Luka VAT wciąż za duża

Większość państw członkowskich UE poczyniła znaczne postępy w poborze podatku od wartości dodanej (VAT) w latach 2018–2022 – wynika z nowego sprawozdania opublikowanego dziś przez Komisję Europejską. Roczna luka w podatku VAT w sprawozdaniu UE, która mierzy różnicę między teoretycznie oczekiwanymi dochodami z VAT a kwotą faktycznie pobraną, pokazuje, że państwa członkowskie straciły około 89 mld EUR VAT w 2022 r. w porównaniu z 121 mld EUR w 2018 r. Liczba ta odzwierciedla dochody utracone głównie z powodu oszustw związanych z VAT, uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania, upadłości niezwiązanych z nadużyciami finansowymi, błędnych obliczeń i innych czynników. 

Postępy w zmniejszaniu luki w przestrzeganiu przepisów dotyczących VAT są mile widziane, ponieważ utracone dochody z VAT mogą negatywnie wpłynąć na zdolność rządów do finansowania podstawowych dóbr i usług publicznych, takich jak szkoły, szpitale i infrastruktura.

W 2022 r. luka podatkowa w podatku VAT wyniosła prawie 90 mld EUR w 27 państwach członkowskich. Jest to ogromna kwota pieniędzy, która mogłaby zostać wykorzystana na finansowanie podstawowych dóbr publicznych i usług, takich jak szkoły, szpitale i infrastruktura. Jest to stracona szansa ze znaczną ceną. Wopke Hoekstra, komisarz do spraw klimatu, neutralności emisyjnej i czystego wzrostu

W najnowszym sprawozdaniu podkreślono, że ukierunkowane środki z zakresu polityki przyniosły istotne zmiany, w szczególności te związane z cyfryzacją systemów podatkowych, zgłaszaniem transakcji w czasie rzeczywistym i fakturowaniem elektronicznym. Ponadto w sprawozdaniu podkreślono, że trwające reformy mają kluczowe znaczenie dla dalszego zmniejszenia luki w podatku VAT, zapewnienia skuteczniejszego poboru i zapobiegania oszustwom.

W listopadzie 2024 r. Rada zatwierdziła wniosek w sprawie VAT w epoce cyfrowej, który stanowi decydujący krok w kierunku transgranicznego systemu sprawozdawczości cyfrowej opartego na fakturowaniu elektronicznym. Jego celem jest zapewnienie, aby organy podatkowe państw członkowskich były informowane o transakcjach w czasie rzeczywistym, co umożliwi im wykrywanie oszustw związanych z VAT i szybkie reagowanie na nie.

Wraz z tym wydaniem Komisja Europejska przedstawia również szczegółową analizę wewnątrzwspólnotowych oszustw typu „znikający podmiot gospodarczy” (ang. Missing Trader Intra-Community – MTIC), które są istotną formą niezgodności z VAT wykorzystującą wolny od VAT handel towarami i usługami między państwami członkowskimi UE. W ujęciu nominalnym, w zależności od asortymentu produktów objętych analizą, w latach 2010–2023 państwa członkowskie UE traciły od 13 do 33 mld EUR rocznie.

W sprawozdaniu podkreślono również wykonalną lukę w polityce VAT, która koncentruje się na dochodach z VAT niepobranych z powodu obniżonych stawek i zwolnień, które mogłyby zostać zniesione przez państwa członkowskie UE.

Główne wyniki z 2022 r.

W ujęciu nominalnym ogólna luka w zakresie przestrzegania przepisów UE dotyczących VAT wyniosła w 2022 r. 89,3 mld EUR, co stanowi 7 proc. teoretycznie oczekiwanych dochodów z VAT. W porównaniu z 2021 r. luka ta wzrosła o 13,3 mld EUR. 

Kontekst

Luka w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących VAT jest istotna zarówno dla UE, jak i dla państw członkowskich, ponieważ VAT wnosi istotny wkład zarówno do budżetu UE, jak i budżetów krajowych. W badaniu zastosowano odgórną metodykę konsumpcji wykorzystującą dane z rachunków narodowych do oszacowania tzw. całkowitej odpowiedzialności podatkowej VAT (VTTL), która obejmuje dochody podatkowe, które zostałyby pobrane, gdyby wszyscy podatnicy w pełni wywiązali się ze swoich obowiązków w zakresie VAT. Lukę w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących VAT oblicza się jako różnicę między VTTL a rzeczywistymi dochodami z VAT. W ujęciu względnym stanowi on stosunek utraconych dochodów z VAT do udziału w VTTL.

Aby uzyskać więcej informacji

• Więcej informacji na temat luki w podatku VAT w UE można znaleźć na stronie internetowej DG TAXUD
• Zob. infografika DG TAXUD na temat luki w podatku VAT w UE tutaj.
• Więcej informacji na temat podatku VAT w epoce cyfrowej można znaleźć na stronie internetowej DG TAXUD
• Pełna luka wpodatku VAT w UE: Sprawozdanie za 2024 r.”ze szczegółowymi informacjami w podziale na państwa członkowskie jest dostępne tutaj.
• Pełne „Sprawozdanie na temat wewnątrzwspólnotowych oszustw typu „znikający podmiot gospodarczy” z 2024 r. dotyczące braku zgodności z przepisami w zakresie VAT” jest dostępne tutaj.

***

Tekst został przetłumaczony maszynowo. Proszę zapoznać się z wersją oryginalną. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za jakość i dokładność tego tłumaczenia maszynowego. Ważne informacje o tłumaczeniu maszynowym.