Mali migranci ze szczególnym wsparciem

Chociaż prawodawstwo UE i przepisy państw członkowskich zapewniają solidne ramy takiej ochrony, to w związku z niedawnym gwałtownym wzrostem liczby przybywających systemy krajowe znalazły się pod presją. Ujawniło to ich luki i niedociągnięcia. Z tego powodu KE przedstawia działania mające na celu zwiększenie ochrony wszystkich migrujących dzieci na wszystkich etapach procesu. Należy zagwarantować, by identyfikacja migrujących dzieci po ich przybyciu do UE przebiegała szybko oraz by były one traktowane w odpowiedni dla dzieci sposób. Dostępny musi być przeszkolony personel, aby wspierać dzieci podczas określania ich statusu. Dzieciom tym powinno się także zapewnić trwałe długoterminowe perspektywy dzięki lepszemu dostępowi do edukacji i opieki zdrowotnej. Ochrona dziecka to priorytet Europejskiego programu w zakresie migracji. Komisja będzie w dalszym ciągu wspierać wysiłki państw członkowskich poprzez szkolenia, doradztwo, wsparcie operacyjne i finansowe.

Pierwszy wiceprzewodniczący KE Frans Timmermans powiedział: - Liczba dzieci przybywających do UE z rodzinami lub bez rodzin bardzo wyraźnie wzrosła. Musimy zagwarantować, by dzieci, które potrzebują ochrony, rzeczywiście ją otrzymywały – i musimy to zrobić teraz. Jest to naszym moralnym obowiązkiem, ale jesteśmy też do tego prawnie zobowiązani. Dzieci powinny być naszym priorytetem, ponieważ są najbardziej narażone na zagrożenia – zwłaszcza, kiedy nie ma przy nich nikogo, kto by się nimi zaopiekował. Dlatego właśnie dzisiaj przedstawiamy szereg konkretnych działań na rzecz lepszej ochrony dobra wszystkich dzieci, które przybywają do Unii Europejskiej, lepszego ich wsparcia i dbania o nie.

Komisarz ds. migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos dodał: - Jedna na trzy osoby ubiegające się o azyl w Europie to dziecko. Dzieci są najbardziej podatną na zagrożenia grupą migrantów, dlatego zapewnienie im ochrony od momentu wyjazdu z kraju pochodzenia powinno zostać włączone w główny nurt naszej polityki migracyjnej. Oznacza to, że potrzebujemy kompleksowej i zdecydowanej reakcji. Dzisiaj proponujemy konkretne działania służące wsparciu państw członkowskich w zaspokojeniu potrzeb wszystkich dzieci na wszystkich etapach migracji: usprawnienie identyfikacji dzieci i relokacji, szkolenie personelu, a także zapewnienie sprawnego poszukiwania członków rodziny i zagwarantowanie działań na rzecz wczesnej integracji. Zarówno Komisja, jak i agencje UE są gotowe rozpocząć proces realizacji tych działań.

Komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci Věra Jourová dodała: - Podczas rozmów na temat migrujących dzieci nie można zapominać, że są to przede wszystkim dzieci. Ich dobro musi być brane pod uwagę na wszystkich etapach procesu migracji. Migrujące dzieci, zwłaszcza te bez opieki, powinny możliwie jak najwcześniej otrzymywać wsparcie ze strony opiekunów lub rodzin zastępczych. Integracja tych dzieci w naszych społeczeństwach zależy od tego, jak szybko będą one mogły powrócić do bardziej stabilnego życia. W dalszym ciągu będziemy pomagać państwom członkowskim w zapewnianiu tym dzieciom dzieciństwa, na które zasługują.

Korzystając z wiedzy fachowej we wszystkich powiązanych dziedzinach polityki, Komisja proponuje państwom członkowskim szereg obszarów priorytetowych, na których mogą skoncentrować swoje działania, przy wsparciu ze strony Komisji i agencji UE, służące poprawie ochrony migrujących dzieci oraz zapewnieniu ściślejszego powiązania między służbami odpowiedzialnymi za azyl i za ochronę dzieci:

