Terroryści bez pieniędzy

Komisja Europejska przyjęła pakiet środków mających na celu zwiększenie zdolności UE do zwalczania finansowania terroryzmu i przestępczości zorganizowanej, spełniając w ten sposób zobowiązania podjęte w Planie działań na rzecz zwalczania finansowania terroryzmu. Przedstawione przez Komisję wnioski legislacyjne uzupełnią i wzmocnią ramy prawne UE w obszarach prania pieniędzy, nielegalnych przepływów pieniężnych oraz zamrażania i konfiskowania aktywów. Przedstawione wnioski, wraz z trzecim sprawozdaniem z postępu prac w zakresie unii bezpieczeństwa, zapewniają silne i skoordynowane europejskie działania w walce z finansowaniem terroryzmu, przybliżające nas do skutecznej i rzeczywistej unii bezpieczeństwa.

Wnioski legislacyjne przygotował zespół, którym kierowali pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans i wiceprzewodniczący Valdis Dombrovskis we współpracy z komisarzami Dimitrisem Avramopoulosem, Pierrem Moscovicim, Věrą Jourovą i Julianem Kingiem.

Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Frans Timmermans powiedział: - Dzięki dzisiejszym propozycjom wzmacniamy nasze środki prawne pozwalające przerwać i odciąć źródła finansowania przestępców i terrorystów. Musimy mieć odpowiednie narzędzia do wykrywania i zatrzymywania podejrzanych przepływów finansowych oraz do wspierania lepszej współpracy między organami ścigania w celu zapewnienia obywatelom Europy większego bezpieczeństwa.

Wiceprzewodniczący Komisji Valdis Dombrovskis dodał: Terroryzm nadal jest największym zagrożeniem dla naszego bezpieczeństwa. Aby powstrzymać działania terrorystów, musimy zawsze być o krok do przodu, między innymi walcząc z finansowaniem terroryzmu. Dlatego właśnie proponujemy dziś, aby pranie pieniędzy było objęte skutecznymi sankcjami karnymi w całej UE. Proponujemy, aby w UE możliwe było transgraniczne zamrażanie i konfiskowanie mienia pochodzącego z działalności przestępczej. Chcemy także położyć kres obchodzeniu przez przestępców kontroli środków pieniężnych na granicach zewnętrznych UE.

Jak podkreślono w trzecim sprawozdaniu z postępu prac w zakresie budowania skutecznej i rzeczywistej unii bezpieczeństwa, dzięki dzisiejszym wnioskom Komisja Europejska zwiększa zdolności UE do zwalczania terroryzmu i przestępczości zorganizowanej, utrudniając terrorystom finansowanie ich działań i jednocześnie ułatwiając organom wykrywanie i powstrzymywanie ich działań finansowych. Wykrywanie podejrzanych przepływów finansowych oraz odcięcie źródeł finansowania to jedne z najskuteczniejszych sposobów powstrzymywania potencjalnych ataków terrorystycznych i działalności przestępczej. Śledzenie przepływów finansowych może być także źródłem istotnych informacji dla policji i organów ścigania oraz dać im skuteczne narzędzia do prowadzenia dochodzeń.

Zapewnienie kryminalizacji prania pieniędzy

Komisja przedstawia wniosek dotyczący nowej dyrektywy w sprawie kryminalizacji prania pieniędzy oraz zapewnienia właściwym organom odpowiednich przepisów prawa karnego umożliwiających ściganie i osadzanie przestępców i terrorystów. Proponowane działania obejmują:

• ustanowienie minimalnych zasad dotyczących definicji przestępstw kryminalnych i sankcji dotyczących prania pieniędzy, aby usunąć luki i uniemożliwić przestępcom wykorzystywanie różnic między przepisami poszczególnych krajów.
• usunięcie przeszkód dla transgranicznej współpracy sądowej i policyjnej poprzez ustanowienie wspólnych przepisów w celu poprawy dochodzeń dotyczących prania pieniędzy;
• uzgodnienie norm unijnych z międzynarodowymi zobowiązaniami w tej dziedzinie, takimi jak zobowiązania określone w warszawskiej konwencji Rady Europy oraz zalecenia Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy.

Większa kontrola dużych przepływów pieniężnych

Aby zapewnić właściwym organom niezbędne narzędzia do wykrywania terrorystów i osób wspierających ich finansowo, nowe, zaprezentowane dziś rozporządzenie w sprawie kontroli środków pieniężnych ma na celu:

• zaostrzenie kontroli przewożonej gotówki w przypadku osób wjeżdżających do UE lub opuszczających jej terytorium i mających przy sobie 10 tys. euro lub więcej w gotówce;
• umożliwienie organom administracji podjęcia działań w przypadku kwot niższych niż próg 10 tys. euro powodujący obowiązek zgłoszenia celnego, jeżeli istnieje podejrzenie działalności przestępczej,
• usprawnienie wymiany informacji między organami i państwami członkowskimi;
• rozszerzenie kontroli celnych na środki pieniężne przesyłane w paczkach pocztowych lub przesyłkach towarowych oraz na cenne towary takie jak złoto, oraz na przedpłacone karty płatnicze, które nie są obecnie objęte zakresem standardowego zgłoszenia celnego.

