Plan inwestycyjny dla Europy okazał się już przydatny w stymulowaniu zrównoważonego wzrostu inwestycji w poszczególnych państwach członkowskich. Ze względu na konkretne wyniki uzyskane od czasu, gdy Komisja Europejska ogłosiła dwa lata temu plan inwestycyjny, w swoim orędziu o stanie Unii wygłoszonym 14 września przewodniczący Jean-Claude Juncker zaproponował, aby wzmocnić EFIS i w ten sposób dać jeszcze silniejszy impuls do zwiększania inwestycji.
Sporządzono trzy oceny tego wniosku, w tym niezależną ocenę przewidzianą w momencie utworzenia EFIS. Ich wyniki podsumowane zostały w dzisiejszym komunikacie Komisji i zostaną uwzględnione podczas debaty legislacyjnej z Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi w sprawie wniosku Komisji. Na szczycie 27 państw w Bratysławie w dniu 15 września, jak również podczas październikowego posiedzenia Rady Europejskiej, państwa członkowskie zobowiązały się uzgodnić swoje stanowisko negocjacyjne w sprawie wniosku Komisji na posiedzeniu Rady ECOFIN w dniu 6 grudnia, z uwzględnieniem niezależnej oceny.
Komisja opublikowała swoje sprawozdanie w dniu 14 września. Europejski Bank Inwestycyjny – strategiczny partner Komisji w ramach planu inwestycyjnego – przedstawił swoją ocenę w dniu 5 października. Ponadto w dniu 14 listopada globalna firma usług księgowych EY opublikowała zewnętrzną, niezależną ocenę. We wszystkich trzech sprawozdaniach stwierdza się, że EFIS zwiększył dostęp do finansowania, a także uruchomił kapitał prywatny, i wskazuje obszary, w których plan inwestycyjny może zostać poprawiony.
Przewodniczący Jean-Claude Juncker powiedział: - Plan inwestycyjny jest naszym przewodnim projektem politycznym. Wiemy już, że przyczynia się on do poprawy środowiska inwestycyjnego w Europie. Słuchaliśmy uważnie i wyciągnęliśmy wnioski z wcześniejszych doświadczeń. Informacje zwrotne, jakie otrzymaliśmy, są zgodne z naszym wnioskiem o doprecyzowanie, rozszerzenie i wzmocnienie planu.
Wiceprzewodniczący Jyrki Katainen, odpowiedzialny za zatrudnienie, wzrost gospodarczy, inwestycje i konkurencyjność, powiedział: - Plan inwestycyjny przynosi już konkretne wyniki i jest dostępny dla obywateli i przedsiębiorstw w całej Europie. Przedsiębiorstwa mogą rozszerzać swoją działalność, zatrudniać nowych pracowników i więcej inwestować w badania i rozwój. Projekty zatwierdzone przez EBI w ramach EFIS uruchomią około 154 mld euro na inwestycje w 27 państwach członkowskich i będą stanowić wsparcie dla prawie 380 tys. MŚP. Apelujemy do państw członkowskich oraz do Parlamentu Europejskiego o bezzwłoczne przyjęcie naszego wniosku w sprawie EFIS 2.0, co pomoże nam wesprzeć zrównoważone inwestycje, które przywrócą mieszkańcom Europy miejsca pracy i pobudzą wzrost gospodarczy w UE”
Ustalenia z w/w trzech ocen zostały zasadniczo uwzględnione we wniosku Komisji o podwojenie czasu trwania i potencjału EFIS poprzez wydłużenie, w pierwszej kolejności, okresu jego obowiązywania do końca 2020 r. i zwiększenie całkowitego poziomu inwestycji z 315 mld euro do co najmniej pół biliona euro. Wniosek kładzie już większy nacisk na wkład i dodatkowość sektora prywatnego, a także na zwiększenie przejrzystości przy wyborze projektów.
Wszystkie trzy oceny wskazują również na wysoki potencjał tkwiący w rozwijaniu nowych form współpracy między EFIS i innymi źródłami unijnego finansowania. Podkreślają one również konieczność uważnego śledzenia możliwej konkurencji pomiędzy niektórymi spośród tych funduszy a EFIS. We wniosku Komisji podkreśla się także potencjalne korzyści płynące z łączenia EFIS z innymi funduszami UE i ze współfinansowaniem z krajowych banków prorozwojowych, jako że są to kluczowe sposoby na poprawienie zasięgu geograficznego EFIS, zwłaszcza jeżeli chodzi o zwiększenie wsparcia z EFIS w regionach mniej rozwiniętych i w regionach tranzytowych. Wsparcie dla tych regionów jest między innymi rozszerzone poprzez wyraźne odniesienie do każdej działalności gospodarczej, która w innym przypadku nie byłaby objęta generalnymi celami EFIS. W celu stabilnego tworzenia projektów i platform inwestycyjnych oraz zwiększenia możliwości łączenia różnych funduszy unijnych, wniosek uwzględnia również usprawnienia Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego.
