Przejdź do treści głównej
Przedstawicielstwo w Polsce
Artykuł prasowy31 maja 2017Przedstawicielstwo w Polsce

Wzmocniona strefa euro

Komisja Europejska przedstawia możliwe sposoby dalszego pogłębienia unii gospodarczej i walutowej. Wśród propozycji znajduje się wzmocnienie instytucji strefy euro. Przedmiotem debaty publicznej ma być m.in. pomysł utworzenia „ministerstwa skarbu”...

170531_eurozone_main.jpg

Nawiązując do Białej księgi w sprawie przyszłości Europy opublikowanej 1 marca, Komisja Europejska przedstawia teraz możliwe sposoby dalszego pogłębienia unii gospodarczej i walutowej.

Prezentowany dokument otwierający debatę opiera się na sprawozdaniu pięciu przewodniczących z czerwca 2015 r. i ma na celu zarówno pobudzenie debaty na temat unii gospodarczej i walutowej, jak i przyczynienie się do wypracowania wspólnej wizji jej przyszłego kształtu. W dokumencie uwzględniono wyniki dyskusji w państwach członkowskich oraz opinie innych instytucji Unii Europejskiej. Wskazano w nim konkretne działania, które można podjąć przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2019 r., a także szereg wariantów strategicznych na kolejne lata, już po zakończeniu budowy unii gospodarczej i walutowej.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący do spraw euro i dialogu społecznego, stabilności finansowej, usług finansowych i unii rynków kapitałowych, powiedział: - Euro jest jednym z najbardziej istotnych osiągnięć Europy. To coś więcej niż tylko waluta. W zamyśle było obietnicą dobrobytu. Aby dotrzymać tej obietnicy wobec przyszłych pokoleń, potrzebujemy teraz politycznej odwagi do działania na rzecz wzmocnienia i dokończenia budowy europejskiej unii gospodarczej i walutowej. Dzisiejszy dokument otwierający debatę przedstawia różne pomysły, które powinny pomóc wypracować wspólną wizję euro i zaplanować konkretne działania służące jej urzeczywistnieniu.

Pierre Moscovici, komisarz do spraw gospodarczych i finansowych, podatków i ceł, stwierdził: - Euro jest już symbolem jedności i gwarancją stabilności dla Europejczyków. Teraz musimy sprawić, by stało się narzędziem wspólnego dobrobytu. Zniesienie nierówności gospodarczych i społecznych w strefie euro to jedyny sposób, aby zwalczyć niebezpieczny populizm, którego są motorem. Nadszedł czas na dotarcie do celu wyznaczonego w Maastricht, prowadzącego w kierunku prawdziwej unii gospodarczej i walutowej, o silnych instytucjach i demokratycznej rozliczalności.

Euro osiągnęło sukces na wielu płaszczyznach: jest wspólną walutą aż 340 mln Europejczyków w 19 państwach członkowskich. Z państw członkowskich, które przyłączyły się do UE w 2004 r., siedem już wprowadziło euro. A przecież zaledwie 25 lat temu traktat z Maastricht utorował drogę do wspólnej waluty i upłynęło dopiero 15 lat od wejścia do obiegu pierwszej monety. Euro jest drugą najpowszechniej stosowaną walutą na świecie. Zapewniło stabilność cen i stało się częścią życia codziennego większości Europejczyków.

Trudności, jakie strefa euro przeżywała w ostatnich latach, dowodzą jednak, że nie zawsze tak postrzegano historię euro. Mimo tego obecnie poparcie dla wspólnej waluty (72 proc. mieszkańców strefy euro) jest znów na najwyższym poziomie od 2004 r. Światowy kryzys gospodarczy i finansowy, który rozpoczął się w Stanach Zjednoczonych w latach 2007–2008, doprowadził do największej recesji w sześćdziesięcioletniej historii Unii Europejskiej. Państwa członkowskie i instytucje UE podjęły zdecydowane decyzje polityczne, mające na celu zachowanie integralności strefy euro i uniknięcie najgorszego. Reformy te przynoszą teraz pozytywne skutki. Dopóki bezrobocie jest tak wysokie, nie można jednak uznać, że kryzys się zakończył. Zarządzanie euro wymaga dalszych reform, aby waluta ta lepiej spełniała potrzeby wszystkich obywateli.

Warianty strategiczne zaproponowane w dokumencie otwierającym debatę mają pomóc w osiągnięciu szerokiego konsensusu co do czekających nas wyzwań oraz nadać nowy impuls tej ważnej debacie.

Dokończenie budowy unii gospodarczej i walutowej nie jest celem samym w sobie, lecz jest konieczne, aby zapewnić miejsca pracy, wzrost gospodarczy, sprawiedliwość społeczną, konwergencję gospodarczą i stabilność finansową. Odpowiedzialność i solidarność, zmniejszanie ryzyka i podział ryzyka muszą iść ze sobą w parze. Unia gospodarcza i walutowa powinna pozostać otwarta dla wszystkich państw członkowskich UE, a proces decyzyjny musi stać się bardziej przejrzysty i podlegać demokratycznej kontroli. Te zasady przewodnie przyświecają dalszym działaniom. Istotne dla powodzenia tych działań będzie osiągnięcie szerokiego porozumienia politycznego co do ich kierunku oraz wypracowanie ogólnego planu jasno określającego ich kolejność.