Zamrożenie środków finansowych terrorystów oraz konfiskata ich majątku

Szybkie transgraniczne zamrażanie lub konfiskowanie aktywów finansowych uniemożliwia terrorystom korzystanie z funduszy w celu popełniania kolejnych ataków. Wniosek ustawodawczy dotyczący rozporządzenia w sprawie wzajemnego uznawania nakazów zamrażania i konfiskaty mienia pochodzącego z działalności przestępczej:

• oferuje jeden instrument prawny na rzecz uznawania nakazów zamrażania i nakazów konfiskaty w innych państwach UE przez uproszczenie obecnych ram prawnych. Rozporządzenie będzie stosowane bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich;
• rozszerza zakres obecnych przepisów dotyczących transgranicznego uznawania nakazów, tak aby obejmowały one konfiskaty od innych osób związanych z przestępcą oraz konfiskaty w przypadku nieskazania przestępcy, na przykład z powodu śmierci lub ucieczki;
• poprawia tempo i skuteczność nakazów zamrażania lub konfiskaty dzięki wprowadzeniu standardowego dokumentu oraz obowiązku, by właściwe organy komunikowały się między sobą. W zasadach określono precyzyjne terminy, w tym krótsze terminy dotyczące nakazów zamrażania;
• gwarantuje poszanowanie praw osób poszkodowanych do odszkodowania i rekompensaty. W przypadkach transgranicznego wykonywania nakazów konfiskaty, prawo poszkodowanego ma pierwszeństwo przed interesem państwa wykonującego i wydającego.

Kontekst

Bezpieczeństwo to stały temat poruszany od momentu objęcia mandatu przez obecną Komisję – począwszy od wytycznych politycznych przewodniczącego Jeana-Claude'a Junckera z lipca 2014 r. po ostatnie orędzie o stanie Unii z września 2016 r.

Opierając się na Europejskiej agendzie bezpieczeństwa przyjętej w kwietniu 2015 r., w której podkreślono potrzebę wprowadzenia środków mających zapobiegać finansowaniu terroryzmu w bardziej skuteczny i kompleksowy sposób, w lutym 2016 r. Komisja Europejska przedstawiła plan działania na rzecz zwalczania finansowania terroryzmu w celu dopilnowania, by państwa członkowskie dysponowały niezbędnymi narzędziami pozwalającymi zaradzić nowym zagrożeniom.

W kwietniu 2016 r. Komisja uznała zmniejszenie dostępu terrorystów do środków pieniężnych za jedno z priorytetowych działań, jakie należy podjąć w celu utworzenia skutecznej i trwałej unii bezpieczeństwa. W sierpniu 2016 r. przewodniczący Juncker stworzył odrębne portfolio dotyczące unii bezpieczeństwa. Świadczy to o dużej wadze, jaką Komisja przykłada do poprawy swoich działań w odpowiedzi na zagrożenie terroryzmem.

Jak określono w planie działania na rzecz zwalczania finansowania terroryzmu oraz zgodnie z ogłoszonym dziś trzecim sprawozdaniem z postępu prac w zakresie unii bezpieczeństwa, w 2017 r. Komisja przedstawi wniosek zwiększający uprawnienia organów celnych w celu walki z finansowaniem terroryzmu w drodze handlu towarami. Komisja rozszerzy również zakres obecnego prawodawstwa dotyczącego nielegalnego handlu dobrami kultury na większą liczbę państw. W sprawozdaniu z postępu prac Komisja zachęca również współustawodawców do osiągnięcia w najbliższych tygodniach porozumienia w sprawie zmienionej 4. dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy.

Dodatkowe informacje

• Zestawienie informacji na temat aktualnej sytuacji w zakresie planu działania na rzecz zwalczania finansowania terroryzmu
• Zestawienie informacji na temat aktualnej sytuacji w zakresie Europejskiej agendy bezpieczeństwa
• Notatka prasowa – wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy z wykorzystaniem prawa karnego
• Notatka prasowa – aktualizacji przepisów UE dotyczących kontroli środków pieniężnych
• Notatka prasowa – rozporządzenie w sprawie wzajemnego uznawania nakazów zamrażania i konfiskaty mienia
• Wniosek - dyrektywa w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy z wykorzystaniem prawa karnego
• Wniosek – rozporządzenie w sprawie kontroli środków pieniężnych
• Wniosek – rozporządzenie w sprawie wzajemnego uznawania nakazów zamrażania i konfiskaty mienia pochodzącego z działalności przestępczej
• Trzecie sprawozdanie z postępów ku skutecznej i rzeczywistej unii bezpieczeństwa
• Komunikat: Realizacja Europejskiej agendy bezpieczeństwa w celu zwalczania terroryzmu i utorowania drogi ku rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa
• Europejska agenda bezpieczeństwa