Komisja przedstawiła również inicjatywy mające na celu ułatwienie finansowania gospodarki realnej. Państwa członkowskie odniosą przykładowo korzyści z jaśniejszych wytycznych w sprawie reguł rachunkowości publicznej, zwłaszcza w odniesieniu do partnerstw publiczno-prywatnych (PPP). Eurostat i EBI opublikowały we wrześniu przewodnik dotyczący statystycznego ujęcia partnerstw publiczno-prywatnych.
Kontekst
Od listopada 2014 r. Komisja w sposób innowacyjny uruchamia znaczne środki finansowe UE, by zmaksymalizować wpływ środków publicznych i pobudzić inwestycje prywatne. Zrównoważone inwestycje, zwłaszcza w infrastrukturę oraz małe i średnie przedsiębiorstwa, znajdują się w centrum działań politycznych Komisji, w szczególności poprzez efektywniejsze wykorzystanie ograniczonych zasobów w budżecie UE, czemu towarzyszą środki poprawy ogólnego otoczenia biznesu.
Plan inwestycyjny dla Europy opiera się na trzech filarach:
- po pierwsze, na Europejskim Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, który zapewnia gwarancję UE do mobilizowania inwestycji prywatnych;
- po drugie, na Europejskim Centrum Doradztwa Inwestycyjnego i Europejskim portalu projektów inwestycyjnych, które pomagają projektom inwestycyjnym dotrzeć do gospodarki realnej, zapewniają im bowiem pomoc techniczną i pokazują możliwości inwestycyjne.;
- po trzecie, na usunięciu barier regulacyjnych dla inwestycji zarówno na szczeblu krajowym, jak i na szczeblu UE.
Odnośnie do pierwszego filaru szczególną zdolność do absorpcji odnotowano w segmencie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), w którym wyniki EFIS przerosły oczekiwania. W celu zapewnienia wystarczających zasobów finansowych do dalszego wsparcia finansowania MŚP z EFIS segment MŚP zwiększono w lipcu 2016 r. o 500 mln euro.
Odnośnie do drugiego filaru, 1 września 2015 r. uruchomiono Europejskie Centrum Doradztwa Inwestycyjnego. Promotorzy projektów, organy publiczne i przedsiębiorstwa prywatne mogą otrzymać wsparcie techniczne, co pozwala im szybciej opracowywać projekty i przygotowywać je do rozpoczęcia inwestycji. Mogą oni uzyskać porady na temat odpowiednich źródeł finansowania oraz dostęp do wyjątkowej oferty w zakresie technicznej i finansowej wiedzy eksperckiej. Komisja stworzyła europejski portal projektów inwestycyjnych, który uruchomiono 1 czerwca 2016 r. Dzięki temu portalowi inwestorzy mają lepszy obraz możliwości inwestycyjnych w UE. Promotorzy projektów mogą przedstawiać swoje projekty w internecie, gdzie są one łączone z odpowiednimi możliwościami inwestycyjnymi – jest to rodzaj „swatania” interesów i finansowania.
W celu usunięcia barier dla inwestycji – trzeci filar planu inwestycyjnego – Komisja przedstawiła już konkretne inicjatywy na rzecz wspierania inwestycji i ułatwienia finansowania gospodarki realnej, takie jak obniżenie opłat kapitałowych dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji w przypadku inwestycji infrastrukturalnych. Unia energetyczna, unia rynków kapitałowych, strategia jednolitego rynku i strategia jednolitego rynku cyfrowego, jak również pakiet dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym zawierają szczególne środki, które – gdy zostaną w pełni wdrożone – usuną bariery, będą promowały innowacje oraz doprowadzą do dalszej poprawy otoczenia inwestycyjnego. Jednocześnie państwa członkowskie muszą kontynuować wdrażanie reform niezbędnych do usunięcia przeszkód dla inwestycji określonych w ramach europejskiego semestru w dziedzinach niewypłacalności, zamówień publicznych, systemów sądowych i sprawności administracji publicznej lub regulacji sektorowych.
Dodatkowe informacje
- Komunikat z 29 listopada „Plan inwestycyjny dla Europy: oceny dostarczają argumentów za jego wzmocnieniem”
- Pytania i odpowiedzi dotyczące komunikatu „Plan inwestycyjny dla Europy: oceny dostarczają argumentów za jego wzmocnieniem”
- Nota informacyjna w sprawie Planu inwestycyjnego zawierająca wyniki EFIS dla każdego państwa i przykłady projektów
- Komunikat z dnia 14 września „Zwiększenie europejskich inwestycji na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: W kierunku drugiego etapu funkcjonowania Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych oraz nowego Europejskiego Planu Inwestycji Zewnętrznych”
- Pytania i odpowiedzi dotyczące wniosku w sprawie rozszerzenia EFIS
- Strona dotycząca projektów EFIS
- Strona internetowa Centrum Doradztwa
- Strona internetowa z portalem projektów
Informacje szczegółowe
- Data publikacji
- 29 listopada 2016
- Autor
- Przedstawicielstwo w Polsce