Fit for 55 czyli klimatyczna zmiana

17 czerwca odbył się dialog dotyczący pakietu Fit for 55, którego celem jest ograniczenie emisji o co najmniej 55 proc. do 2030 roku. Główna część tego pakietu zostanie opublikowana 14 lipca, a kolejne propozycje będą regularnie przedstawiane do końca roku. Uczestnicy dialogu omówili tematykę efektywności energetycznej, dekarbonizacji, zrównoważonych źródeł energii, Europejskiego Zielonego Ładu oraz Krajowego Planu Odbudowy w kontekście pakietu Fit for 55.

Proponowane zmiany legislacyjne dotkną każdej dziedziny gospodarki. Przedstawiciele Komisji Europejskiej wskazywali na propozycje wsparcia finansowego, które będzie dostępne dla wszystkich państw członkowskich UE, aby przeprowadzić zieloną transformację. Działania podjęte przez UE mają wpłynąć na zrównoważony wzrost gospodarczy, zmniejszyć korzystanie z paliw kopalnych oraz upowszechnić odnawialne źródła energii, które umożliwią wprowadzenie nowych technologii i rozwój infrastruktury.

W obszarze energetyki zostaną przedstawione 2 projekty legislacyjne - nowelizacja dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii oraz nowelizacja dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej. Na wprowadzenie zmian w gospodarkach krajowych zostały w UE wydzielone środki finansowe. Aby z nich skorzystać państwa UE zostały zobligowane do przeznaczenia przynajmniej 37 proc. zasobów z Instrumentu Odbudowy na inwestycje związane ze zmianą klimatu i środowiskiem naturalnym.

Jednym z istotnych elementów Fit for 55 będzie obszar efektywności energetycznej. Proponowane zmiany mają zwiększyć innowacje, przyśpieszyć wzrost gospodarczy, uniezależnić państwa UE od importu energii, zmniejszyć ubóstwo energetyczne i poprawić jakość powietrza. Przedstawiciele Dyrekcji Generalnej ds. Energii podkreślili, że propozycja rewizji dyrektywy dot. efektywności energetycznej wzmocni realizację celów klimatycznych, pomoże opracować zasady efektywności energetycznej i wytycznych, które określą jak te zmiany wdrażać. Zmiana dyrektywy wzmocni też obowiązek oszczędności energii finalnej i zwiększy rolę sektora publicznego w tym obszarze.

Nowelizacja dyrektywy o odnawialnych źródłach energii (RED II) ma na celu realizację planów Komisji Europejskiej. Zdaniem przedstawicieli Dyrekcji Generalnej ds. Energii zaplanowany cel udziału odnawialnych źródeł energii w unijnym miksie energetycznym zostanie podwyższony z 32 proc. do poziomu 38-40 proc. Zostaną określone ramy certyfikacji wodoru, zmianie ulegną kryteria dotyczące zrównoważonej biomasy, aby dostosować jej wykorzystanie w energetyce.

W drugiej części dialogu delegaci polskiej gospodarki przedstawili swoje oczekiwania i komentarze odnośnie pakietu Fit for 55. Przedstawiciel PGE S.A. zwrócił uwagę na reformę unijnego sytemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS), której skutkiem mogą być bardzo wysokie ceny. Może się to według niego przełożyć na zmniejszenie inwestycji w obszarze innowacji podejmowanych przez sektor. Jego zdaniem UE powinna stworzyć nowe mechanizmy finansowe jak np. Fundusz Modernizacyjny, które wesprą działania państw, szczególnie w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Złagodzi to koszty społeczne transformacji sektora energetycznego i nie przerzuci bezpośrednio kosztów zmian na odbiorów końcowych energii elektrycznej. Przedstawiciel PGE S.A. zaznaczył również, że istotnym aspektem dla sektora energetycznego w Polsce jest utrzymanie spalania odpadów i przeznaczenie większego odsetka przychodów z systemu ETS na realizację celów zgodnych z zieloną transformacją.

Przedstawiciel PKN Orlen S.A. zaznaczył, że zmiany w sektorze energetycznym powinny być stopniowe i uwzględniać potrzeby finansowania przez kapitał prywatny, gdyż środki publiczne są niewystarczające.

Zdaniem przedstawiciela Business & Science Poland warunkiem udanej transformacji jest przewidywalność regulacyjna i stabilność prowadzenia biznesu, aby umożliwić inwestycje w dekarbonizację, level-playing field, bowiem nie działamy w międzynarodowej izolacji i zadbanie o popyt na niskoemisyjne technologie, bowiem potrzebni są klienci, którzy będą w stanie zapłacić za droższe niskoemisyjne technologie. Przykładem jest tworzenie rynku wodoru, gdzie potrzebne jest wsparcia po stronie popytu czy poprzez obniżenie ryzyka inwestycyjnego oraz otwarcie na różne niskoemisyjne technologie. Ważne jest zapewnienie, aby energia elektryczna w UE pozostała przystępna cenowo, konkurencyjna na tle globalnym i był dostępna w potrzebnych ilościach podczas przechodzenia na źródła odnawialne. W tym kontekście rekompensaty kosztów pośrednich pozostają ważnym instrumentem wsparcia.

Dialog wzbudził bardzo duże zainteresowanie ze strony polskich podmiotów energetycznych. Komisja Europejska jest wdzięczna za zaangażowanie się i ma nadzieję na przyszłe owocne spotkania.

Dyrekcja Generalna ds. Energii wspólnie z wybranymi Przedstawicielstwami Komisji Europejskiej organizuje wydarzenia online. Koncentrują się one na kwestii polityki energetycznej, która może przyczynić się do osiągnięcia neutralności UE w 2050 roku. Więcej o dialogach organizowanych w wybranych państwach UE – tutaj.

Więcej informacji o pakiecie Fit for 55 – tutaj.