Komisja przyjęła plan działania określający konkretne środki zmierzające do lepszego zabezpieczenia dokumentów podróży, zgodnie z zapowiedzią w komunikacie pt. „Zwiększenie bezpieczeństwa w mobilnym świecie” przyjętego z okazji orędzia o stanie Unii z 2016 r. wygłoszonego przez przewodniczącego Jeana-Claude'a Junckera.
Plan zawiera konkretne zalecenia dla państw członkowskich dotyczące zwalczania zjawiska, jakim jest fałszowanie dokumentów podróży i nakreśla kompleksowe działania, które Komisja ma podjąć.
Bezpieczeństwo dokumentów podróży jest ważnym czynnikiem w walce z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną oraz przyczynia się do poprawy ochrony granic i zarządzania migracją, a tym samym przygotowuje grunt pod skuteczną i rzeczywistą unię bezpieczeństwa.
Komisarz do spraw migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos powiedział: - Zapewnienie bezpieczeństwa dokumentów podróży i tożsamości odgrywa ważną rolę w walce z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną. Plan działania zaleca konkretne środki operacyjne, które umożliwią państwom członkowskim skuteczniejsze zwalczanie fałszowania dokumentów podróży, co przyczyni się do zwiększenia ochrony naszych granic, zapewni nam bezpieczeństwo wewnętrzne i pomoże lepiej zarządzać migracją.
Komisarz ds. unii bezpieczeństwa Julian King stwierdził: - Wiemy, że terroryści posługiwali się sfałszowanymi dokumentami podróży, by ukryć swoją tożsamość, podróżując po całej UE. Wiele ze środków bezpieczeństwa, jakimi dysponujemy, opiera się na bezpiecznych dokumentach podróży i tożsamości. Są to m.in. kontrole na granicy zewnętrznej zgodnie z unijnym kodeksem zasad regulujących przepływ osób przez granice lub kontrole za granicą w ramach Systemu Informacyjnego Schengen. Dlatego państwa członkowskie i agencje UE muszą współpracować, by poprawić zabezpieczanie dokumentów podróży i wykrywanie przypadków ich fałszowania. Wszystkie te środki pomogą wyeliminować istniejące luki w bezpieczeństwie.
Plan działania koncentruje się na dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie UE swoim obywatelom oraz obywatelom krajów trzecich, które to dokumenty służą do identyfikacji i przekraczania granic. Państwa członkowskie pozostają w pełni odpowiedzialne za wydawanie dokumentów stosowanych do ustalania tożsamości osób (takich jak akt urodzenia, akt małżeństwa i akt zgonu) przed wydaniem dokumentów podróży, a także za faktyczne wyrabianie i wydawanie dokumentów podróży. Jednakże standardy bezpieczeństwa dotyczące dokumentów podróży wydawanych przez państwa członkowskie i wymogi w zakresie kontroli granicznych są określane na poziomie UE. W przedstawionym dziś planie działania omówione zostały wszystkie aspekty zabezpieczeń dokumentów podróży oraz określony cel, jakim jest wyeliminowanie ewentualnych luk, w ścisłej współpracy między państwami członkowskimi i przy wsparciu Komisji i agencji UE.
Plan działania, opracowany przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych i zasad ochrony danych, a także podziału kompetencji między państwa członkowskie i Komisję, nakreśla działania w czterech kluczowych obszarach:
- Rejestracja tożsamości: Przy wsparciu Komisji państwa członkowskie powinny zastanowić się, w jaki sposób najlepiej uniknąć wydawania autentycznych dokumentów na podstawie fałszywej tożsamości, zbadać sposoby skuteczniejszego zabezpieczania dokumentów umożliwiających ustalenie tożsamości przed fałszowaniem i propagować stosowanie podręcznika Europolu dotyczącego dokumentów umożliwiających ustalenie tożsamości.
- Wydawanie dokumentów: Państwa członkowskie powinny usprawnić wymianę informacji na temat najlepszych praktyk dotyczących procedur rejestracji danych biometrycznych i wydawania dokumentów, a także zaostrzyć monitorowanie wydawania dokumentów podróży i tożsamości, aby zapobiec kradzieży blankietów. Komisja będzie ułatwiać wymianę najlepszych praktyk na warsztatach zaplanowanych na 2017 r.
- Wyrabianie dokumentów: W planie działania Komisja wzywa Parlament Europejski i Radę do jak najszybszego przyjęcia wniosków w sprawie bardziej bezpiecznego jednolitego formatu wiz i dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich, by uniknąć dalszych fałszerstw. Komisja zakończy analizę wariantów strategicznych UE na rzecz poprawy zabezpieczenia dowodów tożsamości i dokumentów pobytu obywateli UE przed nadużyciami i fałszerstwami w związku z możliwą inicjatywą ustawodawczą przed upływem 2017 r. oraz na rzecz monitorowania przestrzegania zabezpieczeń.
