Przewodniczący Jean-Claude Juncker ogłosił na Europejskim Forum Konektywności: Łączność między UE a Azją, że Komisja Europejska zaleciła Radzie, aby wyraziła zgodę na rozpoczęcie negocjacji w sprawie umowy między UE a Japonią umożliwiającej przekazywanie i wykorzystywanie danych dotyczących przelotu pasażera (dane PNR – ang. Passenger Name Record). Celem jest zapobieganie terroryzmowi i poważnej przestępczości transgranicznej oraz ich zwalczanie. Umowa określi ramy i warunki wymiany danych PNR, przy pełnym poszanowaniu gwarancji ochrony danych i praw podstawowych, zgodnie z Kartą praw podstawowych.
Komisarz do spraw migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos powiedział: - Japonia jest strategicznym partnerem w walce z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną. Dziś naszą współpracę posuwamy o krok dalej – tylko dzięki niej możemy zwiększyć bezpieczeństwo na świecie.
Komisarz ds. unii bezpieczeństwa Julian King dodał: -. Ważne jest, abyśmy wymieniali się tymi danymi z bliskimi partnerami jak Japonia, zacieśniając w ten sposób naszą współpracę w dziedzinie bezpieczeństwa, i abyśmy robili to przy pełnym poszanowaniu standardów ochrony danych i zasad prywatności.
UE i Japonia od dawna są stałymi partnerami strategicznymi, również jeśli chodzi o walkę z terroryzmem i poważną przestępczością, co potwierdzono w umowie o partnerstwie strategicznym między UE a Japonią podpisanej w lipcu 2018 r. W umowie o partnerstwie zachęca się obie strony do stosowania dostępnych narzędzi, takich jak dane dotyczące przelotu pasażera, w celu zapobiegania aktom terroryzmu i poważnym przestępstwom oraz ich zwalczania. Otwarcie negocjacji między UE a Japonią dotyczących umowy w sprawie danych PNR jest dowodem strategicznego partnerstwa między obiema stronami.
Zalecone przez Komisję negocjacje z Japonią w sprawie przekazywania danych pasażerów podróżujących między UE a Japonią mają doprowadzić do zawarcia umowy, która:
- ureguluje przekazywanie i wykorzystywanie danych PNR wyłącznie w celu zapobiegania terroryzmowi i innym formom poważnej przestępczości transgranicznej oraz zwalczania tych zjawisk;
- określi niezbędne zabezpieczenia i środki kontroli w odniesieniu do ochrony danych osobowych, poszanowania podstawowych praw i wolności osób fizycznych, zgodnie z wymogami określonymi w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości;
- ograniczy dostęp do danych PNR i ich przetwarzanie wyłącznie do celów związanych z zapobieganiem terroryzmowi i innym formom poważnej przestępczości transgranicznej, ich wykrywaniem, prowadzeniem dochodzeń w ich sprawie lub ich ściganiem;
- zapewni pasażerom prawo do skutecznych administracyjnych i sądowych środków ochrony prawnej na niedyskryminacyjnych zasadach.
Na początku tego roku Komisja przyjęła decyzję stwierdzającą odpowiedni stopień ochrony danych osobowych w odniesieniu do Japonii. Decyzja ta przewiduje swobodny przepływ danych osobowych między tymi dwiema gospodarkami na podstawie gwarancji skutecznej ochrony.
Dalsze działania
Rada podda teraz zalecenie Komisji pod rozwagę i podejmie decyzję w sprawie rozpoczęcia negocjacji z Japonią. Umowa zostanie ostatecznie zawarta przez Radę za zgodą Parlamentu Europejskiego.
Komisja będzie na bieżąco informować zarówno Radę, jak i Parlament o postępach w negocjacjach.
Kontekst
Dane dotyczące przelotu pasażera (dane PNR), przechowywane przez linie lotnicze w ich systemach rezerwacji, to informacje dostarczane przez pasażerów liniom lotniczym podczas rezerwacji lotów i odprawy pasażerskiej. Mogą one obejmować takie informacje jak imię i nazwisko pasażera, daty i trasy podróży, numer miejsca w samolocie, informacje o bagażu i o środkach płatniczych oraz dane kontaktowe.
Przestępcy i terroryści coraz częściej działają w wielu krajach, często odbywając podróże międzynarodowe. Przetwarzanie danych PNR jest uznawane zarówno w UE, jak i na całym świecie za ważne i skuteczne narzędzie pozwalające zapobiegać zagrożeniom dla bezpieczeństwa i przeciwdziałać im. Dzięki przetwarzaniu danych PNR można wykrywać podejrzane schematy podróży oraz identyfikować potencjalnych przestępców i terrorystów, w tym tych, którzy wcześniej nie byli znani organom ścigania.
Przyjęta 27 kwietnia 2016 r. unijna dyrektywa w sprawie danych PNR stanowi zasadniczy instrument reagowania Unii na zagrożenie terroryzmem i poważną przestępczością i przyczynia się do stworzenia skutecznej i rzeczywistej unii bezpieczeństwa.
Na szczeblu globalnym, w rezolucji nr 2396 Rady Bezpieczeństwa, ONZ wzywa wszystkie państwa członkowskie do rozwijania zdolności do gromadzenia, przetwarzania i analizowania danych PNR, a jednocześnie wzywa Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) do współpracy z państwami członkowskimi ONZ w celu ustanowienia standardu dotyczącego przetwarzania danych PNR. Komisja aktywnie wspiera prace ICAO w tej dziedzinie, a 13 września 2019 r. przedłożyła Radzie wniosek dotyczący stanowiska Unii.
Obecnie UE obowiązują dwie umowy międzynarodowe w sprawie danych PNR zawarte z Australią i Stanami Zjednoczonymi. Po wydaniu przez Trybunał Sprawiedliwości UE opinii dotyczącej umowy między UE a Kanadą w sprawie danych PNR Komisja otrzymała od Rady upoważnienie do rozpoczęcia nowych negocjacji z Kanadą w tej sprawie. Rozpoczęły się one w czerwcu 2018 r., a ich zakończenie zostało z zadowoleniem przyjęte na szczycie UE-Kanada w dniach 17–18 lipca. Obie strony zobowiązały się do jak najszybszego sfinalizowania umowy.
Więcej informacji
- Zalecenie dotyczące decyzji Rady upoważniającej do podjęcia negocjacji w sprawie umowy między Unią Europejską a Japonią o przekazywaniu i wykorzystywaniu danych dotyczących przelotu pasażera (PNR)
- Załącznik – Wytyczne negocjacyjne dotyczące umowy między Unią Europejską a Japonią o przekazywaniu i wykorzystywaniu danych dotyczących przelotu pasażera (PNR)
- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie stanowiska, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii na forum Rady Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) względem zmiany rozdziału 9 załącznika 9 do konwencji chicagowskiej w sprawie norm i zalecanych metod postępowania w zakresie danych dotyczących przelotu pasażera
- Komunikat prasowy – Komisja Europejska przyjęła decyzję stwierdzającą odpowiedni stopień ochrony danych osobowych w odniesieniu do Japonii, tworząc tym samym największy na świecie obszar bezpiecznych przepływów danych
Informacje szczegółowe
- Data publikacji
- 30 września 2019
- Autor
- Przedstawicielstwo w Polsce