Zakłada się podjęcie działań w trzech kluczowych obszarach:

1) Dokończenie budowy prawdziwej unii finansowej

Zintegrowany i dobrze funkcjonujący system finansowy jest niezbędny dla efektywnej i stabilnej unii gospodarczej i walutowej. Wykorzystując osiągnięcia ostatnich lat, należy wypracować konsensus w sprawie dalszych działań. Składa się na to realizacja już przedstawionych propozycji i uzgodnienie dodatkowych kroków, jakie należy podjąć do roku 2025. Będzie to oznaczać dokończenie budowy unii bankowej oraz poczynienie postępów na drodze do zmniejszenia ryzyka i jego podziału w sektorze bankowym, z wykorzystaniem środków zwiększających stabilność europejskich banków. Aby zapewnić bardziej zróżnicowane i innowacyjne źródła finansowania gospodarki realnej, w tym za pośrednictwem rynków kapitałowych, należy też zakończyć prace nad unią rynków kapitałowych.

2) Silniejsze zintegrowanie unii gospodarczej i fiskalnej

Już w sprawozdaniu pięciu przewodniczących stwierdzono, że proces konwergencji w kierunku bardziej odpornych struktur gospodarczych i społecznych w państwach członkowskich ma kluczowe znaczenie dla długoterminowego powodzenia unii gospodarczej i walutowej. Państwa członkowskie mogłyby wzmocnić już istniejące elementy, takie jak europejski semestr na rzecz koordynacji polityki gospodarczej lub powiązanie wsparcia finansowego z budżetu UE z reformami strukturalnymi. Mogłyby też podjąć decyzję dotyczącą poprawy zdolności stabilizacji makroekonomicznej strefy euro. Prezentowany dokument zawiera opis kilku różnych wariantów strategicznych, które Komisja podda dalszej analizie.

3) Ugruntowanie demokratycznej rozliczalności oraz wzmocnienie instytucji strefy euro

Warunkiem wzmocnienia unii gospodarczej i walutowej jest zgoda państw członkowskich na dzielenie szerszego zakresu kompetencji i decyzji dotyczących spraw strefy euro na mocy wspólnych ram prawnych. Możliwe są różne modele: traktaty UE i instytucje UE, metoda międzyrządowa lub połączenie tych dwóch modeli, jak ma to miejsce już teraz. Dalsza integracja polityczna mogłaby oznaczać przemyślenie na nowo równowagi w relacjach między Komisją i Eurogrupą, co z kolei mogłoby uzasadniać mianowanie stałego przewodniczącego Eurogrupy, a także ustanowienie jednolitej zewnętrznej reprezentacji strefy euro. Przedmiotem debaty publicznej jest też pomysł utworzenia „ministerstwa skarbu” strefy euro (ewentualnie z budżetem strefy euro) oraz Europejskiego Funduszu Walutowego. Te propozycje można by rozważyć na dalszym etapie pogłębiania unii gospodarczej i walutowej, w ramach UE.

Kontekst

Prezentowany dziś dokument otwierający debatę jest trzecim z serii pięciu takich dokumentów zapowiedzianych w Białej księdze w sprawie przyszłości Europy, w której określono główne wyzwania i szanse dla Europy w nadchodzącym dziesięcioleciu. Biała księga wyznacza też początek procesu, w ramach którego UE-27 zadecyduje o swoim przyszłym kształcie. Aby zachęcić do udziału w tym przedsięwzięciu, Komisja Europejska wraz z Parlamentem Europejskim i zainteresowanymi państwami członkowskimi organizują w europejskich miastach i regionach debaty pod hasłem „Przyszłość Europy”.

Celem prezentowanego dokumentu otwierającego debatę jest wezwanie wszystkich zainteresowanych stron do zabrania głosu w sprawie przyszłości unii gospodarczej i walutowej w ramach szerszej debaty o przyszłości Europy. Dalsze działania powinny opierać się na szerokim konsensusie i uwzględniać stojące przed nami globalne wyzwania. W tym kontekście wkład w dyskusję nad przyszłością naszej unii gospodarczej i walutowej będą miały także dwa inne dokumenty otwierające debatę – w sprawie wykorzystania możliwości płynących z globalizacji oraz społecznego wymiaru Europy – a także zapowiadany dokument otwierający debatę dotyczący przyszłości finansów UE.

Komisja opublikuje również dokument otwierający debatę poświęcony przyszłości obronności w Europie.

Więcej informacji

Informacje szczegółowe

Data publikacji
31 maja 2017
Autor
Przedstawicielstwo w Polsce