Miasto bez smogu

Oddychanie to nasza najbardziej naturalna czynność. Zanieczyszczenie powietrza to najpoważniejsze środowiskowe zagrożenie zdrowotne w Europie, prowadzące każdego roku do ponad 400 000 przedwczesnych zgonów w UE. Od lat mierzymy się z zatrważającymi wynikami jakości powietrza w Polsce, dlatego tak ważne jest nie tylko wdrażanie skutecznych rozwiązań, ale i angażowanie samych obywateli, bo jak podkreślali uczestnicy debaty „w walce ze smogiem muszą być wszystkie ręce na pokładzie”.

Miasto bez smogu

Do debaty zostało zaproszonych trzech ekspertów z różnych dziedzin, z trzech miast dotkniętych problemem smogu – Katowic, Wrocławia i Poznania. Pierwszym gościem był Patryk Białas, prezes Stowarzyszenia BoMiasto, wiceprezes Kongresu Ruchów Miejskich, koordynator kampanii „Czyste Powietrze” w Katowicach, radny Katowic. W debacie wzięła również udział Katarzyna Szymczak-Pomianowska, dyrektorka Departamentu Zrównoważonego Rozwoju Urzędu Miejskiego Wrocławia. Ostatnim zaproszonym był Jarosław Greser - członek sieci eksperckiej Komisji Europejskiej „Team Europe”, doktor nauk prawnych, adiunkt na UAM w Poznaniu w zakresie prawa nowych technologii i regulacji wschodzących technologii, wykładowca na Politechnice Wrocławskiej. Różnorodność w doborze prelegentów pozwoliła zmierzyć się z pytaniami z wielu dziedzin, gdyż smog jest problemem wielowątkowym i do walki z nim trzeba podejść kompleksowo. Debatę poprowadziła Kamila Kielar, dziennikarka specjalizująca się w tematach przyrodniczych i klimatycznych.

Debatę otworzył dyrektor Przedstawicielstwa Regionalnego Komisji Europejskiej we Wrocławiu, Jacek Wasik. Podkreślił on, że pandemia, choć spowolniła gospodarkę, to jej wpływ na jakość powietrza był krótkotrwały, a w ostatnich dniach, kiedy temperatury spadły znacząco poniżej zera, kiedy „kopciuchy” ruszyły na całego, zaczęliśmy nie tylko czuć smog, ale nawet go widzieć. Podkreślił również, że problem leży nie tylko w ogrzewaniu. Komisja Europejska alarmuje, że miasta takie jak Wrocław, Warszawa czy Kraków nie spełniają unijnych norm dwutlenku azotu, czyli trucizny pochodzącej z samochodów i przemysłu.

W debacie najważniejsze było, żeby w dyskusję zaangażować mieszkańców, bo problem smogu każdego dnia dotyczy każdego z nas, wpływając na jakość życia, zdrowie i funkcjonowanie. Widzowie z pewnością dopisali swoim zaangażowaniem. Zdecydowana większość pytań pochodziła od widzów oglądających streaming dyskusji na kanale Komisji Europejskiej w Polsce.

Eksperci odpowiadali między innymi na pytania, czy pandemia spowodowała, że programy antysmogowe zwolniły lub stanęły w miejscu, jakie są powiązania smogu z kryzysem klimatycznym, czy są aplikacje, które angażują obywateli do konkretnego działania, czy współpracę miast ze wsiami. Internauci najbardziej byli zainteresowani klasyfikacją ekogroszku, paleniem drewnem z lasu i wymianą pieców węglowych niespełniających norm. Padły również pytania o wspieranie w działaniach antysmogowych przez miasto mieszkańców w trudnej sytuacji materialnej i o możliwe konsekwencje niestosowania się do przepisów. Prelegenci też dyskutowali o tym, dlaczego zgłaszanie przypadków łamania prawa i palenia zabronionymi paliwami nie powinno być traktowane jako donosicielstwo, tylko jako troska o zdrowie i życie. Często do jednego zagadnienia odnosili się wszyscy eksperci, dzięki czemu odpowiedzi, które uzyskiwali pytający, były pogłębione i wielowątkowe.

Debata zakończyła się konkluzją, z którą zgodzili się wszyscy eksperci: w walce ze smogiem konieczne jest zaangażowanie wszystkich na każdym poziomie – od obywateli po prezydentów miast, że konieczne jest intensywne działanie bez oglądania się na innych i bez zrzucania na innych odpowiedzialności. Dużo zadań przed nami, ale w końcu wprowadzamy różnorodne rozwiązania nie po to, by utrudniać komukolwiek życia, tylko dla nas i naszych dzieci, w trosce o życie i zdrowie.

Transmisja z debaty „Z Widokiem na miasto bez smogu” dostępna jest tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=b6Xcx7_FUeU