Przejdź do treści głównej
Przedstawicielstwo w Polsce
  • Artykuł prasowy
  • 7 czerwca 2022
  • Przedstawicielstwo w Polsce
  • Czas na przeczytanie: 5 min

Nowe przepisy dotyczące płacy minimalnej

Komisja z zadowoleniem przyjmuje porozumienie polityczne w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych dla pracowników w UE.

Ursula von der Leyen odwiedzi Polskę

Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje porozumienie polityczne osiągnięte dziś przez Parlament Europejski i państwa członkowskie UE w sprawie dyrektywy o płacach minimalnych zaproponowanej przez Komisję w październiku 2020 r.

Na początku swojej kadencji przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen obiecała instrument prawny zapewniający pracownikom w UE sprawiedliwe wynagrodzenie minimalne. Swoją obietnicę powtórzyła w pierwszym orędziu o stanie Unii w 2020 r. 

Zapowiedziana dyrektywa ustanawia ramy adekwatności ustawowych wynagrodzeń minimalnych, wspierając negocjacje zbiorowe dotyczące ustalania wynagrodzeń oraz zwiększając skuteczny dostęp pracowników do ochrony w postaci płacy minimalnej w UE.

Adekwatne płace minimalne mają istotne znaczenie dla wzmocnienia sprawiedliwości społecznej i dla wspierania trwałej odbudowy gospodarczej sprzyjającej włączeniu społecznemu. Lepsze warunki pracy i życia przynoszą również korzyści zarówno przedsiębiorstwom, jak i społeczeństwu i całej gospodarce dzięki zwiększeniu wydajności i konkurencyjności.

Poprawa ochrony w postaci płacy minimalnej przy pełnym poszanowaniu kompetencji i tradycji krajowych

Ochrona w postaci płacy minimalnej istnieje we wszystkich państwach członkowskich UE. Jest zapewniania bądź za pomocą ustawowych wynagrodzeń minimalnych i układów zbiorowych, bądź wyłącznie za pomocą układów zbiorowych.

Zapewnienie pracownikom adekwatnego wynagrodzenia ma zasadnicze znaczenie dla poprawy ich warunków pracy i życia, a także dla budowania sprawiedliwych i odpornych gospodarek i społeczeństw. Niektórzy pracownicy nie mają jednak odpowiednich wynagrodzeń lub też nie są nimi objęci.

Nowa dyrektywa ma na celu rozwiązanie tego problemu przez ustanowienie unijnych ram służących zwiększeniu ochrony w postaci adekwatnej płacy minimalnej. Będzie się to odbywać z pełnym poszanowaniem krajowych tradycji i kompetencji, a także autonomii partnerów społecznych. Dyrektywa nie zobowiązuje państw członkowskich do wprowadzenia ustawowych wynagrodzeń minimalnych ani nie określa wspólnego poziomu minimalnego wynagrodzenia w całej UE.

Poniżej przedstawiono główne jej elementy.

  • Ramy ustalania i aktualizowania ustawowych wynagrodzeń minimalnych: państwa członkowskie, w których obowiązuje ustawowa płaca minimalna, będą musiały wprowadzić solidne ramy zarządzania dotyczące jej ustalania i aktualizacji. Obejmuje to:
    • jasne kryteria ustalania płacy minimalnej (m.in.: siłę nabywczą z uwzględnieniem kosztów utrzymania; poziom, rozkład i stopę wzrostu wynagrodzeń oraz wydajność pracy);
    • stosowanie orientacyjnych wartości referencyjnych w celu ukierunkowania oceny adekwatności wynagrodzeń minimalnych, przy czym w dyrektywie zawarto wskazówki dotyczące możliwych wartości do wykorzystania;
    • regularne i terminowe aktualizacje płac minimalnych;
    • ustanowienie organów doradczych otwartych dla partnerów społecznych;
    • zapewnienie, aby zróżnicowanie i odliczenia od ustawowych wynagrodzeń minimalnych były zgodne z zasadami niedyskryminacji i proporcjonalności, w tym z dążeniem do osiągnięcia uzasadnionego celu; jak również
    • skuteczne zaangażowanie partnerów społecznych w ustalanie i aktualizowanie ustawowych wynagrodzeń minimalnych.
  • Promowanie i ułatwianie negocjacji zbiorowych w sprawie wynagrodzeń: dyrektywa wspiera rokowania zbiorowe we wszystkich państwach członkowskich. A to dlatego, że w krajach, w których takie negocjacje są dość powszechne, występuje zazwyczaj niższy odsetek pracowników nisko opłacanych, mniejsze nierówności płacowe i wyższe wynagrodzenia. Ponadto w dyrektywie zwrócono się do państw członkowskich, w których zasięg negocjacji zbiorowych obejmuje mniej niż 80 proc. pracowników, o opracowanie planu działania na rzecz wspierania takich rokowań.
  • Lepsze monitorowanie i egzekwowanie ochrony w postaci płacy minimalnej: państwa członkowskie będą musiały gromadzić dane dotyczące zakresu i adekwatności minimalnego wynagrodzenia oraz zapewnić pracownikom dostęp do rozstrzygania sporów i prawo do dochodzenia roszczeń. Przestrzeganie przepisów i skuteczne ich egzekwowanie są niezbędne, aby pracownicy mogli faktycznie korzystać z ochrony w postaci płacy minimalnej, i sprzyjają konkurencyjnym rozwiązaniom opartym na innowacyjności, wydajności oraz poszanowaniu standardów społecznych.

