Odnowiona agenda europejska w dziedzinie badań naukowych i innowacji obejmuje szereg konkretnych działań na rzecz zwiększenia innowacyjności w Europie i zapewnienia nam trwałego dobrobytu.
Wiceprzewodniczący Komisji Jyrki Katainen, odpowiedzialny za miejsca pracy, wzrost, inwestycje i konkurencyjność, stwierdził: - Europa realizuje badania naukowe na światowym poziomie i ma solidną bazę przemysłową. Ale musimy jeszcze bardziej się postarać – dużo bardziej – aby nasze wybitne osiągnięcia przekuć w sukces. Nowe megatrendy, takie jak sztuczna inteligencja czy gospodarka o obiegu zamkniętym, przyniosą ogromne zmiany w społeczeństwie i gospodarce. Musimy działać szybko, aby móc sterować nową falą innowacji i wyznaczać standardy światowym konkurentom.
Carlos Moedas, komisarz ds. badań, nauki i innowacji, dodał: - Przy rosnącej konkurencji w świecie Europa musi podjąć pilne działania w zakresie badań naukowych i innowacji. Proponowane 100 mld euro w przyszłym unijnym programie w zakresie badań naukowych i innowacji będzie solidnym impulsem. Ale Europa musi także zreformować system finansowania przełomowych innowacji poprzez utworzenie nowej Europejskiej Rady ds. Innowacji oraz zbliżenie się do obywateli, stosując misyjne podejście do badań naukowych i innowacji. Potrzebujemy nieulegających dezaktualizacji przepisów, a także musimy przyciągnąć więcej prywatnych inwestycji, zwłaszcza w kapitał wysokiego ryzyka.
Nadszedł czas, abyśmy podnieśli sobie poprzeczkę. Musimy podjąć działania, aby pomóc Europie stać się prawdziwie światową siłą napędową innowacji, do czego ma ona wszystkie potrzebne uwarunkowania. Komisja z zadowoleniem przyjęła informację o decyzji przewodniczącego Rady Europejskiej o wpisaniu do kalendarza debaty liderów na temat badań naukowych i innowacji i zachęca ich do omówienia i wskazania strategicznych kierunków dla proponowanych działań, w tym poprzez:
- Zadbanie o to, by przepisy i finansowanie sprzyjały innowacjom: Proponowane rozwiązania obejmują nadanie priorytetu transpozycji dyrektywy w sprawie ram restrukturyzacji prewencyjnej, drugiej szansy oraz środków zwiększających skuteczność restrukturyzacji, procedur upadłościowych oraz uwalniających od zobowiązań. Zwiększenie zamówień na innowacyjne produkty i usługi ze strony administracji publicznej poprzez zastosowanie wytycznych opublikowanych przez Komisję w dniu dzisiejszym. Szybkie przyjęcie następnego unijnego budżetu na lata 2021–2027 z proponowanymi 100 mld euro na programy badawczo-szkoleniowe Horyzont Europa i Euratom, a także inne istotne programy finansowe, które nadadzą poważny impuls innowacjom. Uruchomienie inicjatywy VentureEU, by stymulować prywatne inwestycje i kapitał. Dodatkowe uproszczenie unijnych przepisów o pomocy państwa, aby ułatwić finansowanie z publicznych środków innowacyjnych projektów, w tym łączenie funduszy unijnych i krajowych.
- Uczynienie Europy liderem pod względem innowacji tworzących rynki: Komisja proponuje ustanowienie Europejskiej Rady ds. Innowacji działającej na szeroką skalę, by stworzyć punkt kompleksowej obsługi dla innowatorów oferujących przełomowe technologie o wysokim potencjale, a także innowacyjnych firm z potencjałem rozwoju. Europejska Rada ds. Innowacji będzie dysponować w fazie pilotażowej obejmującej lata 2018–2020 kwotą 2,7 mld euro, by pomóc określić i rozwinąć na szeroką skalę dynamiczne innowacje wysokiego ryzyka, mające ogromny potencjał tworzenia całkowicie nowych rynków.