- Kontrola dokumentów: Państwa członkowskie powinny systematycznie rejestrować wszystkie skradzione, zagubione, przywłaszczone lub unieważnione dokumenty w Systemie Informacyjnym Schengen (SIS) oraz w bazie Interpolu zawierającej informacje o skradzionych lub utraconych dokumentach podróży, zapewnić straży granicznej lepszy dostęp do odpowiednich systemów i przyspieszyć wdrażanie funkcji wyszukiwania odcisków palców w SIS. Grupa ekspertów wysokiego szczebla ds. systemów informacyjnych i interoperacyjności analizuje obecnie, w jaki sposób interoperacyjność mogłaby przyczynić się do usprawnienia kontroli dokumentów i tożsamości. Grupa przedstawi swoje ustalenia do połowy roku 2017. W grudniu 2016 r. Komisja dokona przeglądu podstawy prawnej SIS, by zoptymalizować funkcje tego systemu, i wdroży w SIS „funkcję wyszukiwania odcisków palców” na szczeblu centralnym w 2017 r. Komisja podejmie także z państwami członkowskimi i agencjami UE współpracę nad zwiększeniem możliwości szkoleniowych w nowych obszarach związanych z fałszowaniem dokumentów.
Komisja dokona oceny postępów w realizacji planu działania i przed upływem I kw. 2018 r. przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z postępów.
Kontekst
Bezpieczeństwo to stały temat poruszany od momentu objęcia mandatu przez obecną Komisję – począwszy od wytycznych politycznych przewodniczącego Jean-Claude'a Junckera z lipca 2014 r. po ostatnie orędzie o stanie Unii z września 2016 r.
W dniu 28 kwietnia 2015 r. Komisja Europejska przyjęła Europejską agendę bezpieczeństwa określającą główne działania mające na celu zapewnienie skutecznego reagowania UE na terroryzm i zagrożenia bezpieczeństwa w Unii Europejskiej w latach 2015–2020. Od momentu przyjęcia agendy poczyniono znaczne postępy w jej realizacji, tym samym przygotowując grunt pod skuteczną i rzeczywistą unię bezpieczeństwa.
W sierpniu 2016 r. przewodniczący Juncker stworzył odrębne portfolio dotyczące unii bezpieczeństwa – świadczy to o dużej wadze, jaką Komisja przykłada do poprawy swoich działań w odpowiedzi na zagrożenie terroryzmem.
Jak zaznaczono w komunikacie z dnia 6 kwietnia 2016 r. pt. „Sprawniejsze i bardziej inteligentne systemy informacyjne do celów zarządzania granicami i zapewnienia bezpieczeństwa”, by zwiększyć bezpieczeństwo i wzmocnić ochronę naszych granic, oprócz dobrze funkcjonujących systemów, należy zapewnić łatwe i bezpieczne poświadczanie dokumentów podróży i tożsamości. Rosnący problem fałszowania dokumentów podróży znalazł się w centrum uwagi w związku z niedawnymi zamachami terrorystycznymi w Europie i obecnymi ruchami migracyjnymi. Fałszowanie dokumentów zaczęło być narzędziem ułatwiającym terroryzm i przestępczość zorganizowaną, jest również powiązane z handlem ludźmi i przemytem migrantów. W tej sytuacji konieczne jest, aby UE, a w szczególności państwa członkowskie, wzmogły wysiłki na rzecz lepszego zabezpieczenia dokumentów podróży wydawanych obywatelom UE i państw trzecich. W tym celu Komisja zapowiedziała, że przedstawi środki zwalczania fałszowania dokumentów. Aby zapoczątkować prace nad interoperacyjnością systemów informacyjnych na poziomie UE, Komisja postanowiła powołać grupę ekspertów wysokiego szczebla ds. systemów informacyjnych. Powstanie ona we współpracy z agencjami unijnymi, ekspertami narodowymi i zainteresowanymi podmiotami instytucjonalnymi.
We wrześniu Komisja opublikowała komunikat w sprawie zwiększenia bezpieczeństwa w mobilnym świecie, w którym zobowiązała się do przyjęcia planu działania w zakresie bezpieczeństwa dokumentów podróży do grudnia 2016 r.
Dodatkowe informacje:
Informacje szczegółowe
- Data publikacji
- 8 grudnia 2016
- Autor
- Przedstawicielstwo w Polsce