W następstwie szczytu w Göteborgu Komisja Europejska przyjęła nowe inicjatywy mające na celu poprawę kluczowych kompetencji i umiejętności cyfrowych obywateli europejskich, promowanie wspólnych wartości i podnoszenie świadomości uczniów na temat funkcjonowania Unii Europejskiej.
Nowe propozycje zostały przedłożone zaledwie dwa miesiące po tym jak europejscy szefowie państw i rządów omawiali edukację, szkolenie oraz kulturę na szczycie w Göteborgu w listopadzie 2017 r. Mają one na celu zmniejszenie nierówności społeczno-ekonomicznych przy jednoczesnym utrzymaniu wzrostu konkurencyjności, aby budować bardziej zjednoczoną, silniejszą i bardziej demokratyczną Unię.
Jyrki Katainen, wiceprzewodniczący Komisji do spraw miejsc pracy, wzrostu, inwestycji i konkurencyjności, podkreślił: - Te propozycje mają na celu wzmocnienie pozycji obywateli, tak aby mieli oni szansę optymalnego wykorzystania swoich możliwości oraz aby gospodarki i społeczeństwa przyszłości były sprawiedliwe i odporne. Musimy dążyć do tego, aby systemy edukacyjne w całej Europie przynosiły korzyści wszystkim obywatelom, tak aby każdy mógł dostosować się do zmian i czerpać z nich korzyści. Ma to kluczowe znaczenie dla zrównoważonego wzrostu i konkurencyjności Europy i nie inaczej będzie w przyszłości. Jesteśmy gotowi wspierać państwa członkowskie i współpracować z nimi, aby ten cel zrealizować.
Tibor Navracsics, unijny komisarz ds. edukacji, kultury, młodzieży i sportu, stwierdził: - Europejskie systemy kształcenia i szkolenia muszą dostarczyć osobom ze wszystkich środowisk właściwych kompetencji, aby mogły one się rozwijać i osiągać sukcesy zawodowe, ale również, aby stały się zaangażowanymi obywatelami. Musimy wykorzystać potencjał kształcenia do wspierania spójności społecznej i poczucia przynależności. Aby tego dokonać, musimy opierać się na naszych wspólnych wartościach i starać się, aby edukacja umożliwiała uczniom doświadczenie ich europejskiej tożsamości w całej jej różnorodności, a także poszerzenie wiedzy na temat Europy, innych państw europejskich oraz ich samych.
Mariya Gabriel, komisarz do spraw gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego, powiedziała: - Cyfryzacja wkracza we wszystkie obszary naszego życia i nie tylko pracownicy sektora IT, będą musieli zachować czujność wobec cyfryzacji. Niedobór umiejętności cyfrowych jest rzeczywisty. Chociaż już teraz 90 proc. przyszłych miejsc pracy wymaga pewnego poziomu umiejętności cyfrowych, 44 proc. Europejczyków nie posiada podstawowych umiejętności cyfrowych. Proponowany dziś plan działania w zakresie edukacji cyfrowej pozwoli Europejczykom, instytucjom oświaty i systemom kształcenia, lepiej dostosować się do życia i pracy w coraz bardziej cyfrowych społeczeństwach.
Nowe propozycje będą także miały wpływ na pierwszy Europejski szczyt poświęcony edukacji prowadzony przez komisarza Navracsicsa w Brukseli w dniu 25 stycznia pod hasłem „Określenie podstaw europejskiego obszaru edukacji dla osiągnięcia innowacyjnego i integracyjnego kształcenia opartego na wartościach.
Trzy inicjatywy zaproponowane przez Komisję to:
1. Zalecenie Rady w sprawie kluczowych kompetencji w procesie uczenia się przez całe życie: Wniosek w sprawie tego zalecenia opiera się na zaleceniu w sprawie kluczowych kompetencji przyjętym w 2006 r., ale wprowadza ważne zmiany wynikające z szybkiego rozwoju, jaki nastąpił w dydaktyce od tamtej pory. Celem wniosku jest poprawa rozwoju kluczowych kompetencji osób w każdym wieku, w ciągu całego ich życia, oraz dostarczenie państwom członkowskim wskazówek co do sposobów osiągnięcia tego celu. Szczególny nacisk położono na propagowanie przedsiębiorczości i rozwijanie innowacyjnego sposobu myślenia, aby uwolnić osobisty potencjał, kreatywność i chęć przejawiania inicjatywy wśród osób uczących się. Komisja przedstawiła też zalecenia dotyczące kształtowania kompetencji w zakresie nauk przyrodniczych, techniki, inżynierii i matematyki (STEM), aby zachęcić więcej młodych osób do rozpoczęcia kariery zawodowej w tych dziedzinach. Przedstawione wnioski stanowią też część pilnych działań na rzecz poprawy systemów edukacji w Europie. Ma to służyć skuteczniejszemu sprostaniu różnym wyzwaniom ujawnionym w najnowszych badaniach PISA. Bardziej ogólnie rzecz biorąc, zaproponowane środki pomogą państwom członkowskim w lepszym przygotowaniu osób uczących się do zmieniających się rynków pracy i do przyjmowania aktywnej postawy obywatelskiej w coraz bardziej zróżnicowanych, mobilnych, cyfrowych i globalnych społeczeństwach.
2. Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej, w którym przedstawiono, w jaki sposób UE może pomóc ludziom, placówkom oświatowym i systemom kształcenia lepiej przystosować się do życia i pracy w epoce szybkich przemian cyfrowych poprzez:
- lepsze wykorzystanie technologii cyfrowych w dydaktyce;
- rozwijanie kompetencji i umiejętności cyfrowych potrzebnych do życia i pracy w czasach transformacji cyfrowej; oraz
- poprawę edukacji dzięki lepszej analizie danych i prognozowaniu.
Wśród opisanych działań figurują: wyposażanie szkół w szybkie łącza szerokopasmowe, szersze wykorzystywanie nowego narzędzia samooceny dla szkół w zakresie korzystania z technologii w dydaktyce (SELFIE), a także publiczna kampania uświadamiająca na temat bezpieczeństwa w internecie, umiejętności korzystania z mediów i cyberhigieny.
3. Zalecenie Rady w sprawie wspólnych wartości, edukacji włączającej i europejskiego wymiaru nauczania: W ramach tej inicjatywy przedstawiono, w jaki sposób edukacja może pomóc młodym ludziom w zrozumieniu i przestrzeganiu wspólnych wartości określonych w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej. Celem zalecenia jest zwiększenie spójności społecznej i przyczynienie się do zwalczania rosnącego populizmu, ksenofobii, podziałów wynikających z postaw nacjonalistycznych i rozpowszechniania fałszywych informacji. Inicjatywa wzmacnia też edukację włączającą, aby propagować wysokiej jakości kształcenie dla wszystkich uczniów oraz europejski wymiar nauczania, tak by dzieci uczyły się też o wspólnym europejskim dziedzictwie i różnorodności oraz dobrze zrozumiały funkcjonowanie UE. Aby osiągnąć te cele, Komisja podejmie działania na rzecz zwiększenia wirtualnych kontaktów między szkołami, przede wszystkim za pośrednictwem popularnej sieci eTwinning, oraz na rzecz zwiększenia mobilności w szkołach za pomocą programu Erasmus+.
Kontekst
Szefowie państw i rządów nieformalnie rozmawiali o kształceniu i szkoleniu w listopadzie 2017 r. na szczycie społecznym w Göteborgu. Podstawą dyskusji był komunikat Komisji „Wzmocnienie tożsamości europejskiej dzięki edukacji i kulturze”. Rozmowy doprowadziły do przyjęcia konkluzji Rady Europejskiej z dnia 14 grudnia 2017 r., w których wezwano państwa członkowskie, Radę i Komisję do podjęcia działań w kwestiach omówionych w Göteborgu. W Nowym europejskim programie na rzecz umiejętności przyjętym w czerwcu 2016 r. zapowiedziano przegląd zalecenia Rady z 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Aby przygotować stosowny wniosek, Komisja zorganizowała w 2017 r. konsultacje publiczne i konferencję zainteresowanych stron.
Podstawą wniosku dotyczącego zalecenia Rady w sprawie promowania wspólnych wartości, edukacji włączającej i europejskiego wymiaru nauczania jest deklaracja paryska w sprawie promowania – poprzez edukację – postaw obywatelskich oraz wspólnych wartości, którymi są wolność, tolerancja i niedyskryminacja. Deklarację tę przyjęto na nieformalnym spotkaniu ministrów edukacji w dniu 17 marca 2015 r. Wniosek został zapowiedziany w komunikacie Komisji w sprawie zapobiegania radykalizacji postaw prowadzącej do brutalnego ekstremizmu z dnia 14 czerwca 2016 r. Aby przygotować wniosek, Komisja zorganizowała w 2017 r. konsultacje publiczne.
Więcej informacji
- Notatka prasowa – pytania i odpowiedzi
- Zestawienie informacji na temat europejskiego obszaru edukacji
- Zestawienie informacji na temat kluczowych kompetencji w procesie uczenia się przez całe życie
- Zestawienie informacji na temat planu działania w dziedzinie edukacji cyfrowej
- Zestawienie informacji na temat promowania wspólnych wartości, edukacji włączającej i europejskiego wymiaru nauczania
- Zalecenie Rady w sprawie kluczowych kompetencji w procesie uczenia się przez całe życie
- Zalecenie Rady w sprawie promowania wspólnych wartości, edukacji włączającej i europejskiego wymiaru nauczania
- Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej
- Witryna o cyfrowym uczeniu się
- Zestawienie informacji na temat szczytu w Göteborgu
Informacje szczegółowe
- Data publikacji
- 17 stycznia 2018
- Autor
- Przedstawicielstwo w Polsce