić czoła tym zagrożeniom. Musimy więcej inwestować, aby lepiej przygotować się na te pożary i im zapobiegać. Opierając się na wynikach niedawnej europejskiej oceny ryzyka klimatycznego, opracowujemy obecnie nowy, ambitny i solidny europejski plan przystosowania się do zmiany klimatu. Ocenimy również potrzebę przyszłych przepisów dotyczących odporności i gotowości na zmianę klimatu oraz przedstawimy warianty. W obliczu coraz szybszego globalnego ocieplenia i rosnącego ryzyka pożarów musimy zapewnić wszystkim dostatnią, bezpieczną i pewną przyszłość. Wopke Hoekstra, komisarz ds. działań w dziedzinie klimatu
Spadek liczby pożarów lasów w UE w 2024 r., ale nadal powyżej średniej z dziesięciu lat
Wstępna ocena sezonu pożarów roślinności w 2024 r. w UE do połowy września pokazuje, że obszar spalony pożarami w UE był poniżej średniej z ostatnich dwóch dekad. Wynika to głównie z okresowych opadów deszczu, które dotknęły znaczną część terytorium UE wiosną i latem.
We wrześniu w Portugalii wybuchły jednocześnie liczne pożary. Spowodowało to, że szkody spowodowane pożarami lasów w 2024 r. przekroczyły średnią UE z ostatnich dziesięcioleci. Ogólnie rzecz biorąc, 2024 r. można jednak uznać za mniej dotkliwy sezon pożarów roślinności, ponieważ oznacza on spadek szkód po trzech kolejnych latach niszczycielskich pożarów.
Komisja i państwa członkowskie UE poprawiają swoje zdolności w zakresie zapobiegania, gotowości i gaszenia pożarów, co pomogłoby ograniczyć szkody w całej UE w tym roku.
Zwalczanie podstawowej przyczyny pożarów lasów i podnoszenie świadomości na temat zmieniającego się klimatu
Aby przeciwdziałać pożarom lasów w Europie i na świecie, należy zminimalizować liczbę pożarów lasów i zarządzać krajobrazem w regionach podatnych na zagrożenia, zapobiegając gromadzeniu się rodzajów paliwa wysokiego ryzyka i ich ciągłości przestrzennej. Środki zapobiegawcze oparte na zasobach przyrody, takie jak promowanie składu gatunkowego drzew, które są mniej podatne na pożary, umożliwienie wypasu przez roślinożerców lub przepisanych oparzeń, są skuteczne w zmniejszaniu ryzyka pożarów lasów, wraz ze zintegrowanymi podejściami do planowania krajobrazu.
Według sprawozdania około 96 % pożarów lasów w UE jest spowodowanych działaniami człowieka, co oznacza, że kampanie edukacyjne i uświadamiające są zasadniczym elementem rozwiązania. W miarę pogłębiania się kryzysu klimatycznego ważne jest, aby ludność Europy przygotowywała się na częstsze i intensywniejsze pożary lasów. Środki zapobiegawcze muszą obejmować wszystkie grupy ludności, w tym społeczności wiejskie mające bezpośredni kontakt z obszarami przyrodniczymi, a także szczególnie wrażliwą ludność żyjącą na styku dzikiej przyrody z miastem.
Kontekst
Europejski System Informacji o Pożarach Lasów (EFFIS) to sieć 43 państw, które wymieniają zharmonizowane informacje na temat pożarów lasów i oceniają ich skutki w Europie. Jest to również platforma wymiany dobrych praktyk w zakresie zapobiegania pożarom, gaszenia pożarów, renowacji i innych działań związanych z zarządzaniem pożarami.
Od 2015 r. EFFIS jest jednym z elementów usług programu Copernicus w zakresie zarządzania kryzysowego, unijnego programu obserwacji Ziemi, który dostarcza informacji na temat planety i jej środowiska zarówno z monitorowania satelitarnego, jak i danych in situ.
Tekst na tej stronie jest tłumaczeniem maszynowym. Powrót do języka oryginału. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za jakość i dokładność tego tłumaczenia maszynowego.