• Szybka identyfikacja i ochrona po przybyciu: osoba odpowiedzialna za ochronę dzieci powinna być obecna na wczesnym etapie fazy rejestracji we wszystkich ośrodkach dla uchodźców przyjmujących dzieci, a w każdym hotspocie powinni zostać powołani funkcjonariusze ds. ochrony dzieci. Państwa członkowskie powinny wprowadzić procedury konieczne do systematycznego przedkładania i wymiany informacji na temat wszystkich zaginionych dzieci.
• Odpowiednie warunki przyjmowania dzieci: potrzeby każdego dziecka należy ocenić możliwie jak najszybciej po jego przybyciu, a wszystkie dzieci muszą bez zbędnej zwłoki i bez względu na ich status mieć zapewniony dostęp do pomocy prawnej, opieki zdrowotnej, wsparcia psychologicznego i edukacji. Małoletnim bez opieki należy zapewnić możliwość opieki w rodzinie zastępczej lub opieki rodzinnej. Należy uczynić wszystko, aby w przypadku dzieci znaleźć rozwiązania alternatywne dla zatrzymania (w celu wydalenia).
• Szybkie określenie statusu i skuteczna opieka: należy wzmocnić rolę opiekunów małoletnich bez opieki. W tym celu Komisja stworzy europejską sieć opiekunów służącą wymianie dobrych praktyk. Aby wesprzeć wdrożenie niezawodnych procedur oceny wieku przez wszystkie państwa członkowskie, EASO wkrótce zaktualizuje swoje wytyczne. Należy również podjąć wspólne starania, aby przyspieszyć procedury poszukiwania członków rodziny i łączenia rodzin, w UE i poza nią. W przypadku wszystkich procedur związanych z procesem migracji sprawy z udziałem dzieci powinny być zawsze traktowane priorytetowo. Odnosi się to również do relokacji migrantów bez opieki z Grecji lub z Włoch.
• Trwałe rozwiązania i działania na rzecz wczesnej integracji: Komisja nadal będzie propagować integrację dzieci, zapewniając finansowanie i wymianę dobrych praktyk. Państwa członkowskie wzywa się do zwiększenia wysiłków na rzecz przesiedleń dzieci potrzebujących ochrony i zagwarantowania, że w odniesieniu do dzieci, które mają zostać odesłane, prowadzi się działania mające na celu znalezienie członków rodziny i reintegrację tych dzieci.
• Eliminowanie przyczyn i ochrona dzieci wzdłuż szlaków migracyjnych poza UE: UE zintensyfikowała współpracę z krajami partnerskimi na rzecz uwzględnienia aspektu ochrony dzieci w kwestiach dotyczących migracji w ramach partnerstwa w zakresie współpracy z poszczególnymi i krajami pochodzenia lub tranzytu. Konieczne są dalsze wysiłki, by wspierać kraje partnerskie we wzmacnianiu krajowych systemów ochrony dzieci oraz w zapobieganiu handlowi dziećmi. Należy zagwarantować terminowe podejmowanie działań następczych dotyczących niedawno zaktualizowanych Wytycznych UE w sprawie promowania i ochrony praw dziecka, w tym w krajach pochodzenia i tranzytu.

Zdecydowane, uzgodnione i skoordynowane działania następcze w przypadku kluczowych środków przedstawionych w komunikacie są niezbędne na poziomie unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym, jak również we współpracy z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i organizacjami międzynarodowymi. Komisja będzie ściśle monitorować ten proces i regularnie składać sprawozdania Radzie i Parlamentowi Europejskiemu.

Kontekst

W związku z kryzysem migracyjnym liczba migrujących dzieci przybywających do Europy znacznie wzrosła. W 2015 r. i 2016 r. 30 proc. osób ubiegających się o azyl w UE stanowiły dzieci.

Migrujące dzieci wymagają szczególnej ochrony, ponieważ ryzyko stania się ofiarą przemocy, handlu dziećmi lub wykorzystywania czy też ryzyko zaginięcia lub oddzielenia od rodziny jest w ich przypadku bardzo wysokie. Dzieci mają prawo do ochrony zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa Unii, w tym z Kartą praw podstawowych UE oraz z prawem międzynarodowym dotyczącym praw dziecka. Dobro dziecka musi być kwestią nadrzędną we wszystkich działaniach lub decyzjach dotyczących dzieci.

Komunikat jest kontynuacją Europejskiego programu w zakresie migracji oraz komunikatu dotyczącego stanu realizacji działań priorytetowych w ramach Europejskiego programu w zakresie migracji. Opiera się on na postępach poczynionych w ramach Planu działania w zakresie małoletnich bez opieki (2010–2014), jak przedstawiono w dokumencie roboczym służb Komisji dołączonym do komunikatu.

Ponadto bazuje on na ustaleniach 10. posiedzenia Europejskiego forum na rzecz praw dziecka, zorganizowanego przez Komisję w listopadzie 2016 r., oraz wnioskach z konferencji „Lost in Migration” ze stycznia 2017 r. Na forum tych wydarzeń podkreślono pilną potrzebę podjęcia ukierunkowanych działań w celu lepszej ochrony migrujących dzieci.

Więcej informacji:

• Komunikat: Ochrona migrujących dzieci
• Dokument roboczy służb Komisji – Realizacja planu działania w zakresie małoletnich bez opieki (2010–2014)
• Pytania i odpowiedzi: Ochrona migrujących dzieci
• Zestawienie informacji: Działania na rzecz ochrony migrujących dzieci
• Wszystkie materiały prasowe na temat Europejskiego programu w zakresie migracji