Wypowiedzi członków kolegium komisarzy

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen oświadczyła: UE wywiązała się ze swojej obietnicy. Nowe przepisy dotyczące płacy minimalnej będą chronić godność pracy i gwarantować jej opłacalność. Wszystko to będzie realizowane z pełnym poszanowaniem tradycji krajowych i autonomii partnerów społecznych.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom, powiedział: Zaproponowane ramy dotyczące płac minimalnych są podstawowym krokiem w kierunku ochrony pracowników w całej Unii, przy jednoczesnym poszanowaniu kompetencji krajowych i autonomii partnerów społecznych. Ze względu na skutki wojny Rosji przeciwko Ukrainie zasadnicze znaczenie ma ochrona osób o niskich dochodach. Płace minimalne powinny zapewniać godny poziom życia, a jednocześnie – sprzyjać innowacjom i wydajności pracy.

Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych, dodał: W czasach, gdy wiele gospodarstw domowych w całej UE obawia się zbyt wysokich kosztów utrzymania, ważne jest, aby wszystkie państwa członkowskie posiadały odpowiednią ochronę w postaci płacy minimalnej. Ramy uzgodnione przez Parlament Europejski i Radę pomogą zagwarantować godne życie osobom otrzymującym minimalne wynagrodzenie. To dobry dzień dla silnej Europy socjalnej, która chroni.

Dalsze działania

Porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę wymaga obecnie formalnego zatwierdzenia przez współprawodawców. Dyrektywa wejdzie w życie 20 dni po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym, a państwa członkowskie będą musiały dokonać transpozycji nowych elementów dyrektywy do prawa krajowego w ciągu dwóch lat.

Kontekst

Prawo do odpowiedniego minimalnego wynagrodzenia zawarto w zasadzie 6 Europejskiego filaru praw socjalnych, który został wspólnie ogłoszony przez Parlament Europejski, Radę w imieniu wszystkich państw członkowskich oraz Komisję w Göteborgu w listopadzie 2017 r. Dyrektywa w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych jest jednym z zasadniczych elementów Planu działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych mającego na celu dalsze wdrażanie zasad filaru.

W dniu 28 października 2020 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych po dwuetapowych konsultacjach z partnerami społecznymi przeprowadzonych zgodnie z art. 154 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Podstawą dyrektywy jest art. 153 ust. 1 lit. b) TFUE dotyczący warunków pracy.

Dodatkowe informacje:

Wniosek Komisji dotyczący dyrektywy UE w sprawie odpowiednich minimalnych wynagrodzeń w UE

Komunikat prasowy: Rozwój społecznej gospodarki rynkowej UE: odpowiednie wynagrodzenia minimalne dla pracowników we wszystkich państwach członkowskich

Pytania i odpowiedzi: adekwatne wynagrodzenia minimalne

Nota informacyjna: adekwatne wynagrodzenia minimalne

Informacje szczegółowe

Data publikacji
7 czerwca 2022
Autor
Przedstawicielstwo w Polsce