- Uruchomienie w całej UE misji w zakresie badań naukowych i innowacji o szczytnych i ambitnych celach, a także wysokiej europejskiej wartości dodanej w obszarach, które określą państwa członkowskie, zainteresowane podmioty oraz obywatele. Mogą to być takie kwestie jak walka z rakiem, czysty transport czy wolne od plastiku oceany. Misje pobudzą inwestycje i udział kapitałowy we wszystkich sektorach oraz dziedzinach naukowych, by wspólnie sprostać pojawiającym się wyzwaniom. Powinny one przynieść synergie ze strategiami dotyczącymi badań naukowych i innowacji w państwach członkowskich, na poziomie regionalnym i lokalnym.
Kontekst
Europa, zamieszkiwana przez zaledwie 7 proc. światowej populacji, generuje 20 proc. światowych inwestycji w badania naukowe i rozwój, wydaje jedną trzecią wysokiej klasy publikacji naukowych oraz zajmuje dominującą pozycję w świecie w takich sektorach przemysłu jak farmaceutyka, chemikalia, inżynieria mechaniczna i moda.
Europa jest stosunkowo silna, jeśli chodzi o zdolność dodawania i podtrzymywania wartości istniejących produktów, usług i procesów (tzw. innowacje stopniowe). Obserwowaliśmy to w tak różnych sektorach jak przestrzeń kosmiczna, aeronautyka, farmaceutyki, elektronika, energia odnawialna, bioprzemysł i zawansowane systemy produkcji. Poczyniliśmy także kroki w kierunku wsparcia innowacji poprzez kluczowe technologie prorozwojowe, takie jak robotyka, fotonika i biotechnologia. Technologie te mogą być stosowane w wielu branżach i mają kluczowe znaczenie dla rozwiązywania najważniejszych problemów społecznych.
Jednak w wielu dziedzinach Europa pozostaje w tyle. Unijne firmy wydatkują mniej na innowacje niż ich konkurenci (1,3 proc. PKB Europy w porównaniu do 1,6 proc w Chinach, 2 proc w USA, 2,6 proc w Japonii i 3,3 proc w Korei Południowej). Kapitał wysokiego ryzyka pozostaje w Europie zapóźniony. W 2016 r. inwestorzy kapitału wysokiego ryzyka zainwestowali ok. 6,5 mld euro w UE, natomiast w USA było to 39,4 mld euro, a fundusze typu venture capital są w Europie zbyt małe – średnio 56 mln euro wobec 156 mln euro w USA. W konsekwencji firmy te przenoszą się do środowisk, gdzie mają większe szanse na szybki rozwój. W UE siedzibę ma zaledwie 26 firm typu start-up o wartości rynkowej ponad 1 mld dolarów wobec 109 takich firm w USA i 59 w Chinach. Nakłady na inwestycje publiczne w całej Unii wynoszą poniżej docelowego poziomu 3 proc. PKB i rozkładają się nierównomiernie pomiędzy unijnymi regionami, z największą ich koncentracją w Europie Zachodniej. Ponadto 40 proc. pracowników w Europie nie posiada niezbędnych kwalifikacji cyfrowych.
Innowacje napędzane technologią, cyfryzacja i światowe megatrendy, takie jak sztuczna inteligencja i gospodarka o obiegu zamkniętym, oferują ogromne możliwości, ale niosą ze sobą także nowe wyzwania. Konkurencja w świecie zaostrza się i zagraża wiodącej pozycji Europy w kluczowych branżach. Europa musi zwiększyć swój potencjał innowacyjny, by utrzymać i podnosić poziom europejskiego stylu życia.
Dodatkowe informacje
- Komunikat: Odnowiona agenda w dziedzinie badań naukowych i innowacji: szansa dla Europy, by kształtować przyszłość
- Zestawienie informacji Odnowiona agenda w dziedzinie badań naukowych i innowacji: wkład Komisji w agendę liderów
- Zestawienie informacji Przykłady udanych działań w zakresie badań naukowych i innowacji w UE
Informacje szczegółowe
- Data publikacji
- 15 maja 2018
- Autor
- Przedstawicielstwo w Polsce